افزایش قیمت ارز در روزهای گذشته سبب شده است قیمت کالاهای مرتبط با ارز در بازار نیز افزایشی آنی را شاهد باشد. سکه و طلا از جمله اقلامی هستند که در روزهای اخیر با افزایش قیمت روبرو بودند. دلیل افزایش قیمت‌ها چیست؟ اگر در فردوسی و سبزه میدان از دلالان و صرافان این سئوال را […]

افزایش قیمت ارز در روزهای گذشته سبب شده است قیمت کالاهای مرتبط با ارز در بازار نیز افزایشی آنی را شاهد باشد. سکه و طلا از جمله اقلامی هستند که در روزهای اخیر با افزایش قیمت روبرو بودند.
دلیل افزایش قیمت‌ها چیست؟
اگر در فردوسی و سبزه میدان از دلالان و صرافان این سئوال را بپرسید که دلیل افزایش قیمت دلار چیست؟ تقویم را نشان می‌دهند و تاکید دارند بخشی از رشد قیمت‌ها ناشی از تقاضای فصلی در ایران است.  حواله‌ها در حال نقد شدن است، تقاضای بازار افزایش می یابد، متقاضیان سفرهای نوروزی کم کم اماده خرید ارز مورد نیاز می‌شوند و بالاخره پایان سال همواره با افزایش تقاضا و قیمت ارز همراه است.  این اما همه ماجرا نیست. بازار ایران در شرایط کنونی نه بازاری عادی که بازاری با ملاحظات خاص بانک مرکزی در داخل و شرایط تحریمی تحمیلی از سوی خارج است.
سیزده آبان ماه دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران به مرحله اجرا گذاشته شد. پیش از این اما دلار رکوردهای عجیب و غریبی را شکسته بود و بانک مرکزی با ورود به میدان در تلاش بود از افزایش قیمت‌ها پیشگیری کند.
یکی از صرافان منطقه فردوسی در پاسخ به این سئوال که چرا دلار گران می شود؟ گفت: گرانی و ارزانی دلار ناشی از تقاضای فصلی است. میزان قیمت بستگی به توازن عرضه و تقاضا دارد، در روزهای اخیر تقاضا برای ارز افزایش یافته اما بانک مرکزی هنوز میزان تزریق را افزایش نداده است. این نکته سبب می‌شود قیمت‌ها روندی افزایشی را طی کنند چرا که تقاضای مورد نیاز در هر روز پاسخ مناسب را دریافت نمی‌کند.  وی با تاکید بر اینکه فروش دلار از سوی صرافی‌ها در قالب قوانین ابلاغی بانک مرکزی صورت می‎گیرد، گفت: کسانی که در این قالب‎ها نمی‌گنجند از دلالان ارز می‌خرند.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا همچنان تقاضا از سوی سرمایه گذاران برای خرید ارز وارد بازار می شود یا خیر؟ گفت: برخی از مردم تلاش می‌کنند نسبت به سرمایه گذاری در این بازار اقدام کنند اما نکته مهم این است که خرید ارز چون گذشته آسان نیست و حتی خرید از دلالان ریسک دارد.
کنترل بازار در دست کیست؟
نائب رییس اتاق بازرگانی ایران می گوید نوسانات نرخ ارز نشان می‌دهد بازار در چه وضعیتی است. در حقیقت کنترل و احاطه بانک مرکزی بر بازار بالاست و هر زمان بنا به هر دلیلی بانک مرکزی تزریق ارز به بازار را کندتر نماید، قیمت‌ها رو به افزایش می‌گذارد و در چند ساعت حتی چند صد تومان بالا و پایین می‌رود. وی با اشاره به این وضعیت نتیجه گرفت بازار همچنان وضعیت عادی ندارد و در نتیجه به تعادل نرسیده است.
امینی از فعالان بازار طلا و سکه نیز در این خصوص وضعیت بازار گفت: در روزهای گذشته روند تزریق ارز کندتر شده است، طبیعی است که میزان فروش نفت، میزان ارز ورودی به کشور و در نهایت میزان تقاضا برای خرید ارز تعیین کننده است، ما به عنوان پاسخ دهندگان به تقاضا شاهد افزایش قیمت‌ها هستیم حالا بانک مرکزی باید پاسخ دهد همزمان با رشد تقاضا تزریق ارز را بالا برده یا خیر.
وی در پاسخ به این سئوال که قیمت ارز تا چه میزان امکان افزلیش دارد، گفت: بی‌تردید این سئوال با توجه به اینکه بازار در حالت عادی قرار ندارد، قابل پاسخگویی نیست اما اگر کاهش عرضه نسبت به تقاضا ادامه داشته باشد، قیمت‌ها همچنان بالا خواهد رفت.
رانت خواران و پلیسی شدن بازارعوامل افزایش نرخ ارز
آلبرت بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه درباره افزایش قیمت ارز می‌گوید: تحریم‌ها و اتفاقاتی که اخیرا رخ داده، نباید قیمت ارز را تا این حد بالا می‌برد؛ بخشی از آن هم به اشتباهات خودمان برمی گردد. حالا ترامپ آمد و چیزی گفت؛ اما واقعیت آن است که این گربه بخاطر شستن نمرد به خاطر چلاندن مرد.
بغزیان درباره علل افزایش قیمت ارز و سکه در روز‌های اخیر گفت: اینکه نرخ ارز و سکه تا هفته پیش به ۱۰ هزار و ۵۰۰ و ۱۱ هزار تومان رسید، به سیاستی باز می‌گردد که ۲۰ فروردین اعلام و بازار ارز پلیسی شد و پس از آن نیز، به جای رسیدن ارز به افرادی که به ارز نیاز دارند، به رانت‌خواران رسید و عرضه ارزکم شد.
وی ادامه داد: در موازات این اتفاقات، فردی به نام ترامپ وجود داشت که برجام را زیر سوال برد. تحریم بانکی را نیز گذارندیم که بابت آن هزار تا ۱۵۰۰ تومان به قیمت دلار اضافه شد. اکنون نیز هرچه به آبان ماه یعنی زمان تحریم‌های نفتی نزدیک‌تر می‌شویم، وضعیت بدتر می‌شود.
بغزیان در عین حال تصریح کرد: تحریم‌ها و اتفاقات مذکور نباید قیمت ارز را تا این حد بالا می‌برد؛ بخشی از آن هم به اشتباهات خودمان برمی گردد. حالا ترامپ آمد و چیزی گفت؛ اما واقعیت آن است که این گربه بخاطر شستن نمرد به خاطر چلاندن مرد. شما ببینید که آقای روحانی هم گفت که اکیدا گفتم به ذخایر ارزی دست نمی‌زنیم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ابان نزدیک می‌شویم بازارساز‌ها نرخ را بالا می‌برند، گفت: من نمی‌فهمم این بازار که می‌گویند اصلا کجاست. البته پیدا کردن منشا این اتفاق کار سختی نیست؛ بالاخره من به عنوان یک صراف از یک جا نرخ را می‌گیرم، یا کسی پیام می‌دهد یا تلفن می‌زنند و مثلا می‌گویند قیمت ۱۱۲۰۰ تومان، یک ساعت بعد می‌گویند ۱۲ و دو ساعت بعدش ۱۳ هزار تومان.
وی افزود: تعداد معاملاتی که با قیمت ۱۳ هزار تومانی برای دلار انجام شده، حتما زیاد نیست. مثلا اگر کسی نیاز فوری به دلار داشته با این قیمت آن را تهیه کرده وگرنه این گونه نیست که یک میلیون دلار با این رقم معامله شده باشد. کافی است دولت یک نفر به بازار بفرستد و بگوید من یک میلیون دلار با قیمت ۱۳ هزار تومان می‌خواهم. آن وقت معلوم می‌شود که این افراد کیستند و منشا اتفاقات کجاست.
بغزیان درباره راهکار عبور از این وضعیت نیز گفت: یکی از راهکار‌ها این است که به پتروشیمی‌ها فشار بیاورند که ارز خود را در بازار بفروشند و به صورت شفاف نیز این کار را انجام دهند.
این استاد دانشگاه درباره نرخ واقعی دلار هم تصریح کرد: چیزی به نام ارزش واقعی، آن چیزی که ما در ادبیات داریم و آن چیزی که در اقتصاد از آن استفاده می‌کنیم، با هم فرق دارد. برای ارزش واقعی، مثلا شاید ۱۶ هزار تومان هم برای واردات ارزش داشته باشد و برای صادرات که عالی است، اما برای تولیدکننده ضرر است و باید پایین‌تر باشد. چیزی که ما باید دنبالش بگردیم نرخ بهینه ارز است.
بغزیان افزود: نرخ بهینه نرخی است که باید رشد اقتصادی، ثبات قیمت‌ها و اشتغال را به همراه داشته باشد. این نرخ نمی‌تواند ۱۳ هزار تومان باشد که تورم زاست و بیکاری به همراه داشته باشد، نمی‌تواند ۸ هزار تومان باشد که واردات را زیاد می‌کند. این نرخ را با مطالعه می‌توان به دست آورد و زیاد هم زمان نمی‌برد. هیچ جای دنیا بازار را بدون مدیریت مهار نمی‌کنند. از طرفی، نرخ بهینه ارز باید در کنار نرخ بهره بانکی و نرخ دستمزد بهینه باشد.

لینک کوتاه :