چاپ و جهان دموکراتیک
چاپ و جهان دموکراتیک

تمام تواریخی که بر سرآغازهای جهان مدرن تمرکز کرده‌اند، اشاره‌ای هم به اختراع صنعت چاپ و دستاوردهای حیرت‌انگیز آن دارند. چاپ معنای نوشتن، خواندن و اساساً معرفت را دگرگون کرد و زمینه تحولات عظیم اجتماعی شد. تاثیر بلافصل اختراع چاپ را در مناقشات جهان مسیحی می‌توان دید. بیراه نیست اگر بگوییم نوعی همزمانی یا همبستگی […]

تمام تواریخی که بر سرآغازهای جهان مدرن تمرکز کرده‌اند، اشاره‌ای هم به اختراع صنعت چاپ و دستاوردهای حیرت‌انگیز آن دارند. چاپ معنای نوشتن، خواندن و اساساً معرفت را دگرگون کرد و زمینه تحولات عظیم اجتماعی شد. تاثیر بلافصل اختراع چاپ را در مناقشات جهان مسیحی می‌توان دید. بیراه نیست اگر بگوییم نوعی همزمانی یا همبستگی بین ظهور چاپ و جنبش پروتستانتیسم وجود داشت، زیرا به قول مری اوانز در کتاب «تکوین جهان مدرن» «نخستین جنبش اجتماعی که چاپ در جهان برقرار کرد «دین‌پیرایی» یا رفورماسیون بود». تا پیش از آن «کتابت» و به ویژه حق انحصاری خواندن و تفسیر کتاب مقدس در ید کلیسای کاتولیک بود. این امر اقتداری تمام عیار برای آن‌ها به همراه داشت. چاپ کتابِ مقدس در تیراژهای گسترده در سراسر اروپا این انحصار طولانی را در هم شکست. در واقع از تمرکز امر قدسی کاسته شد و در خصلت اجتماعی‌تر یافت. تحول بعدی ترجمه کتاب مقدس به زبان‌های مختلف بود. هنری هشتم در ۱۵۳۷ دستور داد همه کلیساهای قلمرو اسقفی انگلستان ترجمه‌های انگلیسی کتاب مقدس را تهیه کنند. این ترجمه‌های ملی از کتاب مقدس، خود زمینه شکل‌گیری جماعتی از خوانندگان را فراهم آورد که اشتراک‌شان آگاهی و بهره‌گیری از زبانی مشترک بود و از اولین تکانه‌های ظهور مفهوم جدید ملیت و ملی‌گرایی هم بود. زبان‌های ملی، آنگاه که در به صورت نوشتار درآمدند و فراگیر شدند ملی‌گرایی را هم ترویج کردند. چاپ، زبان‌های ملی را تقویت کرد، از انحصار زبان لاتین کاست و در نبرد بین پادشاهان اروپایی و پاپ، به کمک پادشاهان آمد. پادشاهان از کلیساهای ملی صحبت کردند، مستقل از کلیسای پاپی. به یک باره این امکان فراهم آمد که سرزمین های مختلف از زیر نفوذ دستگاه پاپ خارج شوند.
چاپ در اولین کارزارش سربلند بیرون آمد و در اقتداری بزرگ ترک انداخت و نقشش هم در کارزارهای متعاقب بی‌بدیل. اگر انقلاب‌های مدرن را تا حدی محصول ایده‌های فلاسفه یا مصلحان اجتماعی بدانیم، تردیدی نیست که چاپ نقش مهمی در آن‌ها ایفا کرد. اگر نبود گسترش «کلمه» در جامعه، انقلاب‌ها، این مردمی‌ترینِ پدیده‌های سیاسی رنگ واقعیت به خود نمی‌گرفتند. چه کسی می‌تواند تاثیر اصحاب دایره‌المعارف در انقلاب فرانسه را انکار کند، یا آرای سیاسی که بر فراز اقیانوس‌ها حامل انقلاب آمریکا بودند؟ از آن زمان تا مدت‌ها، چاپ و کتابت با برداشتی از آزادی گره خورد. گمان می‌رفت بشریتی مسلح به کلمه، که می‌تواند معرفت را در مقیاس گسترده و بین مردم تکثیر کند، روز به روز بیشتر بر تاریکی‌ها و مستبدان غلبه خواهد کرد. امروز از آن خوش‌بینی‌ها کاسته شده است اما تردیدی نیست که جهان مدرن، بی تاثیرگذاریِ عظیم صنعت چاپ جهان دیگری بود.
٭ ٭ ٭
کتاب «تکوین جهان مدرن» پژوهشي درخشان در باب فرهنگ و جامعه در طي هفت سده است. مري اوانز در اين اثر به بررسي خاستگاه‌هاي مدرنيته و راه‌هايي مي‌نشيند كه مدرنيته از عصر دين‌پيرايي تا عصر روشن‌گري و سپس تا دوره‌ معاصر پشت سر گذاشته است. در جاي‌جاي اثر، احاطه‌ي او بر انديشه‌هاي بغرنج و شواهد گوناگون خودنمايي مي‌كند. اوانز با بررسي ديدگاه‌هاي شرانگارانه‌ي … فردريش نيچه، ماكس وبر و تئودور آدورنو دربار‌ه‌ي مدرنيته، از موضوع ميانه‌اي جانب‌داري مي‌كند كه هم به پي‌آمدهاي مثبت مدرنيته نظر دارد و هم به پي‌آمدهاي منفي آن. اين اثر جامعه‌شناسي تاريخي در بهترين شكل آن است: سنجيده است، اطلاعات نظري فراواني در بر دارد، با دقت و وسواس نوشته شده، از پژوهش‌هاي تجربي برآمده، و بالاتر از هر چيز، هوشيارنه نوشته شده است. تكوين جهان مدرن كتابي ارزش‌مند براي دانشجوان و همه‌ي كساني است كه مي‌خواهند گزارش جامعه‌شناختي عالمانه و كوتاهي از مدرنيته بخوانند.»
این کتاب وجود جامعه را مفروض می انگارد. نخست وزیر بریتانیا، خانم تاچر، در جمله ی معروفی که بارها نقل شده است، گفت جامعه وجود ندارد؛ و جامعه شناسان گوناگون ابعادی از این ایده را پرورانده اند و گفته اند که در جهان یکپارچه ای که سراسر کره زمین را در برگرفته، ما دیگر در جامعه های جداگانه زندگی نمی کنیم، بلکه در یک جهان می زییم و…

 

 

میراث فرهنگی

نسخه خطی قرآن صدر اسلام فروخته می‌شود

یک نسخه بسیار قدیمی و دست‌نویس از قرآن کریم در بازار «NFT» لندن به صوت یک دارایی دیجیتال عرضه می‌شود.
این قرآن دست نویس که توسط آزمایشگاه تحقیقاتی باستان شناسی و تاریخ هنر دانشگاه آکسفورد تأیید شده، در حال حاضر توسط یک خانواده و در مکانی امن در شهر ژنو سوئیس نگهداری می‌شود. این خانواده پس از سفر از سوریه، مدینه و مکه امروزی در طی قرن‌ها، جلدهایی از این قرآن را نگهداری و محافظت کرده‌اند و هرگز آن‌ها را باز نکردند، زیرا به امضای «زید بن ثابت» کاتب شخصی «حضرت محمد (ص) رسیده است.تقریبا ۱۵۰۰ سال (ایسنا: بیش از ۱۴۰۰ سال) از تکمیل این قرآن دست نویس می گذرد و حالا به عنوان یکی دارایی دیجیتال و توکن غیر قابل معاوضه (NFT) در لندن عرضه می‌شود. «دیپلی شوکلا» بنیانگذار و مدیر عامل بازار «NFT» لندن می‌گوید پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۲ بازار دارایی‌های دیجیتال کلکسیون‌های کمیاب به ۷۰۰ میلیارد دلار برسد.جلدهای سوم، چهارم و پنجم از این قرآن دست‌نوشته به صورت (NFT) عرضه می‌شود و برای هر جلد قیمت یک میلیون دلار (NFT) در نظر گرفته شده است. بر خلاف نسخه‌های خطی اصلی قرآن که نیاز به محافظت شدید و راستی‌آزمایی مکرر دارند، نسخه «NFT» آن به راحتی در بلاک‌چین ذخیره می‌شود و بین مالک/مالکان قابل انتقال است.دارایی‌های دیجیتال (NFT) در هر زمان و هر نقطه در سراسر جهان در دسترس هستند و با تغییری که دنیا متاورس در نحوه تفکر، عمل و زندگی افراد ایجاد کرده، همه چیز در فضای دیجیتال به احتمال زیاد ارزش پیدا می‌کند. در آینده نزدیک، مردم مطالعه، یادگیری، خواندن و بایگانی مطالب را به صورت آنلاین ترجیح خواهند داد و از این رو نسخه «NFT» این قرآن دست‌نویس مطمئنا شاهد افزایش مداوم ارزش در فضای دیجیتال خواهد بود.

 

ادبیات

معرفی کتاب «تصویر مادر در قاب جوانی»

کتاب «تصویر مادر در قاب جوانی» نوشته فردریش کریستیان دلیوس و ترجمه مجمود حدادی، درباره یک‌ ساعت از زندگی یک‌ زن آلمانی باردار در شهر رم است و از چشم این مادر نگاهی کوتاه به تاریخ و اساطیر شهر رم می‌افکند.در بخشی از این کتاب می‌خوانید: «نگران ایلزه بود، چون این دختر در حق مقامات که مسندشان را از خدا داشتند، در حق هیتلر و موسولینی، به‌ندرت حرف خوبی به دهان می‌نشاند، همین چند روز پیش گفته بود هیتلر دائم دستور می‌دهد، ضعف نشان ندهید، اما آدم‌ها که بی‌ضعف ساخته‌ نشده‌اند، موسولینی هم هی تکرار می‌کند، باید از دشمن نفرت داشت، اما آن ایتالیایی‌ها که او می‌شناسند راستش خیلی خوش ندارند نفرت داشته باشند، خود او هم نفرت را خوش ندارد، آخر چه دلیل دارد از انگلیسی و آمریکایی متنفر باشد، خوشبختانه ایلزه از این بیشتر به حرفش ادامه نداده بود، شاید به رعایت او، چون او، این زن جوان‌تر و در مسائل ملی و سیاسی همیشه ساکت، یک آن از خودش پرسیده بود راستی به کدام دلیل باید از انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها نفرت داشته باشیم و هم‌زمان احساس گناه کرده بود، پریشان و وحشت‌زده از پرسش‌های ممنوع، هرچه باشد آن‌ها با شوهرش در جنگ بودند، با آلمان و ایتالیا در آفریقا، و با بمب‌های وحشتناکشان چه رنج بی‌پایانی که در شهرها برسر انسان‌های بی‌گناه می‌ریختند و نه‌فقط خانه‌ها، بلکه کلیساها را هم ویران می‌کردند، ایتالیایی‌ها چه می‌گفتند اگر کلیساهای آن‌ها را با خاک یکسان می‌کردی، به‌طور مثال این‌کلیسای پرآوازه را که بالای صدپلکان اسپانیایی در این لحظه بر سر راهش بود، با ناقوس‌هایش درون برجی نیمه‌باز، انگاری هریک اکنون می‌خواهند به صدا دربیایند.» این‌ کتاب در ۱۰۴ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۵۰ هزار تومان توسط نشر افق عرضه شده است.

 

رویداد

جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی کارتون برای ایران
حمید صوفی در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی کارتون رومانی موفق به کسب جایزه شد. حمید صوفی دیپلم افتخار و جایزه ویژه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی کارتون ۲۰۲۲ BUCOVINA رومانی را کسب کرد. در شانزدهمین دوره مسابقه بین‌المللی Bucovina رومانی ۱۰۶۱ کارتون از ۳۹۳ کاریکاتوریست از ۵۸ کشور شرکت داشت که همگی با موضوع «نان» به تصویر کشیده شده بودند.
نمایشگاه بین‌المللی گرافیک طنز «بوکووینا» توسط موزه ملی بوکوینا سازماندهی شده است و شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی آن ۱۵ جولای ۲۰۲۲ در موزه تاریخ افتتاح شد و تا ۱۵ آگوست ادامه دارد. حمید صوفی متولد ۱۳۵۹ است و به عنوان کاریکاتوریست با روزنامه‌هایی مانند جام جم، همشهری جوان و آفتاب یزد همکاری کرده و در مسابقات بین‌المللی کشور‌هایی چون پرتغال، چین، کره جنوبی، آرژانتین و… حضور
داشته است.
او در سال‌های فعالیت خود موفق به کسب رتبه و جوایز متعددی از رویداد‌های جهانی شده است که از جمله آن‌ها می‌توان جایزه ویژه دهمین مسابقه بین الملی دیوگنس تابرادا (آرژانتین)، مدال برنز مسابقه بین الملی کاریکاتور الکلیسم (چین)، لوح تقدیر چهاردهمین مسابقه بین الملی کاریکاتور دایجون (کره جنوبی)، لوح تقدیر مسابقه بین الملی کاریکاتور مطبوعات جهان، پرس کارتون(پرتغال)، جایزه ویژه بیست وهفتمین مسابقه بین الملی کاریکاتور ملانصرالدین (ترکیه) و… را نام برد.