صنعت نوغانداری از جمله مشاغل مکمل بخش کشاورزی است که به همت بخش خصوصی در شهرستان های اسکو، خداآفرین، جلفا و هوراند احیا شده است. این صنعت از جمله مشاغل مکمل بخش کشاورزی است که در قالب کشاورزی ترکیبی بدون ایجاد هرگونه مزاحمتی زمینه را برای بهبود معیشت روستایی با رویکرد کشاورزی چند کارکردی فراهم […]
صنعت نوغانداری از جمله مشاغل مکمل بخش کشاورزی است که به همت بخش خصوصی در شهرستان های اسکو، خداآفرین، جلفا و هوراند احیا شده است. این صنعت از جمله مشاغل مکمل بخش کشاورزی است که در قالب کشاورزی ترکیبی بدون ایجاد هرگونه مزاحمتی زمینه را برای بهبود معیشت روستایی با رویکرد کشاورزی چند کارکردی فراهم می‌کند.
نوغانداری از صنایع سنتی و قدیمی در منطقه آسیا و البته ایران است که وضعیت آن در بیش از ۲ دهه گذشته با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده به طوری که اوج شکوفایی تولید پیله و ابریشم در کشور به سال ۱۳۷۹ بازمی گردد و بعد از آن صنعت نوغانداری در خواب غفلت فرو رفت.
در کنار صنعت نوغانداری، ابریشم بافی به عنوان هنرصنعتی منحصربه فرد و بازارپسند مطرح است و با تولید نخ‌های ابریشم، زمینه تولید دستبافت سنتی و هنری در قالب فرش‌ها و تابلوفرش های دستباف ابریشمی فراهم میشود.
سهم ایران از سبد تولید ابریشم دنیا کمتر از یک درصد بوده و رتبه هشتم دنیا را در اختیار دارد؛ این میزان تولید ابریشم در کشور ما با تولید پیله ابریشم در ۱۲ کشور دنیا برابری می‌کند، البته بی مهری‌های گذشته به این صنعت بود که نفس‌های نوغانداری را به شماره انداخت؛ اما رونق و احیای دوباره نوغانداری در ۵ سال اخیر بی سابقه بود.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز عنوان می‌کند: بالغ بر ۴۰۰ جعبه تخمه نوغان در شهرستان‌های جلفا، خداآفرین، هوراند و اسکو توزیع شده است.
حبیب شریفیان با اشاره به میزان پیش بینی برداشت این محصول در استان می‌افزاید: امسال پیش بینی میشود ۱۵ تن پیله تر در این ۴ شهرستان استان آذربایجان شرقی برداشت کنیم.
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان بر ضرورت توانمندسازی نوغانداران تاکید و تصریح می‌کند: یکی از محورهای برنامه‌ای توسعه این صنعت نگاه ویژه به مقوله آموزش و توانمندسازی کارشناسان و نوغانداران است که می‌تواند افزایش بهره وری و تولید پیله به ازای هر جعبه تخم نوغان را به همراه داشته باشد.
شریفیان تاکید می‌کند: اگر زنجیره تولید ابریشم در استان آذربایجان شرقی تکمیل شود، موجب ایجاد اشتغال پایدار و تأمین درآمد مستمر خواهد شد. اکبرزاده بافنده روسری‌های ابریشمی باتیک در روستای اسکندان شهرستان اسکوست که ماده اولیه مورد نیازش نخ ابریشم بوده اما به علت رکود نوغانداری در منطقه مجبور به استفاده از نخ ابریشم‌های وارداتی شده است.
وی می‌گوید: امیدوارم از این به بعد نخ ابریشم در منطقه خودمان تولید شود تا هم هزینه تولید کاهش پیدا کرده و هم کیفیت پارچه‌های تولیدی برای روسری‌های باتیک بهبود پیدا کند؛ روسری باتیک از تولیدات بومی اسکو به شمار رفته و مشتریان پرشماری دارد.
اما برای رونق نوغانداری در اسکو که تابلوفرش های نفیس آن نیز به نخ ابریشم نیاز دارد، عده‌ای در قالب تعاونی اقدام به احیای این صنعت در اسکو کرده اند.
کارشناس نوغانداری سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز می‌گوید: در هر جعبه تخم نوغان ۲۲ هزار تخم وجود دارد که ۳۰ تا ۳۵ کیلوگرم پیله تر به دست می‌آید.
رئوف می‌افزاید: بازگشت سریع سرمایه، کوتاه بودن دوره پرورش کرم ابریشم در حداکثر ۴۵ روز زمان کاری و فعالیت افراد مسن و کودکان در این شغل از مزیت‌های این صنعت به شمار می‌رود.
وی بابیان اینکه توسعه نوغانداری سرمایه چندانی نمی‌خواهد، بیان می‌کند: با توجه به آنکه کشت درخت توت در اغلب خاک‌ها قابل‌اجرا است ازاین‌رو لازم است که به‌عنوان تنها غذای موردنیاز کرم ابریشم در حاشیه انهار، آب راه‌ها، حاشیه روستاها و اطراف مزارع کشاورزی و زمین‌های کم بازده جوار خانه‌ها اقدام به کاشت شود. جای امیدواری است با افزایش آگاهی و اطلاعات نوغانداران در زمینه پرورش و همچنین نگهداری درختان توت و کاهش خسارات ناشی از عدم رعایت نکات بهداشتی، شاهد افزایش عملکرد و بهبود وضعیت درآمدی این قشر از کشاورزان باشیم به نحوی که در آینده بخش بیشتری از جامعه کشاورزان به صنعت نوغانداری متمایل شوند.
پرورش نوغان یک صنعت بالادستی است که در ابریشم کشی، رنگرزی، نساجی، بافت چارقد و فرش کاربرد دارد و با توجه به افزایش قیمت نخ ابریشم و تقاضای بازار کار، تولید و پرورش کرم ابریشم می‌تواند در کمک به اقتصاد خانوارهای روستایی و بی نیازی کشور از وادرات نخ ابریشم مؤثر باشد.
این فعالیت می‌تواند به عنوان منبع درآمد ارزی کشور از طریق تولید مواد خام، نخ ابریشم قالی، تولید پارچه ابریشمی و سایر فعالیت‌های مربوط به صنعت ابریشم قرار گیرد.
صنعت نوغانداری، امکانات تأمین مواد اولیه برخی از صنایع ازجمله قالی بافی، پارچه بافی، فرش، نساجی و آرایشی را در بسیاری از روستاها ایجاد کرده و امکان بازگشت روستاییان به دیار خود را فراهم می‌کند/مهر.
