احیای قلبی برجام با دست خالی
احیای قلبی برجام با دست خالی
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در روز پنجشنبه اعلام کرد که ایران «تمایل» خود برای از سر گیری گفتگوها در مورد مسئله هسته‌ای را نشان داده، اما تهران در تصمیمش مبنی بر عدم اجازه دسترسی بازرسان ارشد سازمان ملل به تأسیسات خود، بازنگری نخواهد کرد

 

به گزارش جمله و به نقل از المانیتور، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «ایران نشانه‌هایی از تمایل به از سر گیری همکاری، نه تنها با IAEA بلکه با شرکای پیشین ما در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ از خود نشان داده است». گروسی پس از دیدار با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران که نقشی کلیدی در مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی داشت، این سخنان را ایراد کرد.
گروسی به خبرگزاری فرانسه (AFP) در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «در حال حاضر فرصتی برای انجام کاری در مورد مسئله هسته‌ای وجود دارد». او افزود: «مزیت عراقچی این است که او همه چیز را در مورد این فرآیند می‌داند و این به ما امکان می‌دهد سریع‌تر حرکت کنیم».
طی سال‌های اخیر، تهران همکاری‌های خود با آژانس را کاهش داده و به طور قابل توجهی برنامه هسته‌ای خود را گسترش داده است؛ از جمله انباشت مقادیر زیادی اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد که نزدیک به ۹۰ درصد مورد نیاز برای گریز هسته‌ای است.
اما از زمان پیروزی مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور ایران در ماه جولای، تهران نشانه‌هایی از آمادگی برای از سر گیری گفتگوها جهت احیای توافق هسته‌ای بروز داده است.
این توافق برجسته که به نام برجام (JCPOA) نیز شناخته می‌شود، در سال ۲۰۱۸ با خروج یک‌جانبه دونالد ترامپ و اعمال مجدد تحریم‌ها فروپاشید و در پاسخ به این اقدام، ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داد.
تلاش‌ها برای احیای برجام، از جمله بازگرداندن آمریکا به توافق و راضی‌کردن ایران به رعایت آن، تاکنون بی‌نتیجه بوده است. گروسی گفت: «اگر اوضاع به شکلی مثبت پیش برود و فکر می‌کنم این قصد رئیس‌جمهور و وزیر خارجه است، گفتگوها با شرکای سابق دوباره از سر گرفته خواهد شد».
با این حال، تهران تمایلی به بازنگری در تصمیمی که سال گذشته برای ممنوعیت ورود برخی از «بهترین بازرسان» آژانس اتخاذ کرده بود، نشان نمی‌دهد. این اقدام ایران در ابتدا به عنوان پاسخی به «سوءاستفاده‌های سیاسی» آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا توصیف شد.
گروسی گفت: «آن‌ها قصد ندارند بازرسان را به فهرست بازگردانند». او افزود: «شاید این مسئله مورد بازنگری قرار گیرد. من همچنان به تلاش ادامه خواهم داد». او تأیید کرد که طی «هفته‌های آینده» به تهران خواهد رفت.
گروسی قصد دارد در این سفر در مورد «اقدامات مختلف نظارتی و راستی‌آزمایی» که می‌تواند پیش از دستیابی به یک توافق جامع مورد توافق قرار گیرد، بحث کند. او افزود: «فکر می‌کنم دستیابی به توافقی با ایران در این زمینه‌ها نشانه‌ای سازنده برای مذاکرات آتی خواهد بود». گروسی خطاب به تهران گفت: «اگر به من اجازه ندهید که یک مبنای اولیه از تمام ظرفیت‌های فعلی کشور ایجاد کنم، پس چه نوع اعتماد و اطمینانی را برای مذاکره با سایر شرکا به سیستم وارد می‌کنید»؟
یک منبع دیپلماتیک گفت که طرف اروپایی نسبت به امکان بازگشت به چهارچوب توافق اولیه شک و تردید دارد. اما گروسی اذعان کرد که چهارچوب واقعی توافق بر عهده ایران و قدرت‌های غربی است. او افزود: «آیا همان (چهارچوب) خواهد بود؟ آیا به‌روزرسانی خواهد شد؟ آیا چیزی کاملاً متفاوت خواهد بود؟ این به تصمیم آن‌ها بستگی دارد».