درحالی که شیوع ویروس کرونا در کشور باعث لغو تمامی دیدارهای لیگ‌برتر فوتبال و فعالیت رسمی تیم‌های حرفه‌ای شده و اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران نیز توسط فیفا با ایرادات جدی‌ای مواجه شده است؛ حاشیه همچنان دست از سر باشگاه‌های ایرانی برنداشته تا سرآمد اخبار ورزشی کشور همچنان مسائل فوتبال داخلی باشد. استقلال، پرسپولیس و […]
درحالی که شیوع ویروس کرونا در کشور باعث لغو تمامی دیدارهای لیگ‌برتر فوتبال و فعالیت رسمی تیم‌های حرفه‌ای شده و اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران نیز توسط فیفا با ایرادات جدی‌ای مواجه شده است؛ حاشیه همچنان دست از سر باشگاه‌های ایرانی برنداشته تا سرآمد اخبار ورزشی کشور همچنان مسائل فوتبال داخلی باشد. استقلال، پرسپولیس و تراکتور باشگاه‌هایی هستند که در شرایط تعطیلی لیگ با چند حکم سنگین و دردسرساز مواجه شده‌اند و خود را در بحرانی جدی می‌بینند. نگاهی خواهیم داشت به شرایط مالی ۲تیم پرطرفدار و البته پرحاشیه این روزهای مسائل حقوقی و مالی فوتبال ایران در فیفا.
جباروف، منشا و دیگر رفقا
باشگاه استقلال که حالا با روی کار آمدن علی فتح‌الله‌زاده، رنگ و رخسار مدیرعاملی جدید را به خود می‌بیند، از همین ابتدا برای حاجی دردسر جدیدی فراهم کرده. شکایت‌های بازیکنان و سرمربی سابق آبی‌های پایتخت یکی پس از دیگری از سوی فیفا به باشگاه استقلال ابلاغ می‌شوند و راهکار رسیدگی به آنان نیز فقط تزریق پول و پرداخت بدهی است. اوضاع مالی استقلال به‌شدت آشفته است و گفته می‌شود مدیران قبلی این باشگاه نیز تمام مبالغ اسپانسرینگ استقلال را تا ۵سال آینده پیش‌خور کرده‌اند و رفته‌اند. در این وانفسا نیز بازیکنان سابق تیم استقلال تصمیم به شکایت از این باشگاه به علت پرداخت نشدن مطالبات‌شان را کرده‌اند و فیفا نیز رای محکومیت استقلال را صادر کرده تا همه‌چیز به ضرر فتح‌الله‌زاده و هیات‌مدیره دائما درحال تغییر باشد. به گفته کامران منزوی، باشگاه استقلال فعلا ۳پرونده مفتوح در فیفا دارد که موعد یکی از آنها نزدیکتر از دیگران است؛ باشگاه استقلال به پرداخت ۹۰هزاردلار دستمزد معوقه و غرامت به سرور جباروف، ستاره ازبک و پیشین خود محکوم است که سررسید این بدهی توسط فیفا ۲۲اسفندماه جاری مشخص شده است. از سویی دیگر مدیران استقلال طی رایزنی‌هایی توانسته‌اند از باشگاه پاختاکور برای پرداخت بدهی‌شان در ماجرای انتقال ایسما گونکالوس فعلا وقت بگیرند تا تمرکزشان را روی پرونده‌های مفتوح دیگر بگذارند. گادوین منشا که یک نیم‌فصل با پیراهن آبی به میدان رفت؛ شخص دیگری است که با پرداخت‌نشدن مطالباتش توسط باشگاه استقلال مواجه شده است. منشا آنقدر رفت و آمد تا درنهایت با شکایت به فیفا مدعی دریافت ۶۸هزاردلار دستمزد معوقه‌اش شود و استقلال را تا چهارم فروردین‌ماه سال آینده تحت‌فشار بگذارد. فرد دیگر پیرمرد آلمانی است. وینفرد شفر، سرمربی سابق تیم استقلال که با این تیم به مقام قهرمانی جام‌حذفی نیز دست یافته‌بود؛ درخواست طلب یک میلیون و ۷۰۰هزار دلاری از آبی‌ها را داشت که با شکایت به فیفا، استقلال محکوم به پرداخت ۵۵۰ هزار دلار غرامت به این سرمربی آلمانی تا دو هفته آینده شد. استقلال اگر بتواند از پس این بدهی‌های سرسام‌آورش با موفقیت بربیاید، با طلب بویان نایندوف و شکایت این بازیکن در دادگاه عالی ورزش مواجه است. درضمن استقلال هنوز نتوانسته به تعهداتش در قبال بازیکنان خارجی ترکیب حال حاضر مانند هرویه میلیچ و شیخ دیاباته پایبند باشد تا هر آن امکان محرومیتش از دو پنجره آتی نقل‌وانتقالاتی و تشدید غرامت‌ها بیشتر و بیشتر شود. فتح‌الله‌زاده در اولین چالش جدی مدیریتی‌اش در استقلال حالا باید در ابتدا جباروف را راضی کند، سپس به ایسما و منشا فکر کند تا نوبت به شکایت‌ها و معوقات شفر، پسرش و درنهایت آندره‌آ استراماچونی برسد
پرونده‌های قرمز
باشگاه پرسپولیس نیز مانند رقیب همشهری‌اش شرایط خوبی را تجربه نمی‌کند. اولین پرونده جاری پرسپولیس روی میز محاکمه فیفا به ماریو بودیمیر بازمی‌گردد. سوغات برانکو ایوانکوویچ که در لیگ کارایی مثمرثمری نداشت؛ با شکایت به فیفا جهت طلب معوقاتش، توانست باشگاه پرسپولیس را به پرداخت ۴۷۵هزار یورو حق‌الزحمه به‌علاوه غرامت دیرکرد محکوم کند. فیفا به پرسپولیس مهلت ۴۵روزه جهت پرداخت این مبلغ را ارایه‌کرده که ۱۰روز از آن سپری شده و انصاری‌فرد همچنان دست روی دست می‌گذارد. با سپری‌شدن این یک‌ماه باقیمانده پرسپولیس خطر حذف از نقل‌وانتقالات را برای دومین‌بار پیش روی خودش خواهد دید. البته بودیمیر پایان ماجرا نیست و دردسرهای پرسپولیس ادامه دارد؛ پرونده فرناندو گابریل برزیلی آنقدر مفتوح ماند تا فیفا برای ختم آن دست به کار شود. چند ماه پیش باشگاه پرسپولیس با حضور نمایندگانش در دوبی مدعی شده‌بود با این بازیکن مصالحه کرده، اما این بازیکن توافقنامه را در اختیار فیفا قرار نداد تا حکم جدید علیه پرسپولیس صادر شود. در واقع با این حکم مصالحه باطل شد و کمیته حل اختلاف فدراسیون بین‌المللی فوتبال، باشگاه پرسپولیس را در پرونده شکایت فرناندو گابریل به پرداخت ۲۳هزار دلار و پنج درصد غرامت محکوم کرد. البته پرسپولیس می‌تواند حکم این پرونده را وارد دادگاه استیناف کند و درخواست تجدیدنظر داشته باشد، اما باید درنظر داشت که علاوه بر خرج جداگانه این دادگاه درصورت عدم موفقیت پرسپولیس در پرداخت معوقات گابریل، این تیم از ۳پنجره ترنسفرینگ محروم خواهدشد. اوضاع در بین قرمزهای تهرانی اصلا روبه‌راه نیست و بدهی پرسپولیس به گابریل کالدرون، سرمربی پیشینش نیز به مرحله شکایت رسیده تا دردسرهای تیم حقوقی باشگاه پرسپولیس بیشتر شود. با نحوه جدایی کالدرون از پرسپولیس مشخص بود که وی به زودی از این باشگاه به فیفا شکایت می‌کند تا دستمزدش را طلب کند. قرارداد این مربی آرژانتینی با پرسپولیس ۸۵۰ هزاردلار بوده که باشگاه ۳۰۰ هزار دلار آن را به وی پرداخت کرده بود. این مربی که با رفتارهایی نامتعارف، روابط خود با این باشگاه را در نیم فصل تیره‌وتار کرد؛ در حالی اعلام کرد حاضر به بازگشت به تهران نیست که پرسپولیس حاضر شده بود مبلغ قراردادش را افزایش دهد. یکی از نکات قابل تامل در این شکایت، خواسته او برای پرداخت غرامت بابت پاداش‌های عقب‌افتاده‌اش است. ظاهرا در هنگام قرارداد با کالدرون به وی به صورت شفاهی قول داده‌شد بابت هر برد، پاداشی ۱۳۰۰دلاری بگیرد؛ پاداشی که با پاداش ۳میلیون تومانی برانکو در زمان پیروزی سرخپوشان در رقابت‌های لیگ‌برتر قابل قیاس نیست. زمانی که مدیریت باشگاه تغییر کرد و محمدحسن انصاری‌فرد به عنوان مدیرعامل جدید باشگاه معرفی‌شد کالدرون خواستار پاداشش بود اما انصاری‌فرد مدعی‌شد چنین بندی در قرارداد گابریل کالدرون نیست و باید از هیات‌مدیره مصوبه پرداخت این پاداش را بگیرد. باشگاه پرسپولیس با توجه به ادعاهایی که این مربی آرژانتینی در شکایتش مطرح کرده موارد دفاعیه خود را با بررسی شرح ما وقع تهیه و برای فیفا ارسال کرد. این باشگاه مدعی‌شد که فقط ۳۰۰ هزار دلار دیگر باید به این مربی بدهد اما کالدرون ادعای دیگری دارد. باشگاه پرسپولیس مواردی را که برای دفاع از خود در نظر گرفته نمی‌خواهد رسانه‌ای کند تا دستش برای کالدرون رو نشود اما به‌نظر می‌رسد با توجه به عقبه‌ای که مدیران مالی و حقوقی پرسپولیس دارند؛ این ادعا فقط برای خرید وقت است و احتمالا پرسپولیس در این محکمه هم شکست خواهد خورد. ماجرای پرسپولیس و فیفا اینجا تمام نمی‌شود و این باشگاه به پرداخت مبلغ ۷۶ هزار یورو به علاوه ۵ درصد سود سالانه و ۸۶ هزار یورو غرامت به ایگور پانادیچ محکوم شده است. روند پرونده زلاتکو ایوانکوویچ هم به صدور حکم رسید تا سرخپوشان تهرانی به پرداخت ۲۰۵ هزار یورو بابت مبلغ قرارداد و غرامت دیرکرد به این مربی کروات محکوم شوند. نیلسون کوریا، سنگربان برزیلی سابق قرمزها که از محبوبیت قابل‌قبولی بین طرفداران پرسپولیس برخوردار است نیز پس از وعده و وعیدهای پیاپی مدیران پرسپولیس تصمیم به شکایت گرفت تا تقریبا مبلغ یک میلیارد تومان به بدهی‌های جاری این باشگاه اضافه شود. در آخرین و سنگین‌ترین محکومیت تا به اینجای کار برای پرسپولیس به پرونده پروفسور کروات می‌رسیم. سرمربی محبوب پرسپولیس که مهمترین افتخارات تاریخ تیم را برای هواداران به ارمغان آورد؛ با شکایتش به فیفا توانست رای محکومیت پرسپولیس را به دست آورد و کمیته تعیین وضعیت فیفا، باشگاه تهرانی را محکوم به پرداخت یک میلیون و ۵۵هزاریورو، به انضمام ۵ درصد غرامت سالیانه به برانکو ایوانکوویچ کرد. کمیته تعیین وضعیت هرگونه شکایت دیگری را برای برانکو مردود و باطل شناخت و باشگاه پرسپولیس باید مبلغ ۲۰هزارفرانک و برانکو هم ۵هزارفرانک بابت هزینه دادرسی به فیفا پرداخت کنند. برانکو که درموردش گفته می‌شد به مدت یک‌سال بدون حتی یک سنت دریافتی به هدایت سرخپوشان مشغول بوده و او را مانند یک خیر دلسوز می‌پنداشتند؛ حالا نشان‌داده هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد و در مسائل مالی نیز به اندازه مربیگری موفق عمل می‌کند. برانکو که از دیدارهای مکرر با سفیر ایران در کرواسی نتیجه‌ای عایدش نشد، حالا با امتحان‌کردن همه راه‌ها به فیفا متوسل شده تا طلبش را از انصاری‌فرد دریافت کند. علاوه بر موارد فوق، مربیان سابق پرسپولیس مانند مارکو، والنسیا و خواکین نیز علیه این باشگاه به فیفا شکایت کرده‌اند و در انتظار صدور حکم برای دریافت معوقات خود هستند. چالش‌های آقای انصاری‌فرد بسیار بیشتر از همتای استقلالی‌اش است و حالا باید ببینیم انصاری‌فرد در این مسائل هم مانند ماجرای استوکس می‌تواند با برقراری یک تماس تلفنی، خبرهای خوشی به هواداران پرسپولیس بدهد یا سمبه طلبکاران پرزورتر از آقای مدیرعامل است.
مدیر حقوقی؛ یک کاراکتر فراموش‌شده
پس از محکومیت‌های فراوان و بی‌شمار در فیفا؛ گویا باشگاه‌های ایرانی هنوز متنبه نشده‌اند و نمی‌خواهند از سرافکندگی در مجامع حقوقی دست بردارند. مدیران ایرانی فکر می‌کنند عقد قرارداد با یک بازیکن خارجی پایان ماجراست و هیچ توجهی به مراقبت و رعایت شروط آن ندارند. فیفا بارها و بارها نشان‌داده که در محکمه‌هایش همواره سمت بازیکن و مربی شاکی را می‌گیرد و یک باشگاه برای فرار از محکومیت‌های سنگین باید اسناد و مدارک مهم و معتبری را ارایه کند که اکثر مدیران باشگاه‌های ایرانی از آن بی‌بهره‌اند. در سال‌های گذشته شاهد بوده‌ایم که هر فرد خارجی‌ای که حتی چند روز در دستگاه فوتبالی کشورمان فعالیت داشته، درنهایت توانسته علیه‌مان حکم بگیرد و فوتبال ملی را زیرسوال ببرد. عملکرد باشگاه‌های ما در سال‌های اخیر به گونه‌ای بوده که وقتی پرونده‌ای از ایران به دادگاه می‌رود، این ذهنیت برای قضات وجود دارد که حق با شاکیان باشگاه‌های ایرانی است. محکومیت‌هایی که همیشه با پرداخت غرامت از دارایی بلوکه‌شده باشگاه‌ها در سوییس حل نمی‌شود و گاهی داغِ سنگین محرومیت خرید بازیکن و کسر امتیاز را به همراه داشته است. به‌رغم اینکه اکثر باشگاه‌ها یک مدیر حقوقی را در زمره پرسنل خود قرار می‌دهند، اما به‌نظر می‌رسد رسالت اصلی این پست در باشگاه‌های ایرانی فراموش شده‌باشد. حضور مثمرثمر یک مدیر حقوقی زبده در تمام مراحل عقد قرارداد با بازیکنان و مربیان – چه خارجی و چه داخلی- امری مهم و انکارنشدنی است. مشکلات اقتصادی و مالی که همیشه گریبانگیر مملکت و فوتبالش بوده اما بخش مهمی از شکست‌های ایران در فیفا به مدیران حقوقی بازمی‌گردد. مدیرانی که اکثرا یک پست فرمالیته را صاحبند و با هیچ‌یک از وظایف آن آشنایی ندارند. این شکست‌ها اولین شکست‌های باشگاه‌های ایرانی در مجامع حقوقی نبوده و قطعا آخرین‌هایش نیز نخواهد بود؛ اما باید فکری شود تا لااقل همیشه در فیفا یک متهم از پیش بازنده نباشیم و با اشتباه‌های تمسخرآمیز در روند عقد قرارداد و پرداخت دستمزدها از سوی فدراسیون بین‌المللی فوتبال و دادگاه عالی ورزش دچار محکومیت‌های سنگین نشویم.
