دختر ۳۷ ساله در منطقه پیروزی تهران فوت کرده است. در مراسم ختم وی همه فهمیده اند که خودکشی کرده و قرص برنج خورده است، اما اینکه علت خودکشی چه بوده، هرکس چیزی می گوید و شایعه ها زیاد است. این دختر بینوا با متوسل شدن به قرص برنج و مصرف آن به زندگی خود […]
دختر ۳۷ ساله در منطقه پیروزی تهران فوت کرده است. در مراسم ختم وی همه فهمیده اند که خودکشی کرده و قرص برنج خورده است، اما اینکه علت خودکشی چه بوده، هرکس چیزی می گوید و شایعه ها زیاد است.
این دختر بینوا با متوسل شدن به قرص برنج و مصرف آن به زندگی خود پایان داده است، راهی که نه؛ چاهی که صدها نفر را در سال دیار باقی می برد، خانواده هایی را عزادار می کند و بازماندگان را در سوگ می نشاند. برخی هم خودکشی موفق ندارند و با استفاده از اصول امدادی و پزشکی نجات می یابند به زندگی برمی گرددند.
مردی جوان نتوانست مرگ همسرش را تاب بیاورد. او هم به خانه برگشت. چشمش به قرص‌های برنجی که همسرش خورده بود، افتاد. همانجا تصمیمش را گرفت. دیگر هیچ چیز برایش مهم نبود. قرص‌ها را برداشت و خورد. مرد جوان به سرنوشت همسرش دچار شد و با قرص برنج جانش را از دست داد. قرص برنج، فسفید آمونیوم یا فسفید کلسیم یا روی به وزن سه گرم است. مسمومیت با این قرص هم از راه استنشاق، هم از راه تماس پوستی و هم به صورت خوراکی اتفاق می‌افتد. مصرف خوراکی آن باعث تهوع، درد معده، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، احساس سرما، عطش، سردرد، تشنج و کما می شود.
همه مسمومیت با قرص برنج و مرگ های ناشی از آن خودکشی تلقی نمی شود . گاهی هم افرادی به دلیل اشتباه گرفتن با قرص های دیگر و با مصرف آن دچار مسمومیت یا مرگ می شوند، اما در مجموع آنچه به نظر می رسد این است که در بیشتر موارد مسمومیت با قرص برنج حکایت از خود آگاهی افراد در مصرف قرص برنج را دارد، تا جایی که دکتر ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در گفتگو با ایرنا از آمار صعودی خودکشی با قرص برنج گفت و اعلام کرد که در ۵ تا ۶ ماهه امسال روزانه ۲نفر به دلیل مسمومیت و خودکشی با قرص برنج جان خود را از دست می دهند. آنچه در مبحث مصرف قرص برنج و به نوعی خودکشی با این قرص مطرح است، این است که چرا قرص برنج به راحتی در دسترس افراد قرار دارد.
سیر صعودی مرگ ها با قرص برنج در سال های اخیر
عضو هیات علمی پزشکی قانونی خاطر نشان کرد: بر اساس آمارهای پزشکی قانونی در سال های اخیر آمار تلفات مسمومیت با قرص برنج بیشتر با سیر صعودی مواجه بوده است و طی هفت سال گذشته (از ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶) آمار مرگ ناشی از مسمومیت با قرص برنج بیشتر با روند صعودی همراه بوده است و فقط در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ این آمار کاهش یافت، اما در دو سال بعد از آن نیز دوباره روند افزایشی را در پیش گرفت.
قرص برنج هیچ پادزهری ندارد
وی اعلام کرد: با توجه به اینکه تاکنون مکانیسم دقیق بروز اثرات سمی قرص برنج در انسان شناخته نشده است، هیچ پادزهر اختصاصی در درمان مسمومیت حاد با آن وجود ندارد و اقدامات درمانی فقط شامل اقدامات حمایتی ـ علامتی است.
علائم مسمومیت
وی در مورد علائم ناشی از مسمومیت با قرص برنج نیز گفت: در صورت مسمومیت خوراکی، علائم تحریکی دستگاه گوارش شامل تهوع، استفراغ و دردهای شکمی است و بیشتر مرگ و میرها در خلال ۱۲ تا ۲۴ ساعت اولیه مسمومیت اتفاق افتاده است.
وی تاکید کرد: معمولا مرگ ناشی از ایست قلبی ـ تنفسی است و مرگ و میر بعد از ۲۴ ساعت اغلب ناشی از نارسایی کبدی و کلیوی است، علائم بالینی در این نوع مسمومیت، ناشی از درگیری سیستم قلبی ـ عروقی، گوارشی، عصبی و ریوی است.
ضرورت اعمال تدابیر سختگیرانه برای جلوگیری از توزیع قرص برنج
این عضو هیات علمی پزشکی قانونی اعلام کرده است، بنا به آمارها، طی سال های گذشته بیشتر شاهد افزایش تلفات قرص برنج در کشور بودیم به نحوی که سال گذشته نیز این آمار با افزایش ۷ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه بود، بنابراین این روال افزایشی که در دو سال گذشته شاهد آن بودیم اعمال تدابیر ویژه و سختگیرانه تر برای جلوگیری از ورود غیرقانونی قرص برنج به کشور و ممنوعیت فروش آن را دو چندان می کند.
از سال ۱۳۸۲ به بعد مسمومیت با قرص برنج بیشتر شد
سلطانی نژاد، دبیر انجمن سم شناسی و مسمومیت ایران گفت: از یک دهه هایی به این طرف و از سال ۱۳۸۲به بعد در کشور مسمومیت با قرص برنج واضح تر شد، تا جایی که در سال ۱۳۸۴بعد از گزارشی که پزشکی قانونی ارائه داد در هیات نظارت بر سموم که بسیاری از ارگان ها مانند پزشکی قانونی، وزارت بهداشت و دامپزشکی و جهاد کشاورزی عضو آن هستند و کار اجرایی آن بر عهده سازمان حفظ نباتات است، هر گونه تولید و مجوز واردات و فروش این قرص حذف و ممنوع شد. اما در حال حاضر به صورت قاچاق و غیر قانونی این قرص در دسترس است.
فروش و عرضه قرص برنج جرم انگاری نشده است
وی خاطرنشان کرد: آنچه مشکل است این است به رغم اینکه خودکشی با این قرص زیاد شده است و این قرص پادزهر اختصاصی ندارد، موارد مربوط به فروش و عرضه قرص برنج جرم انگاری نشده است.
دبیر انجمن سم شناسی و مسمومیت ایران گفت: معاونت قوه قضاییه راجع به این موضوع دارد کار می کند و بررسی های لازم را انجام داده است، اما باید نگرش های همه جانبه نیز انجام شود، آنچه مهم است این است که پیشنهاد جرم انگاری در خصوص قرص برنج انجام شده است.
وی اعلام کرد: پیش از این در مورد فروش و عرضه قرص برنج اقدامات مفیدی توسط نیروی انتظامی انجام شد و مراکز فروش هم معرفی شدند که شاید این اقدامات کافی نبود.
احتمال زنده ماندن
سلطانی نژاد تصریح کرد: در صورت مسموم شدن فردی با قرص برنج مسموم هرچه سریعتر باید به مراکز درمانی و پزشکی ارجاع داده شود و در صورت اینکه ارجاع در یک ساعت اولیه مسمومیت باشد احتمال زنده ماندن فرد مسموم افزایش می یابد.
وی با بیان اینکه این ارجاع همیشه به معنای نجات فرد مسموم نیست، خاطرنشان کرد: نجات فرد مسموم به عوامل دیگر مانند تاریخ انقضای قرص و نحوه مصرف مانند، خوردن قرصی که در آب حل شده باشد بستگی دارد و همچنین سن فرد، مصرف داروهای دیگر به صورت همزمان و داشتن بیماری های قلبی و عروقی در میزان مرگ میر با این قرص تاثیرگذار است.
۴۰درصد از مسمومیت ها با قرص برنج به مرگ می انجامد
دبیرانجمن سم شناسی و مسمومیت ایران گفت: معمولا در برخی از کشورها از افرادی که دچار مسمومیت با قرص برنج می شوند و به بیمارستان ها ارجاع داده می شوند حدود ۶۰تا ۷۰درصد فوت می کنند. در کشور ما ۴۰درصد از مسمومیت ها قرص برنج که به بیمارستان ها ارجاع داده می شودند به مرگ منجر می شود.
قرص برنج در منزل نباشد
وی اعلام کرد: معمولا این قرص به دلیل دفع آفات نباتات انباری در برخی از خانواده ها استفاده می شود و اولین توصیه برای جلوگیری از مسمومیت با این قرص چه خواسته و چه ناخواسته این است که این قرص در منزل نگهداری نشود.
سلطانی نژاد ادامه داد: یکی از راههای دیگر کاهش مسمومیت و مرگ و میرهای ناشی از مصرف این قرص این است که این موضوع و خطرات ناشی از مصرف این قرص به صورت جدی در رسانه ها و به خصوص رسانه ملی اطلاع رسانی درست شود و در صورت مشاهده مسمومیت در اسرع وقت مسموم به مراکز درمانی منتقل شود.
