گروه سیاسی تنشی که دوماه قبل بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان افتاده بود، بسیاری از افراد و جریانات سیاسی کشور که همواره به دیپلماسی نگاهی واقع‌گرایانه دارند را به حیرت انداخت به‌ویژه اینکه در میان کشورهای همسایه، آذربایجان از جمله کشورهایی است که پیوندهای عمیق فرهنگی، مذهبی و تاریخی با ایران دارد و […]
گروه سیاسی
تنشی که دوماه قبل بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان افتاده بود، بسیاری از افراد و جریانات سیاسی کشور که همواره به دیپلماسی نگاهی واقع‌گرایانه دارند را به حیرت انداخت به‌ویژه اینکه در میان کشورهای همسایه، آذربایجان از جمله کشورهایی است که پیوندهای عمیق فرهنگی، مذهبی و تاریخی با ایران دارد و از فروپاشی شوروی سابق و در زمان «حیدر علی‌اف» رییس‌جمهور فقید و پدر «الهام علی‌اف» نیز این ارتباط همواره صمیمی و برادرانه بود، افزون بر آن بخشی از این تنش توسط برخی کشورهای همسایه ساخته یا به آن دامن زده می‌شد و وزارت امور خارجه در همان روزها، می‌توانست این تنش را مدیریت کند و اجازه ندهد کار به طرح برخی اظهارنظرهای تند بکشد و «سرویس سیاسی جمله» همان روزها بر ضرورت ورود هوشمندانه به موضوع توسط رییس‌جمهوری اشاره کرده بود.
طی دو روز گذشته که آیت‌الله سید ابراهیم رییسی برای حضور در اجلاس کشورهای عضو سازمان اکو راهی «عشق‌آباد» شد در اقدامی ارزشمند با رهبران چند کشور منطقه از جمله رییس جمهوری آذربایجان دیدار کرد.
رییس‌جمهور اسلامی ایران در حالی که برخی مدعی دخالت اسرائیل و آمریکا در روابط تهران-باکو بودند، در دیدار با الهام علی‌اف رییس‌جمهوری آذربایجان گفت: دخالت بیگانگان به زیان کشورهای منطقه است و باید در مقابل توطئه آنان هوشیار بود.
رییسی که در حاشیه اجلاس اکو در عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان برای اولین بار با رییس جمهوری آذربایجان دیدار کرده بود، تلاش کرد سابقه نزدیکی فرهنگی و برادری دیرینه بین دو ملت را یادآور شود، موضوعی که در کلام «الهام علی‌اف» نیز چندین بار طرح شد و دو ملت را دو برادر نامید.
ارزش این دیدار این بود که پس از مدت‌ها تنش در روابط تهران و باکو انجام شد و طرفین بر همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور تاکید کردند.
«علی‌اف» نیز در این دیدار گفت: این اولین دیدار ماست اما من اطمینان دارم که این دیدار انگیزه بسیار قوی به توسعه روابط ایران و آذربایجان خواهد داد.
رییس جمهوری اسلامی نیز در این دیدار اضافه کرد: ما اجازه ایجاد ناامنی و دخالت بیگانگان در امور کشورهای منطقه را نمی‌دهیم و تجربه نشان داده که هر کجا کشورهای منطقه از راه تفاهم و مذاکره مسائل خود را حل و فصل کردند راه فتنه‌انگیزی و دخالت بیگانگان بسته شده است.
روابط دو کشور پس از بازداشت این دو راننده و سخنان تند مقامات دو کشور دچار تنش شد و رییس جمهوری آذربایجان به رزمایش‌های ایران در نزدیکی مرز این کشور اعتراض کرد.
امروز از آن وضعیت فاصله گرفتیم ضمن اینکه دولت آنکارا که برابر برخی اخبار و تحلیل‌ها، در آن مقطع آتش‌بیار معرکه تهران و باکو شده بود امروز اسیر تنش‌های شدید اقتصادی و سقوط ارزش لیر ترکیه شده و دیگر بعید است که رمقی برای توسعه‌طلبی منطقه‌ای داشته باشد و با فروکش کردن تبِ مداخلات اردوغان، دولت آذربایجان نیز به ریل برادری برگشت.
موضوع دیگر تمایل اسراییل به حضور در نزدیکی مرزهای جمهوری اسلامی ایران بود که با همراهی و مساعدت برخی همسایگان به مرزهای آذربایجان کشیده شد و هرچند جمهوری آذربایجان در همان مقطه این موضوع را رد کرد اما بعدها نیز این تب فروکش کرد و امروز نیز اسراییل اسیر اختلافات شدید درون‌گروهی است و دولت «نفتالی بنت» هر روز توسط حامیان و دوستداران «بنیامین نتانیو» به سخره گرفته می‌شود و با اتهامات بسیاری در افکار عمومی مواجه است و فرصتی برای شیطنت‌های منطقه‌ای ندارد.
آذربایجان امروز به‌عنوان عضو اکو و دروازه حوزه «سی آی اس» هدف جمهوری اسلامی ایران برای مبادلات تجاری است اما اگر نگاهی استراتژیک هم داشته باشیم می‌تواند متحدی متعهد و حامی جمهوری اسلامی ایران در مجامع جهانی و سازمان‌های منطقه‌ای باشد و از این منظر، اقدام رییس‌جمهوری در نشست با رییس‌جمهور این کشور و سخن از برادری گفتن از دو طرف بسیار حیاتی است و قطعاً نتایج و برکات خود را در آینده نشان خواهد داد.
روی سخن نهایی ما با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه است که امروز و پس از دیدار دوستانه دو رییس‌جمهوری و تأکید هر دو به برادری، لازم است مکانیسم‌های اجرایی و عملیاتی برای تقویت مناسبات دوجانبه سیاسی و فراهم کردن فضای همکاری‌های عمیق‌تر اقتصادی و تجاری را فراهم سازد و رابطه دیرینه علمی و فرهنگی دو کشور را به مناسبات خرد و کلان اقتصادی و مالی پیوند بزنند و در این مسیر نیز از فعالان بخش خصوصی کشور کمک بگیرند و مسیرهای تازه تجاری را بر روی فعالان اقتصادی دو کشور باز کنند.
