نیلوفر منصوری دبیر گروه اجتماعی ساعت از نیمه شب گذشته است، اما همچنان صدای جیغ و فریاد زن و شوهر در سکوت ساختمان می پیچد. صدای فریاد توهین هایی که به هم نثار می کنند و در این بین صدای ناله و گریه کودکی که عاجزانه از پدر و مادرش می خواهد که دعوا را […]

نیلوفر منصوری
دبیر گروه اجتماعی
ساعت از نیمه شب گذشته است، اما همچنان صدای جیغ و فریاد زن و شوهر در سکوت ساختمان می پیچد. صدای فریاد توهین هایی که به هم نثار می کنند و در این بین صدای ناله و گریه کودکی که عاجزانه از پدر و مادرش می خواهد که دعوا را تمام کنند. ترس را از صدای کودک می توان فهمید کودکی که با تمام کودکی اش این آشوب را همجنان می بیند و برایش عادی نمی شود. صدای شکستن ظرف، پرتاب ‌شدن اشیا و تکان ‌خوردن میز و صندلی هم میان صدای فریادها شنیده می ‌شود. هر یک می خواهد از خود بیشتر دفاع کند صدایش رساتر و بلندتر می شود. فریادهای زن بیشتر و بیشتر می شود که دیگر نمی خواهد کتک بخورد، خسته شده است و نمی تواند توهین ها و ضربات همسر را تحمل کند. در نهایت صدای کوبیده‌ شدن در می ‌آید، که گویا زن را در اتاقی زندانی شده است اما همچنان شیون و گریه زن به گوش می رسد که در را باز کند تا بلکه از این زندان وحشت نجات پیدا کند.

خشونت ‌های خانگی، بحران ‌های روانشناختی و مسائل مرتبط با خودکشی و اختلافات حاد خانوادگی از موضوعاتی است که در رسانه ها بیشتر منعکس می شوند. به گفته مدیرکل بهزیستی استان تهران در سال گذشته بیش از ۶ هزار تماس مرتبط با کودک آزاری در استان تهران با خط اورژانس اجتماعی برقرار شده است.
اختلافات حاد خانوادگی امروزه بیشترین علل تماس با خط اورژانس اجتماعی است. به گفته داریوش بیات نژاد میزان تماس ‌ها در مورد این موضوع در سال ۹۶، ۱۷ هزار و ۷۷۴ مورد بوده است که این رقم در سال ۹۷، بیش از ۱۱ هزار مورد را به خود اختصاص داده است.

اورژانس اجتماعی
در هر جامعه ‌ای برای پاسخگویی به نیازهای مردم و حل یا کاهش مشکلات آنها تمهیداتی اتخاذ و برنامه ‌هایی تدوین و اجرا می ‌شود. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. یکی از این برنامه ‌ها در ایران «برنامه اورژانس اجتماعی» است که حاصل فعالیت چندین ساله سازمان بهزیستی کشور در دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی است. این برنامه تلفیقی از مداخله در بحران، فردی، خانوادگی و اجتماعی (مرکز اورژانس اجتماعی)، خط تلفن اورژانس اجتماعی (١٢٣)، تیم سیار اورژانس اجتماعی (خدمات اجتماعی سیار) و پایگاه اورژانس اجتماعی (پایگاه خدمات اجتماعی) که در مرحله نخست با هدف توانمندسازی اجتماع‌محور شود و در سکونت‌های غیررسمی تدوین شده بود، است.
مدیرکل بهزیستی استان تهران با بیان اینکه در سال ۹۶، ۶۴۸۰ مورد تماس در مورد کودک آزاری با خط تلفن اورژانس اجتماعی در استان تهران برقرار شده است، گفت: این رقم در سال ۹۷ حدود ۱.۵ درصد کاهش یافته و به ۶۳۸۲ مورد رسیده است.
بیات نژاد با بیان اینکه بیش از ۳۵۰۰ مورد تماس در مورد زنان آسیب دیده اجتماعی با این خط برقرار شده که این رقم در سال ۹۷ به حدود ۲۱۰۰ مورد رسیده است ادامه داد: حدود ۳۴۰۰ تماس در سال ۹۶ مربوط به کودکان کار و خیابان بوده است که این رقم در سال ۹۷ به حدود ۲۰۰۰ مورد رسیده است. همچنین ۱۷۹۰ زوج متقاضی طلاق در سال ۹۶ با این خط تماس برقرار کردند که این رقم در سال ۹۷ به حدود ۱۱۵۰ مورد رسیده است.

آغاز به کار «اورژانس اجتماعی مدارس» از مهر
مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش درباره استقرار «اورژانس اجتماعی» و ارائه خدمات فوریت‌های اجتماعی در مدارس گفت: این طرح شبیه به همان اورژانس اجتماعی است؛ منتها ویژه و اختصاصی آموزش و پرورش است. بخشنامه مربوط را صادر کردیم و از مهرماه اجرا می‌شود.
مسعود شکوهی درباره استقرار اورژانس اجتماعی و ارائه خدمات فوریت‌های اجتماعی در مدارس گفت: فوریت‌های اجتماعی برای همه مدارس است؛ این طرح را هم در دستورکار داریم و فوریت‌های اجتماعی ـ روانی را در تمام مناطق ابلاغ کردیم که در حال انجام است.
وی افزود: این طرح دارای الگو و فرآیندی است که بتدریج عملیاتی می‌شود. به عنون مثال خطوط تلفنی در نظر گرفته می‌شود تا اگر بر فرض مدیر مدرسه‌ای درخواست کمک فوری به عنوان مثال در مواردی چون فرار دانش آموز، کودک آزاری و ضرب و جرح داشت، سریعاً اطلاع دهد تا معلم، مدیر، والدین و دانش‌آموز بدانند چه کاری باید انجام بدهند و ما در نزدیکترین و کمترین زمان ممکن، بیشترین خدمات را به آنها ارائه دهیم.
مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه این طرح شبیه به همان اورژانس اجتماعی است که اکنون دایر و فعال است گفت: اما این اورژانس ویژه و اختصاصی آموزش و پرورش است. اورژانس اجتماعی دارای مددکار، مشاور و درمانگر بوده و با محوریت هسته‌های مشاوره مناطق فعالیت می‌کند.