شهلا منصوریه خانه ای بدون در و پنجره اما با ظاهری امن؛ یک سیستم رایانه ای، اینترنت، فیلترشکن و شبکه های اجتماعی کافیست تا در فیسبوک و اینستاگرام یک خانه مدلینگ راه بیندازند. خانه هایی که از اتلیه های زیرزمینی به کانال های تلگرامی و اینستاگرامی کوچ کرده اند و با گذاشتن عکس های ژست […]
شهلا منصوریه
خانه ای بدون در و پنجره اما با ظاهری امن؛ یک سیستم رایانه ای، اینترنت، فیلترشکن و شبکه های اجتماعی کافیست تا در فیسبوک و اینستاگرام یک خانه مدلینگ راه بیندازند. خانه هایی که از اتلیه های زیرزمینی به کانال های تلگرامی و اینستاگرامی کوچ کرده اند و با گذاشتن عکس های ژست گرفته و خودنمایی می گویند که طرفدار مد هستند و صنعت مد را حمایت می کنند. این شبکه ها کافي است بدانند عاشق مدل شدن هستيد تا شما را گرفتار دامي سياه کنند. گاهي کلاهبرداري مي کنند و گاهي نيز اخاذي. گروهي نيز به بهانه کانال هاي مدلينگ، عکسهاي خصوصي افراد را در تلگرام منتشر مي کنند تا با اين عکسها جذب فالوئر کنند. در پرونده اي مجرمان پا را فراتر گذاشته و براي اين که عکس هاي خصوصي طعمه ها را منتشر نکنند، با تهديد آنها را مورد آزار و اذيت قرار مي دادند.
این روزها برای کسب شهرت راه جدید در دنیای ارتباطات باز شده است، راهی که بالطبع موجب رشد کسب و کار زیرزمینی شبکه های مدلینگ در ایران شده است. با یک عضویت ساده در شبکه های اجتماعی، می توان عکس های هنری انداخت و وارد دنیای زیرزمینی مدلینگ ها شدند، دنیایی که «هر که بیشتر لایک دریافت کند، سوپر مدل تر است». و به این شکل واژه ها و مشاغل زیادی با گسترش کاربران شبکه های اجتماعی، تحریف شده اند.
آگهی های تبلیغاتی در فضای مجازی در سال های اخیر نشان از تغییر واژهای استخدامی و مشاغل می دهد. «استخدام مدل در تلگرام» ، «استخدام استایلیست و مدل خانم» ، «ثبت نام دختران جوان برای آموزش مدلینگ با تضمین شغل»، «یک مجموعه تولید مانتو لوکس استایلیست جهت تنخور گرفتن مدلها و مدل خانم استخدام مینماید» و ….
مدلینگ در ایران طی سال های اخیر یک حرفه زیر زمینی و به تبع آن بدون نظارت و ناشناخته بوده است و هر روزه صفحات روزنامه ها پر است از پرونده های که سوژه همه آنها زنان و دختران جوانی است که با سودای شهرت و ثروت فریب اگهی های مدلینگ را خورده اند. هر چند انتشار این سرنوشتهای تلخ نتوانسته است از تب تند مدل شدن در بین دختران و حتی پسران جوان و نوجوان بکاهد و شبکه های مجازی و به ویژه اینستاگرام این روزها پر است از عکس های بی شماری که مدلهای آماتور ایرانی از خود به نمایش می گذارند.
مدلینگ چیست؟
در واقع مدلینگ یکی از جدیدترین شغل هایی است که در سال های اخیر در کشورهای مختلف و همچنین ایران بازار داغی پیدا کرده است. گفته می شود: «قد برای خانم‌ها حداقل ۱۷۰ سانتی‌متر و برای آقایان ۱۸۰ سانتی‌متر است. وزن هم باید مطابق استاندارد جهانی و برابر با وزن مانكن تایید شده باشد. چهره نباید دارای نواقص واضح باشد كه جلب توجه كند. بعد از پایان دوره آموزشی‌آشنایی‌كامل با قواعد حركت و ژست‌ها ، یك آزمون نهایی با حضور داوران گرفته می‌شود كه در صورت تایید فرد توسط داوران به عنوان مدلینگ، موسسه می تواند تبلیغ کننده برندهای جدید باشد». این ها تمام شرایط برای مدل شدن است.
مدت زیادی از آمدن صنعت مدلینگ به ایران نگذشته بود که برخوردهای مختلف با این صنعت، آن را تبدیل به یک فعالیت زیرزمینی کرد. در شرایطی فعالیت موسسه‌های مدلینگ غیر قانونی اعلام شده بود و این موسسه ها ناگزیر به صورت زیرزمینی اقدام به انتخاب جوانان علاقه مند به مدل شدن می کردند که آگهی های این موسسه ها به وفور در سایت ها و فضاهای مجازی در دسترس بود؛ آگهی هایی كه هم تبلیغ آموزش مدلینگ می کردند و هم از فرصت نیاز اقتصادی افراد برای داشتن شغل سوءاستفاده کرده و به آنها وعده کار می دادند اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود.
میانگین سنی در دنیای مدل ها
به دنبال این موضوع و تلاش برای مدلینگ شدن، موجب سو استفاده و کلاهبرداری و اخاذی از دختران جوان و جویای نام شده است، داستان انتشار عکس های شخصی که به صورت خود خواسته با چالشی عظیم روبه رو شده است. درحالی که معضل مدلینگ های غیرمجاز این روزها امنیت جامعه را به خطر انداخته است، کارشناسان حوزه آسیب های اجتماعی و نیروی انتظامی به جوانان در این مورد هشدارهای لازم را داده اند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا معتقد است که خانواده‌ها باید مراقب فرزندان خود باشند تا در دام مجرمان سایبری نیفتند، سرهنگ علی نیک نفس خاطرنشان کرد: مجرمان سایبری با گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی و انتخاب برخی چهره‌های زیبا به آن ها پیشنهاد مدلینگ و مدل شدن در نشریات داخلی یا خارجی را می‌دهند.
در ایران چند مرکز مدلینگ رسمی و قانونی وجود دارد. خیلی از مدل ها یا به صورت زیرزمینی با شبکه های مدلینگ کار می کنند یا با دوربین های شخصی شان به صورت انفرادی پا به دنیای مد گذاشته اند.
با این حال سنین جوانی اوج نیاز دخترها و پسرها برای جلب توجه و دیده شدن است و به همین خاطر سن وارد شدن به دنیای مدلینگ ها معمولا کمتر از ٣٠ سالگی است.
بررسی ها نشان می دهد میانگین سنی دستگیرشدگان در آخرین پرونده های مشابه، بین ١٨ تا ٢٨ سال است.
بررسی علل و عوامل جرم
شرایط و محیط جامعه نیز در گسترش فعالیت های مدلینگ ها بی تاثیر نیست تا جایی که دکتر «اقلیما»؛ آسیب شناس در این خصوص معتقد است: «وقتی جرمی اتفاق می افتد باید عوامل موثر در گسترش آن جرم توسط مردم را بررسی کرد. باید دید ریشه این گونه جرم ها در چیست و چرا مردم تمام خطرات را به جان خریده و به دنبال ارتکاب آن جرم می روند.
مدلینگ شدن هم از این قاعده مستثنی نیست. وقتی یک زن به دنبال مدل شدن می رود با این که می داند هم آبرویش در خطر است و هم ممکن است دستگیر شود، حتما در جامعه خود دچار مشکل شده و نتوانسته بر مشکلات خود غلبه کند.
خیلی ها می گویند که اینگونه افراد دچار بیماری روانی هستند ولی به نظر من آنها بیمار نیستند، آنها تنها به دنبال یک راه حل برای مشکلات خود هستند اما راه حل غلطی را انتخاب می کنند. همان طور که مشکل کار، فقر، طلاق و … در جامعه رو به افزایش است این گونه جرم ها نیز افزایش پیدا می کنند.
تا چند وقت پیش شاهد وقوع جرمی مثل مدلینگ شدن در سایت های اینترنتی نبودیم اما درحال حاضر شاهد آن هستیم، باید دید که چه عاملی باعث شیوع این جرم شده است.
زنانی که به عواقب کار خود فکر نکرده با انتشار تصاویر غیر اخلاقی و نامناسب از خود، هم از خانواده شان طرد می شوند و هم از جامعه. آنها در نهایت دستگیر می شوند و قاضی نیز بر طبق قانون آنها را مجازات می کند. ولی به اعتقاد من مجازات راه حل مناسبی نیست و باید عوامل اجتماعی و محیطی این جرم را بررسی و حل کرد.
