سعید سرفرازیان روزنامه‏ نگار ۱۹۸۰: آغاز جنگ، پایان انگیزه نخستین جام ملت های بعد از انقلاب ، ایران مدافع قهرمانی بود و مصمم برای تکرار قهرمانی، تیم ما می خواست برای چهارمین بار پیاپی قهرمان شود. تیم کشورمان روز دوشنبه سی و یکم شهریور سال پنجاه و نه با نتیجه پر گل هفت بر […]

 

سعید سرفرازیان
روزنامه‏ نگار

۱۹۸۰: آغاز جنگ، پایان انگیزه
نخستین جام ملت های بعد از انقلاب ، ایران مدافع قهرمانی بود و مصمم برای تکرار قهرمانی، تیم ما می خواست برای چهارمین بار پیاپی قهرمان شود. تیم کشورمان روز دوشنبه سی و یکم شهریور سال پنجاه و نه با نتیجه پر گل هفت بر صفر سنگاپور را در هم کوبید و این در حالی بود که هواپیما های عراق در همان زمان چند شهر ایران را مورد حمله هوایی قرار دادند . رسیدن این خبر به اردوی بازیکنان در کویت همه را نگران اوضاع کشور نمود ، تیم روحیه ی خوبی نداشت اما ملی پوشان به خاطر نام ایران به بازیها ادامه دادند و در نهایت به عنوان سومی دست یافتند .

۱۹۸۴ : چهارمی بدون باخت
شاگردان ناصر ابراهیمی در بازی نیمه نهایی مقابل عربستان یک بر صفر پیش بودند و با حفظ این نتیجه به دیدار پایانی راه پیدا می کردند اما گل به خودی شاهین بیانی در دقیقه ۸۷ رشته های ایران را پنبه کرد . بازی به ضربات پنالتی کشید و شکست ایران رقم خورد . در دیدار رده بندی هم با باخت به کویت تیم ایران به مقام چهارم رسید . ناصر ابراهیمی این شکست را به خاطر اشتباهات تاکتیکی خود در بازی با عربستان توصیف کرد و گفت اگر ناصر محمد خانی را بیرون نمی کشیدم و بهروز سلطانی را با طاحونی تعویض نمی کردم به راحتی قهرمان می شدیم .

۱۹۸۸ : جوانگرایی و اشتباه داوری
تیم جوان پرویز دهداری متشکل از بازیکنان گمنام به مقام سوم رسید . ایران حتی با وجود بازیکنان جوان می توانست تاریخ سازی کند اما اسیر اشتباه داوری شد و رسیدن به فینال را از دست داد . البته منتقدان این عنوان سومی را یک شکست بد می دانند چون همان تیم در سال ۱۹۹۰ با پروین قهرمان بازیهای آسیایی شد و بازیکنانی از آن تیم خود را به جام جهانی فرانسه در سال ۱۹۹۸ هم رساندند . با وجود این نتیجه دهداری توانست از لحاظ اخلاقی شرایط خوبی در تیم ملی به وجود آورد .

۱۹۹۲ : اشتباهات علی پروین
بدترین دوران مربیگری علی پروین در تیم ملی بی تردید به سال ۱۹۹۲ و جام ملت های آسیا در ژاپن بر می گردد . پروین سه بازی دور گروهی را با یک ترکیب و یازده نفر ثابت به پایان رساند . اقدامی عجیب از علی پروین که با انتقادات بیشماری روبرو شد . شاگردان پروین مقابل ژاپن با گل دقیقه ۸۷ کازویوشی میورا شکست خوردند . علی پروین با تعویض به موقع و مدیریت مسابقه می توانست بازی را بدون گل خورده و تساوی به پایان برساند تا تیم ایران برای هفتمین مرتبه به نیمه نهایی این مسابقات برسد . اما ژاپنی ها با گل میورا که در آن زمان ستاره ی بی بدیل چشم بادامی ها بود از حذف شدن گریختند و در پایان جام هم برای اولین بار قهرمان شدند .

۱۹۹۶ : جمال غندور کابوس ایران
غندور داور مصری در جهان به خاطر قضاوت جنجالی دیدار اسپانیا و کره جنوبی در نیمه نهایی جام جهانی ۲۰۰۲ شهرت دارد اشتباه او به حذف ماتادور ها منجر شد . اما این داور برای ایرانی ها یادآور نیمه نهایی جام ملت های سال ۱۹۹۶ در امارات است . زدن شش گل به کره جنوبی و سه گل به عربستان از ایران یک ابر قدرت برای فتح جام ساخته بود ولی در نیمه نهایی در ضربات پنالتی به عربستان باختند تا یکبار دیگر دست ایران برای لمس جام ملت ها کوتاه بماند . جمال غندور در جریان بازی خطای مسلم پنالتی که روی استیلی اتفاق افتاد را نادیده گرفت تا ایران به مقام سومی قناعت کند . خداداد عزیزی ستاره این بازی ها بود او تازه سر زبان ها افتاده بود و حسابی در این دوره از مسابقات کولاک کرد . علی دایی هم با هشت گل زده یک رکورد جدید در آقای گلی این مسابقات ثبت کرد که تا حالا پا بر جا مانده است .

۲۰۰۰: قیچی اشتباه دایی کابوس ایران
داستان شب زنده داری برخی از بازیکنان در ساحل دریا که باعث شد پر حاشیه ترین تیم ملی ایران در تاریخ جام های ملت ها رقم بخورد .این بی انظباطی ها و بی نظمی ها سبب شد تا ایران یکبار دیگر طعم تلخ نرسیدن به فینال و کسب جام را بچشد . قیچی بر گردان اشتباه علی دایی توپ را زیر پای بازیکن کره انداخت کیم سانگ هم بی معطلی توپ را به تور دروازه ایران دوخت بازی به تساوی رسید و در وقت اضافه هم گل برتری را به ثمر رساندند و ایران با جام وداع کرد.

۲۰۰۴ : طلعت نجم ، نابودگر آرزوها
در نیمه نهایی مقابل چین، ستار زارع دفاع چپ آن سالهای ایران اخراج شد . در حالی که او و سایر بازیکنان به تمارض بازیکن چین اعتقاد داشتند . در ادامه بازی طلعت نجم داور بازی از اعلام پنالتی به نفع ایران خود داری کرد، بازی به ضربات پنالتی بکشد در ضربات پنالتی ایران شکست خورد و از رسیدن به فینال باز ماند. این بازی ها یاد آور درگیری رحمان رضایی و بداوی هم می باشد .

۲۰۰۷ : حذف بدون باخت با ژنرال
تیم امیر قلعه نویی در گروه C با سر گروهی به مرحله بعد صعود کرد . اما برای چندمین بار در یک چهارم نهایی حریف کره جنوبی شد. بازی به وقت اضافه رسید اما اتفاقی نیفتاد تا پنالتی های مرگبار رای به شکست ما و صعود کره جنوبی به نیمه نهایی بدهد . آوردن وحید طالبلو به بازی به جای حسن رود باریان در ضربات پنالتی از کارهای جالب قلعه نویی بود وحید یک ضربه را مهار کرد اما گل نشدن پنالتی بچه های ایران از جمله مهدوی کیا باعث شد تا ایران از راهیابی به مرحله بعد باز بماند .

۲۰۱۱ : زور مان به کره نرسید
ایران با سه برد پیاپی سر گروه شد . تا قصه مصاف ایران و کره جنوبی در یک چهارم نهایی به فصل پنجم کشیده شود . نود دقیقه مقاومت در برابر کره ی چغر و سمج باعث خستگی تیم شد، در وقت های اضافه مقاومت بچه ها شکست شد .ایران گل خورد و با جام خدا حافظی کرد .

۲۰۱۵ : پولادی و ویلیامیز استرالیایی
ایران برای اولین بار با کارلوس کی روش به جام ملت ها آمده بود ، با صدرنشینی به مرحله حذفی رسید . سرگروهی ایران با گل سه امتاری گوچی و در دقیقه نود و یک به امارات حاصل شد .این بار دیگر خبری از کره نبود و در یک چهارم نهایی با همسایه غربی خود ، یعنی عراق روبرو شدیم . بازی با یک گل به سود ایران در جریان بود که یک ناشی گری از پولادی و اخراج از سوی داور استرالیایی باعث شد ایران نیمه دوم را ده نفره آغاز کند ، گل تساوی به ثمر رسید و بازی به وقت اضافه رفت در حالیکه عراق دو بار پیش افتاد ایران هر دو بار گل ها را جبران کرد و بازی به ضربات پنالتی کشیده شد . امیری و حاج صفی توپ های خود را از دست دادند و ایران از دور مسابقات کنار رفت. داور و حرکت بچگانه پولادی از دلایل اصلی حذف ایران در جام شانزدهم بودند . در این دوره امید زیادی داشتیم تا طلسم ناکامی ایران در جام ملت ها تمام شود .

۲۰۱۹ : آغازی دوباره برای جستجوی رویای قهرمانی
بسیاری از کارشناسان ایران را بخت اصلی قهرمانی در جام هفدهم می دانند . کمترین تغییر نسبت به جام جهانی روسیه ترکیب ایران را تقریبا دست نخورده باقی گذاشته است .این ثبات یعنی هماهنگی بیشتر و هماهنگی تیم منجر به ارائه بازی های بهتر خواهد شد . همین موضوع توجه خیلی از کارشناسان خارجی را جلب نموده است . حضور هشت ساله کی روش روی نیمکت ایران دومین دلیل برای بیشتر شدن شانس ایران برای قهرمانی است . قرعه مناسب و مسیری نسبتا آسان تا نیمه نهایی دلیل قانع کننده ای برای امیدواری به قهرمانی ایران در جام هفدهم می باشد . هر چند در دنیای فوتبال هیچ تیمی از قبل بازنده نیست . آنچه گفتیم از دلایل قهرمانی ایران در جام هفدهم ملت های آسیا بود . آرزوی ما هم موفقیت ایران بعد از چهل و سه سال عدم دستیابی به جام می باشد .