شهلا منصوریه دبیر گروه اجتماعی اهالی برخی محلات تهران، فقط آنهایی نیستند که در این محله به دنیا آمده اند؛ افرادی هستند که سال ها پیش مهاجرت کرده و به این منطقه آمده اند تا برای به دست آوردن لقمه نانی، معتاد شوند و مواد فروشی کنند. اعتیاد، کارتن خوابی، تکدیگری، دزدی، شرارت، فساد فارغ […]
شهلا منصوریه
دبیر گروه اجتماعی
اهالی برخی محلات تهران، فقط آنهایی نیستند که در این محله به دنیا آمده اند؛ افرادی هستند که سال ها پیش مهاجرت کرده و به این منطقه آمده اند تا برای به دست آوردن لقمه نانی، معتاد شوند و مواد فروشی کنند. اعتیاد، کارتن خوابی، تکدیگری، دزدی، شرارت، فساد فارغ از سن و سال، جنسیت و قومیت در منطقه ای مثل هرندی بیداد می‌کند این درحالیست که همه این جرائم و آسیب‌ها در بستر بیکاری، مهاجرت، عدم امنیت اجتماعی و با همراهی بیماری‌هایی چون هپاتیت، ایدز، زخم‌های عفونی، سرطان و غیره در این منطقه شایع شده، به طوری که هرندی، این منطقه تهران را به انواع و اقسام آسیب‌های اجتماعی مشهور و بنام کرده است. سالهاست هرندی در آتش اعتیاد و انواع آسیب‌های اجتماعی می‌سوزد.
هوای تهران غبارآلود است. بالای شهر و پایین شهر هم ندارد؛ از فرحزاد بگیرید تا پایین ترین نقطه شهر تهران؛ تهران با انواع مشکلات غوطه ور است. اما شاید برخی از مناطق آن مشکلات صد چندانی دارند. یکی از محلاتی که می توان با این جمله این منطقه را توصیف کرد، محله هرندی است. سالهاست که حال و روزش خوشی ندارد. آسیب‌های اجتماعی و درصدر همه آنها اعتیاد و کارتن‌خوابی، هرندی را به محله‌ای نام آشنا در پایتخت تبدیل کرده و به نمادی از زخم اعتیاد که به قول معروف به استخوان رسیده است. هرندی سرنوشتی غریب دارد. تا چند سال پیش معتادان در بوستان‌ها و اراضی خالی این محله چادر زده بودند و زندگی می‌کردند. حتی کار به جایی رسید که اهالی با معتادان درگیر شدند و چادرها را برچیدند. با اعتراض مکرر اهالی و فشار رسانه‌ها بالاخره در دوره مدیریت قبلی شهرداری طرح ساخت بوستانی بزرگ و مجهز برای این محله کلید خورد تا هرندی نونوار شود و چهره‌ای تازه پیدا کند، بوستانی که ساختش از سال ۹۴ آغاز شد. ساکنان محله نیز همچنان با مشکلات همیشگی مواجه‌اند و انگار حضور معتادان متجاهر بخشی از شناسنامه محله هرندی شده است. محله‌ای که روزگاری دروازه غار نام داشت و حالا محله‌های قدیمی صام‌پزخونه (صابون‌پزخانه)، مرغی‌ها و باغ فردوس را هم دربرمی‌گیرد.
روز از نو روزی از نو
با کارهای صورت گرفته این منطقه باز هم کابوس اعتیاد برای ساکنان قدیمی محله تمام نشده و چهره کوچه‌ها از معتادان با قامت خمیده و مواد‌به دست، پاک نمی‌شود. انگار هر بار قرار می‌شود امنیت و آرامش به ساکنان محله هرندی، مولوی و شوش برگردد، وضع بدتر می‌شود. قبلا هم پاتوق‌های موادفروشان و مصرف‌کننده‌ها تخریب شد، گودهای دروازه غار پر شد و جایش را پارک گرفت اما موادفروشان باز هم برگشتند و به جای پاتوق‌های قدیمی، بساطشان را در کوچه پس کوچه‌های محله و مسیر تردد مردم پهن کردند.
عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران معتقد است آسیب های اجتماعی در محله هرندی از جمله مسئله اعتیاد تنها متعلق به شهر تهران نیست و تجربیات مشابه جهانی در این حوزه وجود دارد که همچنان لاینحل باقی مانده است، علیرغم رتبه بالای این کشور به لحاظ زیست پذیری، انتقال معتادین از حدود ۱۰ سال پیش برای برگزاری المپیک زمستانی به منطقه ای خاص در ونکوور، این منطقه را تبدیل به حفره ای آسیب پذیر و خودگردان کرده است که نظارت اجتماعی و امنیتی را در این منطقه دشوار کرده است.
زهرا نژاد بهرام با بیان این که تلاش ها و اقداماتی از سوی سایر نهادها همچون سپاه، بسیج، بهزیستی، سازمان های مردم نهاد و … در محله هرندی انجام شده است، اظهار داشت: ادامه این فعالیت ها به شکل مستقل، کمکی به رفع مسائل و آسیب های اجتماعی محله نخواهد کرد؛ هیچ اقدام منفردی نمی تواند تأثیرگذار باشد و محله هرندی را از وضعیت کنونی نجات دهد و ایجاد تغییر بدون پذیرش شرایط کنونی، استفاده از سایر تجربیات، توجه به طول زمان و مشارکت امکان پذیر نخواهد بود.
وی با اشاره به اینکه مطالعات، برنامه ها و اقدامات گسترده ای با نگاه انسان گرایانه و رویکرد مشارکتی از سوی دفتر توسعه محله هرندی که به عنوان نماینده مدیریت شهری در محله حضور دارند صورت گرفته است، متذکر شد: تحقق این برنامه ها نیازمند همیاری و مشارکت تمامی ذی نفعان و نهادهای ذی نقش در محله است.
عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در این جلسه پیشنهاد داد تا سازمان نوسازی شهر تهران به عنوان متولی نسبت به تشکیل ستادی به منظور پایش مداوم مسائل و آسیب های محله هرندی و ایجاد هماهنگی و هارمونی لازم میان اقداماتی که ضروری است از سوی هر نهاد و دستگاه ذی نقش در این رابطه صورت گیرد، اقدام نماید.
رویکردهای جدی و جدید
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران نیز در این جلسه با بیان این که محله هرندی به دلیل تمرکز آسیب های اجتماعی از شرایط خاص و ویژه ای در تهران برخوردار شده است و در سال های گذشته کانون توجه و تأکید جدی نهادهای دخیل قرار گرفته، عنوان کرد: سازمان نوسازی به دلیل مأموریتی که در حوزه توسعه محله های ناکارآمد و فرسوده شهری دارد از سال های گذشته اقدام به راه اندازی دفتر نوسازی در این محله کرده و از آبان ماه سال گذشته بطور مشخص با رویکرد جدید برنامه ای را برای توسعه محله هرندی تدوین کرده است که در جلسات مختلف به سمع و نظر اعضای محترم شورای اسلامی شهر تهران رسیده است.
کاوه حاجی علی اکبری هدف از برگزاری این جلسه را هم اندیشی و گفتگو با سایر نهادی ذی نقش خارج از حوزه مدیریت شهری پیرامون برنامه های توسعه محله هرندی عنوان کرد و ابراز امیدواری کرد که تبادل آراء و مشارکت نهادهای متولی بتواند راهکار مناسب و بهینه برای برون رفت و بهبود کیفیت زندگی در محله هرندی را فراهم نماید.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، گفت: همه نهادهایی که در خصوص این موضوع به نوعی احساس مسئولیت می کنند و ورود پیدا کرده اند، هدفی واحد را دنبال می کنند و امید است در چگونگی رسیدن به هدف نیز به هم رأیی برسند.
علی اکبری، عنوان کرد: آنچه محله هرندی در همه این سال ها از آن رنج برده، نوعی بی عملی است. خیلی از اتفاقاتی که امروز شاهد آن هستیم به این خاطر به وجود آمده که در زمان خود واکنش مناسبی نسبت به رفع آنها نشان داده نشده است.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران بر ضرورت توجه به امکان کنترل، نظارت و مهار آسیب های اجتماعی در شرایط متمرکز بودن آن در محله ای خاص و امکان سنجی استفاده از محرک های توسعه بیرونی در اجرای برنامه توسعه محله هرندی تأکید کرد.
مجتبی سالک، رئیس سازمان بسیج شهرداری تهران نیز در این جلسه با بیان این که بخشی از مسائل محله هرندی، حاکمیتی است، متذکر شد: موضوع محله هرندی، موضوعی است که می بایست با مشارکت تمامی سازمان ها و نهادهای ذی نقش و با محوریت شورای اسلامی شهر تهران انجام شود.
رئیس سازمان بسیج شهرداری تهران از احداث کمپ ترک اعتیاد به همت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و با همکاری شهرداری، بهزیستی، وزارت بهداشت، قوه قضائیه و ناجا خبر داد و گفت: در بحث آسیب های اجتماعی به جهت دغدغه مقام معظم رهبری، سپاه برای کمک به شهرداری وارد شده است و خدمات رسانی در این کمپ بصورت رایگان صورت می گیرد که قرار است بصورت پایلوت انجام شود و سپس با حمایت سپاه به اشخاص حقیقی واگذار گردد.
