غیراقتصادی بودن اغلب محصولات کشاورزی پر تولید در حوضه آبریز دریاچه ارومیه علاوه بر آنکه مشکل معیشتی کشاورزان را در پی آورده بلکه سهم مهمی در ایجاد بحران دریاچه نیز داشته بنابراین ترویج کشت گیاهان دارویی مرهمی بر زخم بحران دریاچه ارومیه است. برخی دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه را بزرگترین بحران زیستمحیطی تاریخ دانسته […]
غیراقتصادی بودن اغلب محصولات کشاورزی پر تولید در حوضه آبریز دریاچه ارومیه علاوه بر آنکه مشکل معیشتی کشاورزان را در پی آورده بلکه سهم مهمی در ایجاد بحران دریاچه نیز داشته بنابراین ترویج کشت گیاهان دارویی مرهمی بر زخم بحران دریاچه ارومیه است.
برخی دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه را بزرگترین بحران زیستمحیطی تاریخ دانسته و دلیل آن را توسعه بیرویه کشاورزی در پیرامون این منطقه و سه برابر شدن اراضی کشاورزی اعلام میکنند که از منظرشان محصولات مورد کشت کشاورزی نه تنها توجیه اقتصادی و حتی تغذیهای هم ندارند بلکه بسیار پر آب بر هم هستند. اجرای طرح الگوی کشت و توسعه سیستمهای نوین آبیاری همچنین سیستم کاشت گیاهان کم آب بر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از مهمترین راهکارهای صرفهجویی آب در بخش کشاورزی است که باید از این طرح در راستای احیای دریاچه ارومیه از سوی دولت و مسئولین حمایت شود.
یکی از برنامههای اجتماعی و فرهنگی ستاد احیای دریاچه ارومیه کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، اجرای طرح ترویج کشت گیاهان دارویی در ۹ شهرستان اشنویه، سلماس، ارومیه، نقده مهاباد، میاندوآب، بوکان، شاهین دژ و تکاب است.
این پروژه توسط جهاد دانشگاه استان آذربایجان غربی و با هدف شناسایی گونههای کم آب بر و پر بهره، تأمین نشاء موردنیاز برای اجرا در مزارع پایلوت، ترویج مزیتهای این گیاه در فصل پاییز در بین کشاورزان و دادهبرداری در مزارع پایلوت جهت استفاده از آنها در توسعه کشت گیاهان دارویی از بهار ۹۷ شروع شده است.
از جمله گونههای کشت شده میتوان به گونههای گیاهان دارویی نظیر مریم گلی، گل محمدی، اسطوخودوس، گل راعی اشاره کرد که از دهم مهر ماه ۹۷ در مزارع شناسایی شده در ۹ شهرستان حوضه آبریز دریاچه ارومیه کشت خواهند شد و کارشناسان فنی این موضوع در طول مراحل کاشت، داشت، برداشت و فراوری در کنار کشاورزان به ترویج این موضوع مهم خواهند پرداخت.
سیب و انگور دو محصول شاخص استان آذربایجان غربی بوده و یک سوم سیب کشور در این استان تولید میشود که با توجه به بالا بودن کیفیت آن بخش زیادی از این محصول صادر میشود و برای کشور ارزآوری دارد و در این میان سالانه افزون بر ۲ میلیون تن چغندرقند نیز در این جغرافیا تولید میشود که بسیار پر آب بر است.
ضرورت کشت گیاهان کم آب بر
رئیس سازمان برنامهوبودجه آذربایجان غربی چندی پیش در بازدید از باغ الگویی ۲۱ هکتاری پسته و مزرعه زعفران و پروژههای مدیریت آبوخاک واقع در بخش انزل ارومیه اظهار کرده بود: به منظور کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی و ارتقاء ارزشافزوده محصولات کشاورزی استان از توسعه شهرکهای کشاورزی در استان حمایت میشود.
ناصر حضرتی پر افزوده بود: در راستای اجرای طرح الگوی کشت گیاهان کم آب بر و همچنین ارتقای راندمان تولید و کاهش هزینه ایجاد زیر ساختهای تولیدی باید که برنامهریزیهایی صورت گیرد.
اما بر اساس اعلام جهاد کشاورزی آذربایجان غربی امسال برای اولین بار چغندرقند در ۱۲ هکتار از اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه به صورت نشائی کشت شد تا تعداد دفعات آبیاری ۵ تا ۶ نوبت کاهش یابد و به صرفهجویی ۵۰ درصدی در مصرف آب منجر شود.
با اجرای عملیات کاهش سطح زیر کشت چغندرقند و توسعه کشت آن در شهرستانهای شمالی استان که در خارج از حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع شدهاند و تغییر در آرایش کشت چغندرقند و استفاده از ارقام مقاوم به خشکی در گندم، به میزان قابل ملاحظهای در مصرف آب در سطح استان صرفهجویی به عمل خواهد آمد.
چاههای غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
مدیر عامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی نیز در تشریح شناسایی بیش از ۲۲ هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اظهار میکند: در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در مجموع ۶۱ هزار و ۹۶۵ حلقه چاه با تخلیه سالانه بیش از یک میلیون و ۱۰۸ هزار مترمکعب آب حفر شده که از این تعداد ۲۲ هزار و ۲۹۷ حلقه چاه غیر مجاز با تخلیه سالانه بیش از ۲۹۶ هزار و ۸۶۵ متر مکعب آب شناسایی شده است.
کیومرث دانشجو با اشاره به اینکه در آذربایجان غربی تعداد ۳۷ هزار و ۱۸۴ حلقه چاه مجاز دارای پروانه بهرهبرداری برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت در استان وجود دارد میگوید: علاوه بر چاههای مجاز تعداد ۲۲ هزار و ۸۲۸ حلقه چاه فاقد پروانه نیز از سال ۸۵ تاکنون شناسایی شده که از این تعداد ۲۲ هزار و ۲۰۶ حلقه چاه مشمول تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه بوده که در صورت اصرار به منابع مجاز، پروانه بهرهبرداری خواهند گرفت مابقی جز اولویتهای شرکت برای برخورد قضایی جهت پر و مسلوب المنفعه نمودن قرار دارند.