جمله: از اواسط اردیبهشت، جنگلهای بی‌رمق زاگرس طعمه آتش های بی امان بودند، بلوطستان‌هایی که طی دهه‌های اخیر به دلیل تغییرات گسترده آب و هوایی، از حجم وهشان کاسته شده بود. بلوطستان‌هایی که به نوعی نازایی دچار هستند و این موضوع آسیب پذیری آنها را دو چندان می‌کند. قصه سوختن جنگلهای زاگرس قصه […]
جمله: از اواسط اردیبهشت، جنگلهای بی‌رمق زاگرس طعمه آتش های بی امان بودند، بلوطستان‌هایی که طی دهه‌های اخیر به دلیل تغییرات گسترده آب و هوایی، از حجم وهشان کاسته شده بود. بلوطستان‌هایی که به نوعی نازایی دچار هستند و این موضوع آسیب پذیری آنها را دو چندان می‌کند. قصه سوختن جنگلهای زاگرس قصه تازه ای نیست و مرگ بلوطهای هزار ساله در آتش هرسال اتفاق می افتد و هیچگاه از خاکسترشان بلوطی تازه نمی روید. مردم آمدرفتند، نیروهای امدادی رفتند با همان امکانات ناچیز گذشته. امکاناتی که توان مقابله با این آتش را نداشته و ندارند. به گفته کارشناسان به دلایل متعدد بلوط‌ها نمی‌توانند روند طبیعی گسترش خود را ادامه دهند و از بین رفتن درختان بلوط احتمالا هیچ وقت جبران نمی‌شود. این شرایط ضرورت حفاظت از جنگل‌ها را دوچندان و افکار عمومی را نیز بیش از پیش نسبت به دلایل تخریب جنگل حساس می‌کند.
قصه پرغصه آتش سوزی جنگلهای زاگرس، تراژدی هر سالهای است که با مرگ تلخ هزاران بلوط پیوند خورده است. آتش سوزی یکی از عوامل مهم ایجاد اختلال در اکوسیستم‌های جنگلی کشور است و به عنوان یک آشفتگی بر ساختار و تجدید حیات گونه‌های گیاهی تاثیرات بسیار منفی دارد. زاگرس، اما در این میان سهم بیشتری از آتش سوزی‌ها را دارد و سالانه بسیاری از گونه‌های گیاهی و بلوط‌هایش در آتش خاکستر می‌شوند.
جنگلهای زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور با شش میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگلهای ایران را تشکیل می‌دهند که حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌ها شامل می‌شوند و سایر گونه‌های درختی این جنگل‌ها افرا، کیکم، بنه، زبان گنجشک، گلابی وحشی، ولیک، ارغوان، انواع بادام و دیگر درختان است.
افزایش ۱.۵ برابری آتش‌سوزی مناطق حفاظت شده
رییس گروه برنامه‌ریزی، حفاظت و پشتیبانی دفتر زیستگاه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: در ۶ ماه نخست سال جاری ۷ هزار و ۱۲۰ هکتار از مناطق حفاظت شده دچار آتش‌سوزی شد که نسبت به همه سال گذشته ۱.۵ برابر افزایش داشته است.
رضا حسن هراتی در گفت وگو با ایرنا افزود: ۱۸ میلیون هکتار از اراضی کشور شامل مناطق مرتعی با عنوان مناطق چهارگانه شامل پارک ملی، مناطق حفاظت شده، اثر طبیعی ملی و پناهگاه حیات وحش تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند که بر اساس بند پ ماده ۶ قانون شکار و صید، حفاظت و مدیریت این مناطق در زمینه‌های تخریب و آتش سوزی با سازمان محیط زیست است.
وی با بیان اینکه مجموعه مناطق حفاظت شده شامل منطقه جنگلی مانند پارک ملی گلستان، کویر مانند پارک ملی کویر و مرتع مانند پناهگاه حیات وحش موته و یا پارک ملی بمو است، اظهار داشت: سال گذشته ۴ هزار و ۵۰۰ هکتار از مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست دچار آتش سوزی شده بود اما وسعت آتش سوزی امسال فقط در ۶ ماهه نخست نسبت به همه سال گذشته بیشتر بوده است.
هراتی درباره علت افزایش آتش سوزی در مناطق گفت: اواخر اسفند سال گذشته و دو ماه اول امسال بارندگی های خوبی در کشور داشتیم که باعث شد پوشش گیاهی در مناطق مختلف افزایش یابد، از سوی دیگر مناطق حفاظت شده چون تحت مدیریت سازمان محیط زیست است و چرای دام و ورود و خروج انسان در آنها کنترل می شود از این رو پوشش گیاهی خوبی در این مناطق داشتیم که باعث شد عامل آتش سوزی در این مناطق آماده باشد.
سه فاکتور برای آتش سوزی
وی افزود: برای آتش سوزی سه فاکتور نیاز است در واقع یک مثلث سه ضلعی مانند ماده سوختنی، اکسیژن و حرارت است که همه اینها به ویژه ماده سوختنی در مناطق تحت مدیریت آماده بود از این رو با کوچکترین بی احتیاطی بخش وسیعی دچار آتش سوزی شد.
هراتی درباره عوامل آتش سوزی ها گفت: عوامل زیادی که بیشتر انسانی بود حالا سهوا یا عمدا، همچنین عوامل طببیعی مانند وقوع رعد و برق و پوشش گیاهی خوب موجب آتش سوزی شده اند، همچنین برخی کشاورزان زمین های کشاورزی خود را آتش می زنند و چون در کنار مناطق حفاظت شده قرار دارند آتش به آن مناطق نیز سرایت می کند، هم اینکه به علت اختلافات قومی، محلی و قبیله ای زمین های همدیگر را آتش می زنند و دامنه آن به مناطق سرایت می کند، همچنین برخی مواقع هم این آتش سوزی ها عمدی است مثلا یک متخلف شکار را دستگیر می کنند و برای اینکه تلافی کند مناطق را آتش می زند.
رییس گروه برنامه‌ریزی، حفاظت و پشتیبانی دفتر زیستگاه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست اظهار داشت: در ۶ ماهه نخست امسال در مناطق چهارگانه استان های آذربایجان شرقی بیشتر در منطقه ارسباران، فارس، کردستان، خوزستان، بوشهر، کرمانشاه، مازندران، خراسان رضوی و تهران بیشترین حریق را داشتند.
وی گفت: آتش سوزی در کشور در دو مقطع رخ می دهد یکی در جنوب و جنوب غرب کشور است که تقریبا از اوایل اردیبهشت آغاز و تا اواخر مهر و اوایل آبان تمام می شود و دیگر آتش سوری رخ نمی دهد مانند استان های کرمانشاه و خوزستان، مقطع دوم آتش سوزی در شمال کشور است که تقریبا از خرداد شروع می شود و برخی مواقع تا اواخر دی هم احتمال آتش سوزی وجود دارد این باعث می شود که ما توالی آتش سوزی را در طول سال داشته باشیم.
