مزیت‌های فوق العاده دلار در بازارهای مالی جهانی به آمریکا یک اهرم فشار غیرعادی هدیه داده است.به نقل از بلومبرگ، آمریکا برای حفظ موقعیت اقتصادی و ژئوپلتیکی خود در جهان از دلار به عنوان یک اسلحه استفاده می‌کند. در شرایطی که این کشور ۲۰ درصد تولیدات جهانی را در اختیار دارد، بیش از نیمی از […]
مزیت‌های فوق العاده دلار در بازارهای مالی جهانی به آمریکا یک اهرم فشار غیرعادی هدیه داده است.به نقل از بلومبرگ، آمریکا برای حفظ موقعیت اقتصادی و ژئوپلتیکی خود در جهان از دلار به عنوان یک اسلحه استفاده می‌کند. در شرایطی که این کشور ۲۰ درصد تولیدات جهانی را در اختیار دارد، بیش از نیمی از ذخایر ارزی جهان را دلار تشکیل می‌دهد. این برتری دلار ناشی از دو پیمان “برتون وودز” در سال ۱۹۴۴ و “نیکسون” در سال ۱۹۷۱ است.
والری ژیکارد- وزیر دارایی فرانسه- در سال ۱۹۵۶ میلادی گفته بود: نقش حیاتی دلار در جهان به آمریکا این امکان را می‌دهد تا تجارت و کسری بودجه خود را تامین مالی کند. از آنجایی که واردات آمریکا به واحد پولی خودش انجام می‌شود این کشور از بحران‌های پرداختی درامان است. سیاست‌های پولی امریکایی‌ها نیز می‌تواند بر ارزش دلار و افزایش رقابت‌پذیری آن اثر بگذارد.
اما قدرت واقعی دلار مربوط به ارتباط آن با تحریم ها است. قوانین متعددی به واشنگتن اجازه می‌دهد تا از دلار به عنوان اسلحه پرداخت استفاده کند. هنگامی که قدرت دلار با دسترسی آمریکا به اطلاعات تراکنش‌های سوئیفت ترکیب می‌شود، آمریکا کنترل خارق العاده‌ای بر فعالیت‌های اقتصادی جهانی پیدا می‌کند.
تحریم‌ها می‌توانند اشخاص، بنگاه‌ها، سازمان‌ها و یا تمام یک کشور را در بر گیرد و در مرحله بعد، دسترسی ناقضان تحریم به سیستم‌های مالی را قطع کند. هر گونه تراکنشی در جهان که با استفاده از دلار صورت می‌گیرد باید طبق مقررات و تحریم های آمریکا انجام شود. همین مساله باعث شده آمریکا حتی بر روی کار طرف ثالث با تحریم شدگان نیز کنترل داشته باشد و آن را محدود یا قطع کند.
ریسک نقض تحریم‌ها کاملا واقعی است: بانک ” بی ان پی پاری با” ۹ میلیارد دلار به دلیل نقض تحریم‌های آمریکا بر ضد ۳ کشور کوبا، ایران و سودان جریمه شد. بانک‌های ” اچ اس بی سی”، ” کومرتس بانک”، “استاندارد چارترد” و “کلیر استریم” نیز جریمه‌های مشابهی را تجربه کرده‌اند.
در درجه بعدی تحریم‌ها، تامین مالی را برای تحریم شده بسیار دشوار می‌کند. بسیاری از شرکت‌ها نظیر “روسال” و “زد تی ای” در نهایت ناچار به پرداخت جریمه به طرف آمریکایی شدند تا از تحریم‌ها خارج شوند و دسترسی آنها به نظام مالی بین‌المللی برقرار شود.
چین، روسیه و اخیرا اتحادیه اروپا حرکت به سمت سیستم ذخیره ارزی جایگزین دلار را آغاز کرده‌اند. مشکل اینجاست که جایگزینی ناگهانی یک ارز با دلار بسیار دشوار است. یورو، ین، یوان و روبل ارزهای مطمئنی نیستند: آینده نامطمئن منطقه یورو و چندین دهه عملکرد نامطمئن اقتصاد ژاپن باعث شده تا ین و یورو خیلی قابل اتکا نباشند. روبل و یوان نیز شفافیت بالایی ندارند و خیلی قابل تبدیل به ارزهای دیگر نیستند.
به نظر می رسد دلار دستکم تا آینده ای نزدیک ارز غالب جهانی باشد. همان طور که جان کنالی- وزیر خزانه داری آمریکا در سال ۱۹۷۱ گفت: دلار پول ما (آمریکا) است اما مشکل شماست!
