اگرچه در بازه زمانی ۸ماهه سال جاری کاهش ۹درصدی نزاع و درگیریهای فردی و دسته جمعی را نشان می‌دهد و از سوی دیگر قتل‌ها هم ۱۱ درصد کاهش و کشف آن ۹ درصد افزایش و ۱۰۰ درصد قتل‌ها نیز منجر به کشف شده است، اما علی‌رغم این بهبود وضعيت همچنان سطح خشونت و استفاده از سلاح‌های سرد و گرم بالاست.
امان‌الله قرایی جامعه‌شناس دراین‌باره به تجارت‌نیوز گفته‌است: «افزایش آمار خشونت در جامعه واقعی است و ربطی به انتشار اخبار در شبکه‌های مجازی و رسانه‌های اینترنتی ندارد. متاسفانه طی سال‌های گذشته هم تحقیقات میدانی‌ای که در این زمینه صورت گرفته و هم اخبار منتشرشده دراین‌باره نشان می‌دهد میزان خشونت در جامعه سیر صعودی داشته است.»
قرایی درباره عواملی که باعث بروز و افزایش خشم در جامعه می‌شوند، توضیح می‌دهد: «در حال حاضر تورم، فقر و نبود امنیت شغلی بیشترین تاثیر را در بروز خشونت دارند. همین سه دلیل می‌تواند هر فردی را تا سر حد جنون به خشم بکشاند و باعث شود دست به کارهایی بزند و در نهایت هم امنیت جامعه را خدشه‌دار کند.»
او اضافه می‌کند: «به بیان ساده‌تر باید توجه داشته باشیم که خشونت بی‌دلیل به وجود نمی‌آید. در جامعه‌ای که شادی نیست، نشاط نیست، بیکاری و فقر هست، طلاق زیاد میشود، گرانی و تورم وجود دارد، هر روز که مردم از خواب بیدار می‌شوند با افزایش قیمت‌ها روبه‌رو می‌شوند، چرا باید آرام باشند و بخندند؟ در نتیجه خشونت از لحاظ جامعه‌شناسی یک پدیده تام است یعنی ده‌ها عامل در آن دخیل است، از لحظه تولد شروع میشود تا آخر عمر ادامه می‌یابد.»
در همین رابطه سید حسن موسوی چلک، معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در خصوص دلایل تشکیل گروههای خلافکاری و گانگستری در تهران گفت: وقتی گروههای خارج از قواعد جاری کشور در جامعه تشکیل میشود، برای خود اهدافی را دنبال می‌کنند و برخی از این اهداف تقابل، ایجاد فضای رعب و وحشت در جامعه و قدرت نمایی است و طبیعتاً بخشی از این گروه‌ها در سایه این نوع رفتارها اقدام به سرقت و تخریب اموال نیز می‌کنند.
وی افزود: از طرفی گروههای خلافکار در زندگی‌شان نیز برای خود اهدافی را دنبال می‌کنند. بخشی از این افراد تحقق اهداف‌شان را در تشکیل چنین گروه‌ها یا حضور در این گروه‌ها می‌دانند. این واقعیت را باید بدانیم که خشونت در جامعه بیشتر شده و برخی از اینها خود مروج خشونت در بستر جامعه هستند.
به گزارش جمله وقتی رفتار خشونت‌آمیز در جامعه به سمت استفاده از اسلحه و قمه می‌رود، این نشان دهنده آن است که در فضای عمومی جامعه باید روی نشاط، شادابی، کنترل خشم، رفاه، تامین اجتماعی و سرمایه اجتماعی کار کنیم. در جامعه‌ای که سرمایه اجتماعی پایین باشد، این نوع مصادیق ظهور و بروز بیشتری پیدا می‌کند و طبیعتاً هزینه‌ای که دولت‌و مردم باید بپردازند افزایش پیدا می‌کند.
خوشبختانه جامعه کنونی ما جامعه گانگستری نیست و فقط هر از چند گاهی اخباری از این گروه‌ها منتشر میشود، اما همچنان امنیت در کشور وجود دارد و از طرفی در این زمینه شواهدی وجود دارد که زورگیری‌ها به سبک گانگستری تقریبا در جامعه وجود ندارد و چندان موضوعیتی هم ندارد، اما گروههای خلافکاری در جامعه هستند که با خشونت با دیگران برخورد می‌کنند و هرازگاهی گزارش‌هایی از آنها منتشر میشود و زمانی که توسط پلیس شناسایی می‌شوند، برخورد انتظامی و قضایی با آنها صورت می‌گیرد.
به گزارش جمله افراد در جامعه می توانند به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در معرض خشونت اجتماعی قرار بگیرند. به عنوان مثال، زمانی که شخصی در یک عمل خشونت آمیز قربانی شود، به صورت مستقیم در معرض این معضل قرار می گیرد. هنگامی که افراد در جامعه خشونت را مشاهده می کنند، این بحران می تواند به طور غیر مستقیم بر روی آنها تاثیر بگذارد.
بر اساس گزارش خاته تاب‌اوری ایرانیان طول دهه گذشته در سراسر جهان، بیشتر از دو میلیون نفر که زیر ۱۸ سال بوده اند، قربانی درگیری های مسلحانه شده اند و حداقل شش میلیون نفر در این خشونت ها، به شدت صدمه دیده اند. تحقیقات نشان داده اند که ۲۵% از کودکان در ایالات متحده آمریکا که بین ۲ تا ۱۷ سال هستند و همچنین ۴۰% از این کودکان در مناطق جنوبی آفریقا، در معرض خشونت اجتماعی قرار دارند.
دولت باید اهداف و برنامه هایی را در نظر بگیرد تا بتواند خشونت را در جامعه پیشگیری کند. عواملی مانند بیکاری، میزان تحصیلات پایین، فقر، افسردگی و… می توانند منجر به خشونت اجتماعی شوند. دولت همچنین باید امکانات آموزشی، رفاهی و بهداشتی کافی را در اختیار افراد جامعه قرار دهد تا بتواند خشونت را کاهش دهد.
بی تفاوتی های اجتماعی نسبت به خشونت جاری در جامعه می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند و منجر به آسیب های جدی می شود. چگونگی حساس سازی اجتماعی نسبت به خشونت جاری در جامعه نیز باید بررسی و مورد توجه قرار بگیرد
