نیلوفر منصوری دبیر گروه اجتماعی سالهاست که از کودکان کار و خیابان نوشته می شود و دلسوزی ها دیگر برایشان بی اثر شده است. هر گوشه از شهر که بایستی دیده می شوند اما باز هم نادیده گرفته می شوند. پشت چراغ قرمزها، پایانه های شلوغ مترو و اتوبوس، خیابان های شلوغ و تودرتو، مراکز […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه اجتماعی
سالهاست که از کودکان کار و خیابان نوشته می شود و دلسوزی ها دیگر برایشان بی اثر شده است. هر گوشه از شهر که بایستی دیده می شوند اما باز هم نادیده گرفته می شوند. پشت چراغ قرمزها، پایانه های شلوغ مترو و اتوبوس، خیابان های شلوغ و تودرتو، مراکز تجاری و خرید و حتی در گورستان ها هستند. کمتر نقطه ای از شهر یافت می شود که این کودکان حضور نداشته باشند. کودکانی که ساعت های متوالی در خیابان ها و مناطق شلوغ پرسه می زنند، تا کالایی را به فروش برسانند اما با این وجود از انواع حقارت ها و آسیب های روانی در امان نیستند. پدیده کودکان خیابانی به عنوان یکی از مشکلات آسیب‌زای اجتماعی از دیرباز در سراسر جهان وجود داشته و در سال‌های اخیر به دلایلی از جمله رشد اقتصادی، جنگ، فقدان ارزش‌های سنتی، خشونت خانوادگی و آزار جسمی و روانی افزایش یافته است.
کودکان کار و خیابان، فضاهای باز شهری را مکانی برای کسب درآمد خود انتخاب کرده‌اند. تلاش آنان برای بقا چالشی هر روزه است. نرخ سنی و جنسی این کودکان در مناطق مختلف متفاوت است، به طوری که حداقل سن در کشورهای در حال توسعه ۸ سال و در کشورهای توسعه یافته ۱۲ سال است. نسبت دختران به پسران خیابانی نیز از ۳۰ درصد در کشورهای در حال توسعه به ۵۰ درصد در کشورهای توسعه‌یافته متغیر است.
کودکان کار کودکانی هستند که پیش از رسیدن به سن قانونی کار، ناگزیر وارد بازار کار می‌شوند و درآمد خانواده وابسته به کار آنان است. منظور از کار کودک آن نوع کاری است که مانع از تحصیل و برخورداری وی از امکانات اولیه رشد فردی و اجتماعی می‌شود و معمولاً با بهره‌کشی همراه است. به گفته دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک، موضوع کودکان کار و خیابان یک معادله چندوجهی است که برای مدیریت آن همه دستگاه های مسئول باید با عزمی راسخ به صحنه بیایند.
محمود عباسی با بیان اینکه کودکان کار و خیابان در استان تهران تا پایان اسفند ماه سال جاری ساماندهی می شوند، گفت: یکی از چالش های جدی تهران، کودکان کار و خیابان است که ضرورت دارد استانداری تهران آن را مدیریت و ساماندهی کنند. خوشبختانه دکتر محسنی بندپی استاندار تهران هم، از دانش و تجربه ارزشمندی در این زمینه بهره مندند و هم اقتدار لازم برای مدیریت این مساله را دارند.
وی تاکید کرد: به همین دلیل، موضوع ساماندهی کودکان کار و خیابان که در دستور کار شورای هماهنگی بود، پس از مذاکرات و دریافت نقطه نظرات نمایندگان دستگاه ها و برنامه های استاندار تهران به تصویب رسید. در این جلسه استاندار تهران بر این نکته تأکید کرد که موضوع کودکان کار و خیابان یک معادله چندوجهی است و برای مدیریت آن همه دستگاه های مسئول باید با عزمی راسخ به صحنه بیایند.
معاون حقوق بشر وزیر دادگستری تصریح کرد: این موضوع از نظر انسانی فوق العاده برای ما مهم است. کودکی که حق دارد در خانواده باشد و از مزایای آموزشی بهره مند شود، کودکی که حق دارد از گرسنگی، فقر و آوارگی به دور باشد، کودکی که حق دارد کار نکند و در خیابان نباشد، همه این حق ها تکلیف سنگینی بر دوش همه مسئولان می گذارد که کودکان کار و خیابان به حمایت اجتماعی نیازمندند و آنان را باید ساماندهی کرد. به گونه ای که در خانه، مدرسه و مکانی امن نگهداری شوند و دیگر به خیابان بازنگردند.
وی با اشاره به صحبت های استاندار تهران مبنی بر اینکه بیش از ۶۵ درصد کودکان کار و خیابان تهران را اتباع بیگانه تشکیل می دهند، افزود: در جلسه امروز شورا گزارشی از سکونتگاه های غیررسمی در مناطق حاشیه ای تهران ارائه کردیم که نشان می دهد روز به روز بر تعداد کودکان اتباع افزوده می شود و ادامه این روند ضمن اینکه بر دامنه فعالیت گروه های مافیایی که از این کودکان سوءاستفاده می کنند می افزاید، چالش های این حوزه را نیز دوچندان می کند و مدیریت آن دشوارتر می شود.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک، به سخنان علیرضا آوایی وزیر دادگستری در شورای هماهنگی اشاره کرد و گفت: وزیر دادگستری با اشاره به تأکیدات چندباره دکتر روحانی رئیس جمهوری در هیأت وزیران مبنی بر ضرورت ساماندهی کودکان کار و خیابان در تهران که پیشانی نظام است، به تجربیات و توانمندی های استاندار تهران اشاره کرد که سال ها تجربه مدیریت سازمان بهزیستی کشور و اشراف وی بر موضوع، ایجاب می کند که بتوانند این موضوع را در چند ماه آینده مدیریت کنند.
