شاگردان اسکوچیچ حالا توانستهاند بهترین شروع ایران در این مرحله در تاریخ مسابقات را رقم بزنند و با عملکرد درخشانی که در این سه مسابقه داشتند امید زیادی دارند تا سومین صعود پیاپی ایران به جامجهانی را جشن بگیرند.تیم ملی فوتبال ایران شروعی رویایی در دور سوم مرحله انتخابی جامجهانی ۲۰۲۲ قطر داشته […]
شاگردان اسکوچیچ حالا توانستهاند بهترین شروع ایران در این مرحله در تاریخ مسابقات را رقم بزنند و با عملکرد درخشانی که در این سه مسابقه داشتند امید زیادی دارند تا سومین صعود پیاپی ایران به جامجهانی را جشن بگیرند.تیم ملی فوتبال ایران شروعی رویایی در دور سوم مرحله انتخابی جامجهانی ۲۰۲۲ قطر داشته و برخلاف مرحله قبل که در پایان دور رفت امیدش برای صعود به طرز قابلتوجهی کاهش یافته بود و دو شکست برابر عراق و بحرین وضعیت تیم را بحرانی کرده بود این بار با قدرت کار خود را در این دور آغاز کرده است. شاگردان اسکوچیچ تا پایان هفته سوم این مسابقات با کسب هر ۹ امتیاز ممکن مقتدرانه در صدر جدول قرار دارند و مدعی جدی صعود به مرحله بعد این مسابقات هستند. تیم ایران در دورههای قبلی رقابتهای انتخابی شرط متفاوتی را تجربه کرده است. از صعود راحت به جامجهانی ۲۰۰۶ تا دیدار تاریخی با استرالیا در ملبورن و همچنین ناکامی برابر ایرلند در پلیآف صعود به جامجهانی ۲۰۲۲٫ با این حال ملیپوشان ما در این دوره بهترین شروع ممکن را در این مسابقات داشتند و با ادامه این روند میتوانند خیلی زود حضور خود در قطر ۲۰۲۲ را قطعی کرده و با خیالی آسوده برای حضوری موفق در این تورنمنت برنامهریزی کنند. در ادامه به بررسی عملکرد تیم ایران در این مرحله از مسابقات مقدماتی و مقایسه آن با دوره اخیر میپردازیم.
صعود مقتدرانه بدون شکست
انتخابی جامجهانی ۱۹۷۸ نخستین دورهای بود که مسابقات در قاره آسیا در مرحله پایانی به صورت دورهای برگزار میشد و تا دوره قبل در سال ۱۹۷۴ تیمهای برتر در دو گروه ۴ تیمی مسابقه میدادند و دو صدرنشین، فینال را برای رسیدن تنها یک تیم به جامجهانی برگزار میکردند. در سال ۱۹۷۸ نیز جامجهانی با حضور ۱۶ تیم برگزار میشد و سهمیه آسیا و اقیانوسیه نیز همچنان یک تیم بود اما این بار فرمت برگزاری رقابتها تغییر کرد و تیمها پس از صعود از گروههای خود در دور نخست راهی مرحله نهایی میشدند که ۶ تیم برتر در یک گروه با هم رقابت میکردند و درنهایت تیم صدرنشین به جامجهانی میرفت. شاگردان حشمت مهاجرانی در آن دوره کار خود را با برد برابر هنگکنگ آغاز کردند اما در مسابقه دوم برابر کرهجنوبی متوقف شدند و سپس استرالیا و کویت را مغلوب کردند. در پایان این ایران بود که با ۶ برد و ۲ تساوی موفق شد بدون شکست نخستین صعود خود به جامجهانی را جشن بگیرد. ۴ سال بعد و درحالیکه ایران پس از انقلاب اسلامی درگیر جنگ با عراق شده بود، فدراسیون فوتبال تصمیم به کنارهگیری از این رقابتها گرفت و در دوره بعدی نیز تیم ایران شرکت نکرد. به این ترتیب سال ۱۹۹۰ نخستین دوره پس از انقلاب بود که تیم ایران در مسابقات مقدماتی جامجهانی ۹۰ ایتالیا شرکت میکرد. حالا جامجهانی ۲۴ تیمی شده بود و ۲ سهمیه نیز به فوتبال آسیا میرسید. فرمت دیدارهای انتخابی همچنان همانند گذشته بود و تیمهای برتر گروههای دور نخست در یک گروه با هم به رقابت میپرداختند. تیم ایران اما در همان مرحله نخست گروهی تنها به دلیل تفاضل گل کمتر پایینتر از چین قرار گرفت و حتی به دور نهایی نیز نرسید تا درنهایت کرهجنوبی و امارات نمایندگان آسیا در آن تورنمنت باشند. البته در آن زمان دیدارهای مرحله نهایی به صورت متمرکز برگزار میشد و هنوز سیستم رفت و برگشت در آن اعمال نمیشد. با این حال تیم ایران در آن دوره هم نتوانست حضور در جامجهانی را تجربه کند و ۴ سال دیگر در حسرت رسیدن به معتبرترین تورنمنت فوتبال دنیا ماند. در مقدماتی جامجهانی ۱۹۹۴ و در دور انتخابی این بار شانس با ما یار بود و توانستیم به لطف تفاضل گل بهتر نسبت به سوریه در گروهی که عمان و چینتایپه نیز در آن حضور داشتند راهی مرحله نهایی شویم اما در آنجا شرایط به سود تیم ایران پیش نرفت و در دوحه قطر درحالی که در دو بازی ابتدایی خود دو شکست و تنها یک برد به دست آورده بودیم درنهایت با ۲ برد رتبهای بهتر از پنجمی کسب نکردیم تا عربستان و کرهجنوبی راهی جامجهانی شوند. تیم ما در این دوره هم عملکرد ضعیفی از خود ارائه کرد و اگرچه تیم خوبی در اختیار داشتیم اما نتیجه نهایی اصلا قابل دفاع نبود.
پایان حسرت ۲۰ ساله
۴ سال بعد و پیش از جامجهانی ۹۸ فرانسه دوباره شکل برگزاری مسابقات دچار تغییر شد و تقریبا به آنچه در دوره اخیر برگزار میشود شباهت پیدا کرد. تیمها این بار پس از صعود از دور نخست در دو گروه ۵ تیمی به مصاف هم میرفتند. با توجه به اینکه برای نخستین بار جامجهانی ۳۲ تیمی شده بود، ۳٫۵ سهمیه به آسیا رسید که تیم چهارم این قاره باید برای رسیدن به این مسابقات به مصاف نماینده اقیانوسیه میرفت. تیم ایران با ستارههای آن زمان خود، کار سختی برای صعود از دور نخست نداشت و دور بعدی را نیز با برد پرگل برابر چین آغاز کرد اما تساوی برابر عربستان و کویت باعث شد تا در پایان هفته سوم تنها ۵ امتیاز اندوخته تیم ایران باشد. در ادامه دو شکست برابر عربستان و همچنین قطر در روز پایانی باعث شد تا ملیپوشان ایران بهعنوان تیم دوم راهی دیدارهای پلیآف شوند که با شکست برابر ژاپن و همچنین اتفاقات تاریخی که برابر استرالیا رخ داد پس از ۲۰ سال توانستیم به جامجهانی برسیم. در دوره بعدی تیم ایران در شرایطی بهتر مسابقات را آغاز میکرد؛ چراکه دیگر فشار ناشی از غیبت چندین ساله در این تورنمنت را حس نمیکرد و این بار هم در دور نخست مقدماتی به راحتی به برتری رسید اما در مرحله بعد باز هم این عربستان بود که بالاتر از ایران قرار گرفت و تیم ایران با قرار گرفتن در رتبه دوم گروه راهی دیدارهای پلیآف شد. این بار هم ایران کار خود را با قدرت آغاز کرد و برتری برابر عربستان در ورزشگاه آزادی امید را به اردوی تیم آورد اما تساوی برابر تایلند باعث شد شروع خوب ایران چندان دوام نداشته باشد. در ادامه عراق هم مغلوب ایران شد تا از سه بازی نخست صاحب ۷ امتیاز شویم اما این بحرین بود که کار ما را برای صعود خراب کرد. یک تساوی در تهران و شکست عجیب در منامه باعث شد تیم ایران به پلیآف برود و اگر چه امارات را در هر دو بازی رفت و برگشت برد اما شاگردان بلاژوویچ این بار در پلیآف صعود به ایرلند جنوبی باختند و از رسیدن به جامجهانی بازماندند. ۴ سال بعد دستیار بلاژوویچ روی نیمکت ایران نشسته بود و کم دردسرترین صعود ایران به جامجهانی را برای ما رقم زد. در این دوره یک مرحله انتخابی به مسابقات اضافه شد اما تیم ایران از دور دوم وارد رقابتها شد و توانست بهعنوان صدرنشین گروهش راهی دور سوم شود. با توجه به اینکه سهمیه آسیا به ۵/۴ افزایش یافته بود شاگردان برانکو با وجود قرار گرفتن در رتبه دوم گروه ۴ تیمی خود مستقیما راهی جامجهانی شدند. تیم ایران در این دوره کار خود را با تساوی برابر بحرین آغاز کرد اما ۴ برد پیاپی در دیدارهای بعدی سبب شد تا پیش از مصاف روز آخر برابر ژاپن صعود ایران قطعی شود و شکست در آن بازی تغییری در سرنوشت تیم ما ایجاد نکرد. در سال ۲۰۱۰ ایران باز هم در دور مقدماتی توانست صدرنشینی را کسب کرده و به مرحله بعد صعود کند اما این بار عملکردی ناامیدکننده در این مرحله داشت و حتی نتوانست به پلیآف برسد. تیم ایران در پایان دور رفت تنها یک برد داشت و در سایر دیدارها ۴ تساوی به دست آورده بود تا شروعی ضعیف را تجربه کند. با شکست برابر عربستان و تساوی مقابل دو کره تیم ایران رتبهای بهتر از چهارمی در گروه خود به دست نیاورد و حتی از رسیدن به دیدارهای پلیآف نیز بازماند. از سال ۲۰۱۴ تیمهای بزرگ آسیا نیز در دور دوم حاضر میشدند که به صورت رفت و برگشت بین دو تیم برگزار میشد. ایران در این مرحله مالدیو را در دو مسابقه رفت و برگشت برد و به دور سوم رسید. در این مرحله نیز با ۳ برد و سه تساوی بالاتر از قطر قرار گرفت و راهی دور نهایی شد. شاگردان کارلوس کیروش در آن دوره شروع خوبی داشتند و در ازبکستان ۳ امتیاز گرفتند اما در ادامه تساوی برابر قطر و شکست برابر لبنان باعث شد تا کار برای ایران سخت شود و در پایان سومین مسابقه خود تنها با ۴ امتیاز شرایط خطرناکی در جدول داشته باشند. با این حال برتری در سه مسابقه آخر و بهخصوص بردن کرهجنوبی در روز پایانی در سئول باعث شد تا بهعنوان صدرنشین گروه، حضور در جامجهانی آفریقای جنوبی را جشن بگیریم. در دوره بعد کیروش شناخت بهتری از تیم ایران پیدا کرده بود و با وجود اینکه دوباره فرمت بازیها دچار تغییرات شد اما با صعود از گروه خود در دور دوم انتخابی به مرحله بعد رسیدیم که رقبای سرسختی را پیشرو داشتیم. این بار هم کرهجنوبی حریف اصلی ما برای صعود بود و البته سرمربی پرتغالی توانست در شرایط بهتری تیمش را به جامجهانی برساند. او باز هم کارش را با برد آغاز کرد و این بار قطر بود که در تهران مغلوب ایران شد اما در بازی دوم در چین به تساوی رسیدیم تا با وجود بردن ازبکستان در بازی بعد باز هم نتوانیم در پایان هفته سوم تمامی امتیازات ممکن را جمعآوری کنیم. در دوره قبلی هم دیدار ما با کرهجنوبی در هفته چهارم و در تهران برگزار شد که توانستیم با تک گل سردار آزمون این بازی را به سود خود به پایان برسانیم. شاگردان کیروش البته دور برگشت را با سه برد پیاپی آغاز کردند و درنهایت بدون شکست و مقتدرانه در صدر جدول قرار گرفتند و برای نخستین بار در تاریخ خود دو حضور پیاپی در جامجهانی را تجربه کردند. شاگردان اسکوچیچ حالا توانستهاند بهترین شروع ایران در این مرحله در تاریخ مسابقات را رقم بزنند و با عملکرد درخشانی که در این سه مسابقه داشتند امید زیادی دارند تا سومین صعود پیاپی ایران به جامجهانی را جشن بگیرند. در این شرایط دیدار این هفته برابر کرهجنوبی میتواند بسیار تعیینکننده باشد؛ چراکه برتری در این دیدار خانگی هم رکورد سرمربی کروات در تیم ملی و همچنین این مرحله را بهتر خواهد کرد و هم میتواند تا حدود زیادی خیال هواداران از حضور در جامجهانی پیش رو را راحت کند.