رضا شریعتی، روزنامه‌نگار: در یک قرن گذشته کمبود روزافزون آب شیرین با کیفیت مناسب اصلی‌ترین چالش جهان بوده و در این بین کشور ایران هم به عنوان کشوری خشک و نیمه خشک در معرض پیامدهای فاجعه‌بار این کمبود آب قرار داشته است، به همین جهت توجه به موضوع هدر رفت و کیفیت آب شرب به […]
رضا شریعتی، روزنامه‌نگار:
در یک قرن گذشته کمبود روزافزون آب شیرین با کیفیت مناسب اصلی‌ترین چالش جهان بوده و در این بین کشور ایران هم به عنوان کشوری خشک و نیمه خشک در معرض پیامدهای فاجعه‌بار این کمبود آب قرار داشته است، به همین جهت توجه به موضوع هدر رفت و کیفیت آب شرب به عنوان موضوعی بسیار مهم در کشور که مرتبط با حوزه سلامت، بهداشت عمومی و رفاه اجتماعی افراد بوده حائز اهمیت است. از طرفی از آنجا که در کشور با رشد جمعیت، افزایش بی‌رویه و فزاینده مصرف آب هستیم پیشگیری از هدر رفت آب، اصلاح الگوی مصرف، تعویض کنتور‌های خراب، استانداردسازی انشعاب‌ها و نوسازی شبکه‌های فرسوده امری ضروری و اجتناب نا پذیر است اما متاسفانه در کشور ما به هیچ‌کدام از این موضوعات توجه نشده است تا جایی که بنا به اذعان حمیدرضا تشیعی معاون سابق بهره برداری شرکت مهندسی آبفای کشور ۳۰ درصد آب کشور از طریق شبکه آبرسانی فرسوده به هدر می‌رود و از این بین ۴۰ هزار کیلومتر از شبکه آبرسانی شهری و ۵۰ هزار کیلومتر در بخش روستایی دچار فرسودگی هستند. این در حالی است که عمر مفید شبکه آبرسانی در دنیا ده سال است و با این آمار احتمالا عمر مفید شبکه آبرسانی ایران در برخی نقاط بیش از ۵۰ سال تا یک قرن می‌رسد، به همین جهت برای مدیریت استفاده بهینه از منابع آب علاوه بر اصلاح فرهنگ الگوی مصرف باید اعتبارات ویژه‌ای برای بازسازی واصلاح شبکه‌های فرسوده انتقال آب اختصاص یابد تا در یک محدوده زمانی معین طرح‌های لازم اجرا و از هدررفت آب پیشگیری، از طرفی از شیوع بیماری‌های ویروسی و عفونی جلوگیری شود. در همین رابطه بنا به اظهارات حمیدرضا جانباز – مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور – برای کاهش هر یک درصد از هدر رفت واقعی آب نیاز به ۴۰۰ میلیارد تومان است، اما با توجه به آنکه در خصوص به‌سازی شبکه‌های توزیع فرسوده آب، در همه دنیا بعد از احداث زیرساخت‌ها از محل درآمدهای آن سازمان، اقدام به تعمیر و نگهداری زیرساخت‌ها می‌کنند اما به دلیل آنکه تعرفه‌های شرکت آب و فاضلاب تعرفه‌های مخفف است این اتفاق امکان پذیر نیست.
وی معتقد است که میزان هدر رفت از تاسیسات و شبکه در شهرهای بزرگ دنیا هنوز به کمتر از شش درصد کاهش نیافته است، این مسئله در ایران هم به دلیل آنکه نیاز به سرمایه‌گذار دارد و شاید بدون توجیه اقتصادی باشد به راحتی امکان پذیر نیست. او می‌گوید: برای بازسازی تاسیسات متکی به اعتبارات دولتی است و این مساله به دلیل تعرفه‌هایی است که برای شرکت وضع شده است، تصریح کرد: ستاد شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور یک طرح را آماده کرده است تا از امکانات بخش خصوصی جهت کاهش آب بدون درآمد استفاده شود. در این زمینه بخش خصوصی، خود نسبت به کاهش پرتی آب اقدام و آبی را که جمع‌آوری و ذخیره می‌کند، شرکت آب و فاضلاب به قیمت تمام شده از بخش خصوصی خریداری می‌کند که این طرح در جهت کاهش پرتی آب و کاهش آب بدون درآمد انجام می‌شود.
سارا صنیعی، کارشناس و مهندس آب در این باره به جمله می‌گوید که اعتبار مورد نیاز برای اصلاح ۱۵۰۰ کیلومتر شبکه فرسوده حدود ۹۰ میلیارد تومان در سال است که دولت فقط ۳ میلیارد تومان به آبفا پرداخت می‌کند، بنابراین متولیان ناچارند بخشی از درامدهای حاصل از آب بهای اخذ شده از شهروندان را به اصلاح شبکه‌های توزیع اختصاص دهند.
وی با بیان اینکه در استان تهران از میان دو هزار و ۱۲۳ کیلومتر شبکه توزیع آب روستاها حدود نیمی از شبکه بیشتر از عمر مفید خود کار کردند و باید تا پایان برنامه ششم توسعه با صرف اعتباری ۱۵۰ میلیارد تومانی تعویض شوند افزود: در کشور و در برخی استانها میزان هدر رفت آب تا ۴۰ درصد هم می‌رسد.
صنیعی با تاکید بر اینکه برخلاف سنوات قبل که آبرسانی به روستاها به صورت تک روستایی اجرا می‌شد اکنون بصورت مجتمع ابرسانی انجام می‌شود و اعتبار قابل ملاحظه‌ای برای این امر نیاز است، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از آب از طریق شست‌وشو، کشاورزی و شبکه فرسوده به هرز می‌رود.
این کارشناس و مهندس آب با اشاره به از بین رفتن منابع آبی در کشور و تهدیدات بعدی آن افزود: متاسفانه علیرغم آنکه کشور خوش بارانی هستیم اما نمی‌توانیم از آب‌های سطحی و آب باران با مدیریت صحیح استفاده کنیم و حتی گاهی عدم مدیریت ما سبب جاری شدن سیل در کشور و بحران‌های بعدی می‌شود.
وی در پایان ابراز امیدواری می‌کند که تا پایان برنامه ششم توسعه مسئولان بتوانند بخشی از شبکه آبرسانی را تجهیز و نوسازی کنند.
