شما در این چند روز که درباره تذکر مجلس شورای اسلامی نسبت به وضعیت تئاتر واکنش نشان دادید، مباحثی را مطرح کردید. آیا اینطور فکر نمی‌کنید که در تقابل با مجلس و نظرات کارشناسی آنها قرار گرفته‌اید؟ شهرام گیل‌آبادی: من در این چند روز نظرات مختلف سیاستگذاران را شنیدم اما معتقدم با تئاتر نمی‌توان سیاسی‌بازی […]
شما در این چند روز که درباره تذکر مجلس شورای اسلامی نسبت به وضعیت تئاتر واکنش نشان دادید، مباحثی را مطرح کردید. آیا اینطور فکر نمی‌کنید که در تقابل با مجلس و نظرات کارشناسی آنها قرار گرفته‌اید؟
شهرام گیل‌آبادی: من در این چند روز نظرات مختلف سیاستگذاران را شنیدم اما معتقدم با تئاتر نمی‌توان سیاسی‌بازی کرد و با آن سیاست‌زده برخورد کرد، نمی‌توان آن را ابزار تفکرات چپ و راست و فضاهای این نوع کرد، هنرمند تئاتر مستقل و خدمتگزار جامعه خود است. بدون شک ما نمی‌خواهیم کار زودگذر و مصرفی انجام دهیم و نمی‌خواهیم گروکشی بکنیم، معتقد هستیم که مجلس شورای اسلامی که نمایندگان منتخب مردم در آن هستند، باید محل تلاقی اندیشه‌های مختلف برای تولید سیاست و قانون باشند و مجلس نباید مورد نگاه‌های قشری قرار بگیرد.
تقاضای شما از همکاران مجلس شورای اسلامی چیست؟
شهرام گیل‌آبادی: من اعتقادم این است که مسئولان در مجلس می‌توانند راجع به تشکل‌های صنفی قدرتمند که همه هنرمندان زیر چتر آن هستند مطالبه‌گر باشند و این مطالبه‌گری در راستای توسعه فکری جامعه صورت گیرد.
شما به عنوان صنف وظیفه مطالبه و بهبود شرایط را تئاتر دارید، الان همه شاهد هستیم که بخشی از بدنه تئاتر ما به سمت تجاری و تفریحی و به تعبیری لاکچری بودن سوق پیدا کردند که خود وزیر ارشاد هم به این امر اذعان داشتند، بخشی هم از اجبار به دلیل مشکلات به سمت تئاتر گیشه سوق پیدا کرده‌اند و عده دیگر هم که سردرگم هستند، آیا این مشکلات را در بدنه تئاتر قبول دارید؟
شهرام گیل‌آبادی: تئاتر امروز ما بدون حمایت حرکت می‌کند، در تمام دنیا از تئاتر حمایت اساسی میشود ولی هنرمند ما بدون قواعد و قوانین مشخص که میبایست از همین مجلس ما بیرون بیاید، حرکت می‌کند. هیچ زمان هنرمند تئاتر ما مثل الان بی پناه نبوده است. کمیسیون فرهنگی مجلس باید حامی اندیشه و تولید آن باشد اما نمی‌تواند هیچ ایده و حمایتی ندهد ولی مطالبه‌گر باشد.
پس چرا مناظره را قبول نکردید؟
شهرام گیل‌آبادی: من نمی‌خواهم کار سیاسی و غیرکارشناسی انجام دهم و از یک عده چهره و هنرمند سوءاستفاده کنم تا محبوبیت خودم را بالا ببرم. بهرحال ما ممکن است دو تخصص جدا داشته باشیم، بدون شک من به عنوان متخصص حوزه هنر حاضرم گفت‌وگوی سازنده با اهل آن داشته باشم و این گفت‌وگو نه می‌خواهم سیاست‌مدارانه باشد و نه چیز دیگر بلکه می خواهم کمک به شرایط حاضر برای رشد و پیشرفت جامعه کنم در غیر این صورت این گفت‌وگوها سازنده نخواهد بود.اما این پیشنهاد را می‌دهم که با هر یک از دوستان مجلس با هم تئاتر ببینیم و درباره مسائل مختلف صحبت کنیم و به هر طریق اعلام آمادگی و همکاری می‌کنم چرا که خانه تئاتر جلوه‌گاه فضای کارشناسانه است اما وارد فضای سیاسی نمی‌شود.
جوابیه شما به حجت‌الاسلام آزادی خواه خودش نشانه احساساتی بودن شما نیست؟
شهرام گیل‌آبادی: خیر اما به یقین تند بود و اگر پاسخ هم نگیریم باز تندتر خواهد شد.
آقای گیل آبادی شما این را قبول دارید که خیلی از نمایش‌های ما امروز لایق تماشای خانواده‌ها نیست؟
شهرام گیل‌آبادی: خیر، این امر نیاز به پژوهش دارد، اینکه بگوییم خیلی کارها اینطور است قابل قبول نیست. نمی‌توان بدون پژوهش و نظرسنجی و جمع آوری اطلاعات چنین چیزی گفت، این نتیجه حسی است.
یعنی از روی احساس خیلی‌ها می‌گویند که این شرایط وجود دارد یا حتی خود بدنه دولت یا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و خود اعضای مجلس؟
شهرام گیل‌آبادی: من می‌پذیرم که در هر فرآیندی کاستی‌هایی است و تئاتر هم از این امر خارج نیست اما جزئیاتش نیاز به گفت‌وگو و پژوهش و فراتحیلی دارد تا بعد به یک نتیجه معقول و منطقی برسیم. به همین دلیل هم می‌گویم ممکن است بخشی از این نظرسنجی‌ها و پژوهش‌ها در اختیار ما باشد و ممکن هم هست که نباشد چنین چیزی هم باید بررسی شود.تئاتر در کشور نیاز به تولید اسناد بالا دستی، قانون، حمایت و همراهی دارد. تئاتر یک حوزه فکری، معرفتی و نشر اندیشه است اگر با تئاتر ساده انگارانه برخورد کنیم نخستین لطمه به مردم و توسعه جامعه خواهد خورد. تئاتر می‌تواند بر توسعه متوازن و عدالت توزیعی و نقد نسبت به مشکلات و رفتن به سمت مسائل غامض و پیچیده فکری جامعه کمک حال باشد.تئاتر محمل و ابزار عوام فریبی نیست بلکه روشنگر و معرفت اندیش است. تئاتر محل تفریح و نشاط عالم سرمایه‌داری و سیاست‌بازی نیست چرا که مردمی است و ارتباط مستقیم با مردم دارد به طور طبیعی هنرمند تئاتر یک هنرمند حق‌گرا است و به سمت حق و نقد از زاویه دید خود می‌رود اگر این نقد را از جامعه سلب کنیم و نسبت به آن احساس خطر کنیم، یکی از مشکلات جدی برای جامعه رخ می‌دهدتئاتر باید از فضای بورژوازی و سرمایه‌داری و از نگاه نشاط آور و تفریحی و مصرفی بودن دور شود
تئاتر باید از فضای بورژوازی و سرمایه‌داری دور شود و از نگاه نشاط آور و تفریحی و مصرفی بودن دور شود، چرا که تئاتر روشنگر و هنری زنده در تعامل با جامعه و مخاطب است و می‌تواند بسیاری مشکلات و معضلات را حل کند. در سالن‌های تئاتر باید سعی کنیم اندیشه جریان پیدا کند و حق گرایی و دردنگاری صورت گیرد و جامعه را طوری ترسیم کنیم که محل گفت‌وگو برای مشکلات و معضلات باشد، اگر این تئاتر به سمت این باور نرود که درون خودش هست یک فضای بی خاصیت خواهد شد که نه تنها به درد خود نمی‌خورد بلکه به درد هنرمند و جامعه هم نخواهد خورد و یک امر تشریفاتی میشود.
با توجه به شرایط فعلی تئاتر و بحران‌های مختلف مربوط به آن به نظر شما چکار می‌توان کرد که فضای تئاتر آرامش بیشتری پیدا کند اینکه خود هنرمندان در این زمینه تدبیر کنند؟
شهرام گیل‌آبادی: ما هیچ زمان انتظار نداشتیم که کسی به کمک هنرمندان بیاید اساسا آنقدر این اتفاق نیفتاده هنرمندان نسبت به حمایت کاملا دل کنده‌اند، خوب است که سیاست مداران و قانون گذاران و قوای سه گانه به این امر فکر کنند که اگر اندیشمندان جامعه حمایت جدی شوند کاملا این حمایت به خود جامعه باز می‌گردد و تأثیرش در بین مردم مشخص میشود.
وقتی یک معلم سر کلاس می‌رود و حمایت لازم از او صورت نمی‌گیرد دانش آموز این تأثیر را می‌گیرد و بدون شک این امر می‌تواند در یک چرخه لطمه جدی به جامعه بزند. هنرمندان تئاتر خود مصمم هستند سعی خود را در حد اقتضائاتشان بکنند و امروز هنرمندان خصوصا تئاتری‌ها در عسر و حرج زندگی می‌کنند و از همه جهت بی بهره از مسائل رفاهی و معیشتی و حمایت از آثارشان هستند.ما روز به روز جلسات مختلف کارشناسی برای بهبود شرایط موجود برگزار می‌کنیم اما این امر بدون توجه به حمایت‌های دولت و مجلس شکل نمی‌گیرد./فارس
