با شروع فصل بازگشايي مدارس بسياري از مادراني كه فرزندانشان براي اولين بار به مدرسه مي روند، با مساله وجود ترس از مدرسه در كودكانشان مواجه هستند. اگر چه ترس از مدرسه ممكن است در كودكان دوره هاي مختلف تحصيلي وجود داشته باشد، ولي كودكان كلاس اول نوع ترس شان با كودكان دوره هاي ديگر […]
با شروع فصل بازگشايي مدارس بسياري از مادراني كه فرزندانشان براي اولين بار به مدرسه مي روند، با مساله وجود ترس از مدرسه در كودكانشان مواجه هستند. اگر چه ترس از مدرسه ممكن است در كودكان دوره هاي مختلف تحصيلي وجود داشته باشد، ولي كودكان كلاس اول نوع ترس شان با كودكان دوره هاي ديگر متفاوت است. بعضي از آنان تقريبا دچار جدايي از والدين به خصوص مادرشان هستند. اختلال اضطراب جدايي در هر سني در كودكان ممكن است وجود داشته باشد. ولي كودكان در سنين مدرسه بيشتر آن را تجربه مي كنند.
مهرماه زمان بازگشایی مدارس است و بسیاری از کودکان امسال اولین سال تحصیلی خود را تجربه می‌کنند؛ ممکن است برخی از آنها به دلیل نوع تربیت، شرایط خانوادگی، عدم اعتماد به نفس و … از حضور در مدرسه هراس داشته باشند. همه كودكان كم و بيش نسبت به والدين خود وابستگي عاطفي پيدا مي كنند و اين وابستگي در حد تعادل هيچ گونه مشكلي را نه براي والدين و نه براي كودك بوجود نمي آورد. ولي بيشتر مادرها و به خصوص مادراني كه بيش از اندازه كودك را به خود وابسته كرده مراقب رفتار و حركات او هستند، از كودك خود شخصيتي منفعل مي سازند كه حتي قادر نيست زماني كوتاه دوري از مادر را تحمل كند.
هراس از مدرسه
معمولا مادران كودكان كه دچار اضطراب جدايي هستند داراي ويژگي هايي مثل افراطي بودن، مضطرب بودن، بيش از اندازه حمايت كننده، مردد، غير منطقي، حساس و عاطفي را دارند و اين اضطراب خود را با بيان افكار منفي و استرس زا به بچه ها منتقل مي كنند. آنها افرادي و سواسي، كم تحمل، نكته سنج و موشكاف هستند كه احتمالا خود يا يكي از اطرافيان شان در كودكي دچار همين مشكل بوده اند.
سیما فردوسی روانشناس و مشاور خانواده در این رابطه با اشاره به اینکه مدرسه اولین فضای رسمی است که کودکان تجربه می‌کنند گفت: والدین باید در زمان ترس کودک برای حضور در مدرسه، به جای تنبیه و تهدید به او دلگرمی دهند و او را حمایت کنند.
والدین کودکانی که امسال اولین سال تحصیلی خود را تجربه می‌کنند باید قبل از بازگشایی مدارس کودک خود را به صورت حضوری و تجربی با محیط مدرسه آشنا کرده و چهره واقعی فضایی که قرار است کودک در آنجا تحصیل کند مانند حیاط و کلاس‌ها را به فرزند خود نشان دهد. سیما فردوسی با بیان این مطلب به چگونگی نحوه آشنایی کودکان نوآموز با محیط مدرسه به منظور کاهش استرس و اضطراب در آنها اشاره و خاطرنشان کرد: والدین باید با ایجاد آرامش در خانه، آماده‌سازی روحیه کودک توسط والدین و تنظیم زمان خواب، کودک را برای حضور در این محیط آماده کنند. ممکن است بسیاری از کودکان دچار مشکلات رفتاری مثل ترس اضطراب و یا خود ادراری شوند اما والدین باید بدانند که این رفتارها طبیعی بوده و باید سعی کنند تا با القای آرامش به کودک به او اطمینان خاطر دهند.
کاهش اضطراب و استرس
فردوسی درخصوص این که والدین در زمان وابستگی کودکشان و ترس و اضطراب از رفتن به مدرسه باید از چه کلماتی استفاده کنند؟ بیان کرد: در این زمان والدین نباید کودکان دیگر را با فرزند خود مقایسه کنند و یا او را تنبیه و تهدید کنند بهتر است که با آرام کردن کودک به او دلگرمی دهند، از خاطرات دوران کودکی خود موقعیتی مشابه آن را بسازند و از او حمایت کنند. این روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه مربیان و والدین نیز می‌توانند نقش بسیار مهمی در کاهش اضطراب این نوع از کودکان ایفا کنند تصریح کرد: با توجه به اینکه مدرسه اولین مکان رسمی است که کودکان تجربه می‌کنند معلمان و مربیان می‌توانند با حمایت، همدلی، رفتار مناسب و درک وضعیت و شرایط روحی کودک او را آرام کنند همچنین آنها می‌توانند با آموزش‌هایی در این زمینه والدین را برای نحوه برخورد با کودک آماده سازند.
وی برگزاری اردوهای تفریحی و برپایی جشن به منظور آشنایی کودک با محیط مدرسه و دانش‌آموزان را از دیگر روش‌های موثر در کاهش اضطراب و ترس کودکان از مدرسه دانست.
وابستگی کودکان به والدین
او در ادامه درباره علت وابستگی برخی کودکان به والدین گفت: محیط و درون خانواده در این مسئله بسیار حائز اهمیت است؛ کودکی که در خانواده‌اش مشکلات خانوادگی، اضطراب، ناامنی و… وجود داشته باشد همیشه ترسی در او مشاهده می‌شود و همین ترس در زمان رفتن به مدرسه تشدید می‌شود؛ همیشه نگران است که در زمان نبود او چه اتفاقی در خانه رخ می‌دهد؟ یا کودکانی که پدر یا مادر بیمار دارند و مدام مشکلات جسمی خود را با کودک خود در میان می‌گذارند کودک در زمان مدرسه نگران والدینش می‌شود.
این روانشناس روش تربیتی نادرست، میزان اضطراب در خانواده، تربیت نادرست مادر که منجر به ضعیف بودن روابط اجتماعی در کودک شده و می‌تواند در زمان نبود مادر موجب عدم اعتماد به نفس در کودک شود و تجربیات و خاطرات بد را از دیگر علت‌های وابستگی برخی کودکان به والدین دانست.
فردوسی معتقد است کودکانی که قبل از ورود به مدرسه دوره‌های مهد کودک و یا پیش‌دبستانی را گذرانده‌اند نسبت به مدرسه احساس بهتری دارند تاکید کرد: گذراندن دوره‌های پیش دبستانی به خصوص در مدارس دولتی می‌تواند در کاهش اضطراب و ترس کودکان بسیار موثر باشد اما باید در نظر داشت که فضای حاکم در مهد کودک و پیش‌دبستانی‌ها با مدارس بسیار متفاوت است چراکه در مهدها، کودکان با لباس آزاد و راحت حضور می‌یابند اما مدرسه فضای رسمی است که لباس مخصوص به خود را دارد، یا در صورت غیبت در مدرسه والدین نوآموز باید پاسخگو باشند در صورتی که این روال در مهدکودک‌ها نیست.
