زندگی تنها موجود زنده زیست بوم دریاچه ارومیه با خشک شدن این دریاچه دچار مشکلات اساسی شده به گونه ای که هم اکنون حیات این جانور در شرایط بحرانی قرار گرفته است. در سالهای ابتدایی دهه ۷۰ دریاچه ارومیه یکی از بهترین مکان‌ها و زیستگاه‌های جهانی «آرتمیا» بود اما با خشک شدن دریاچه ارومیه در […]
زندگی تنها موجود زنده زیست بوم دریاچه ارومیه با خشک شدن این دریاچه دچار مشکلات اساسی شده به گونه ای که هم اکنون حیات این جانور در شرایط بحرانی قرار گرفته است.
در سالهای ابتدایی دهه ۷۰ دریاچه ارومیه یکی از بهترین مکان‌ها و زیستگاه‌های جهانی «آرتمیا» بود اما با خشک شدن دریاچه ارومیه در سه دهه اخیر زندگی این گونه ارزشمند دچار خطرات زیادی شده و هم اکنون نیز آرتمیای زنده ای در این تالاب وجود ندارد.
آرتمیا از بین کل جانوران پرسلولی در کره خاکی مقاوم‌ترین گونه در زمینه زیست در آب با میزان شوری بالاست ولی متأسفانه شرایط موجود دریاچه ارومیه و رسیدن آب آن به حالت فوق اشباع موجب به خطر افتادن حیات آرتمیا نیز شده است.
مرکز تحقیقات آرتمیای کشور برای حفاظت از این گونه ارزشمند اقدام به تهیه بانک ژن و سیست آرتمیا کرده است که به دلیل نبود اعتبار اجرا شدن این طرح سالها بود راکد مانده بود اما در سالجاری با پیگیری های صورت گرفته این بانک ژن تهیه شده و دهه فجر نیز رونمایی می شود.
افتتاح بانک ژن آرتمیای همزمان با
دهه فجر
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور در خصوص آخرین وضعیت آرتمیای دریاچه ارومیه گفت: جمعیت آرتمیا در دریاچه ارومیه وابسته به شوری آب است و به دلیل بالا بودن شوری آب دریاچه ارومیه سالیان متمادی است این گونه باارزش وضعیت مناسبی در دریاچه ندارد.
علی نکوئی فرد با بیان اینکه برای اینکه آرتمیا در دریاچه ارومیه زندگی کند و نوزاد آرتمیا از تخم زنده بیرون بیاید باید شوری دریاچه ارومیه کمتر از ۸۰ گرم در لیتر باشد افزود: در دو دهه اخیر شوری دریاچه ارومیه به‌صورت متوسط ۳۰۰ گرم بر لیتر است در این راستا در سالهای اخیر ما شاهد وضعیت بحرانی آرتمیا در دریاچه ارومیه هستیم.
وی با تاکید بر اینکه هم‌اکنون دریاچه ارومیه شرایط مطلوب برای زیست آرتمیا ندارد عنوان کرد: با وجود افزایش سطح تراز دریاچه ارومیه در پی رهاسازی آب مازاد سدها و نیز بارندگی ها اما شوری آب بالا بوده و شرایط همچنان برای آرتمیا بحرانی است.
نکوئی فرد با بیان اینکه در زمان حاضر نیز فصل زاد و ولد این گونه نیست باید منتظر باشیم ببینیم در فصل بهار شرایط دریاچه ارومیه مساعد برای آرتمیا خواهد بود خاطرنشان کرد: این مرکز برای صیانت از آرتمیا اقدام به ایجاد بانک ژن و سیست کرده است.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور گفت: برای ایجاد بانک ژن آرتیما سیست آرتمیا از ۱۸ منطقه کشور و نیز ۱۸ منطقه دنیا با هدف تعیین هویت ژنتیکی این گونه جمع آوری شده و نگهداری شده است که همزمان با دهه فجر رونمایی می شود.
پرورش مصنوعی آرتمیا
نکوئی فرد با بیان اینکه مهمترین هدف از تهیه بانک ژن صیانت و احیای آرتمیا اورمیاناست اضافه کرد: بیشترین سیست و نمونه های جمع آوری شده در این بانک ژن مربوط به آرتمیا اورمیاناست و از سیست ۱۸ منطقه کشور فقط مقدار کمی برای تعیین هویت آرتمیا جمع آوری شده است.
وی سیست های جمع آوری شده از کشورهای آمریکا، تونس، الجزایر، پاکستان، قرقیزستان و آذربایجان عنوان و خاطرنشان کرد: این بانک ژن برای فراهم کردن بستر احیای آرتمیا اورمیانا و نیز پروژه های تحقیقاتی در این خصوص تهیه و ایجاد شده است.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیا کشور، بازسازی و احیای ذخایر آرتمیا، جلبکها و میکرو ارگانیسمها ی دریاچه ارومیه، تولید و پرورش آرتمیا در محیط بسته و تانک، ایجاد خزانه ژنتیکی، فرآوری و پرورش جلبکهای دونالیلا و کلرلا و تولید پودر خشک از آنها و اجرای طرح پایلوت پرورش آرتمیا در استخرهای خاکی فسندورز میاندوآب را از جمله پروژه های در دست اقدام این مرکزدر راستای تولید و پرورش این آبزی ارزشمند عنوان کرد.
وی با بیان اینکه آرتمیا اورمیانا یکی از هفت گونه آرتمیای شناخته‌شده در جهان است خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات اساسی این مرکز پرورش آرتمیا ارومیانا به صورت مصنوعی در استخرهای ویژه ای در این زمینه در برخی مناطق مستعد کشور از جمله دشت فسندوز ایجاد شده است که این طرح نیز در دست مطالعه بوده و بزودی اجرایی می شود.
طی روزهای اخیر اعلام شد که آب سدهای منطقه به سمت دریاچه ارومیه هدایت می‌شوند اما به نظر می‌رسد برخی فجایع زیست محیطی، قابل جبران نیستند.
