همه روزه، مادران زیادی برای تولد فرزندان خود به زایشگاه‌های بیمارستانی مراجعه می‌کنند. اما نتایج یک پژوهش داخلی نشان می‌دهد که این مادران از نحوه رعایت منشور حقوق مادر در زایشگاه رضایت چندانی ندارند. تلاش برای تأمین حقوق اولیه گیرندگان خدمات بهداشتی درمانی در چارچوب منشور بیمار، جزء اولین گام‌های اساسی سیستم بهداشت و درمان […]
همه روزه، مادران زیادی برای تولد فرزندان خود به زایشگاه‌های بیمارستانی مراجعه می‌کنند. اما نتایج یک پژوهش داخلی نشان می‌دهد که این مادران از نحوه رعایت منشور حقوق مادر در زایشگاه رضایت چندانی ندارند.
تلاش برای تأمین حقوق اولیه گیرندگان خدمات بهداشتی درمانی در چارچوب منشور بیمار، جزء اولین گام‌های اساسی سیستم بهداشت و درمان برای ارتقای کیفیت است. به‌طوری که در سیستم سلامت اکثر کشورهای دنیا برای بیماران حقوقی تعریف شده که ارائه دهندگان خدمات سلامت ملزم به رعایت آن هستند. بهداشت جهانی، سلامتی را به عنوان حق اساسی انسانی در نظر می‌گیرد و آن را حق برخورداری از بالاترین استانداردهای بهداشتی در دسترس به‌شمار می‌آورد که هر فرد بدون توجه به نژاد، مذهب، وضعیت اقتصادی و گرایش سیاسی باید دریافت کند.
درهمین راستا، پرستاران و ماماهای مراقب زنان باردار نیز به‌عنوان متخصصان سلامت باید درک درستی از مسائل قانونی و اخلاقی داشته باشند، زیرا این موضوع عرصه مفیدی برای بحث در مورد مسائل اخلاقی و قانونی، مانند ظرفیت و شایستگی، رضایت و همچنین حقوق بیماران را فراهم می‌سازد. رعایت حقوق مادران در زمان مراقبت‌های قبل از زایمان و هنگام زایمان از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.
در رابطه با این موضوع، یک مطالعه علمی پژوهشی توسط محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران انجام شده است که در آن میزان رعایت منشور حقوق مادر در زایشگاه بیمارستان‌های علوم پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است.
این مطالعه توصیفی مقایسه‌ای، با مشارکت ۲۰۰ ماما از بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و همچنین ۱۰۰ تن از مادران باردار مراجعه کننده به زایشگاه در مراکز منتخب درمانی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام شده است. افراد شرکت کننده در این آزمایش، داده‌های مورد نیاز پژوهشگران را از طریق پرسشنامه‌های علمی خاص فراهم کرده‌اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که تفاوت معنی‌دار و قابل توجهی بین نقطه نظرات مادران و ماماها پیرامون دسترسی به اطلاعات و خدمات درمانی وجود دارد و با توجه به اهمیت رعایت ابعاد مختلف حقوق افراد در این مورد، توجه خاص به منظور اجرایی شدن هرچه بیشتر رعایت حقوق بیمار در بالین بیمار حائز اهمیت است. بر اساس نتایج فوق بدین منظور، می‌توان در بیمارستان‌های علوم پزشکی به برگزاری کارگاه‌های دانش‌افزایی در حیطه چگونگی تعامل با مادران باردار، برای ماماها و سایر ارائه دهندگان خدمت در زایشگاه پرداخت.
درباره نتایج فوق، بهشته طبرسی، پژوهشگر گروه پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی تهران و همکارانش اظهار کردند: «داده‌های آماری مربوط به شاخص‌های پرسشنامه رعایت منشور حقوق مادران در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی نشان می‌دهد که میانگین حیطه دریافت خدمات مطلوب مامایی، از دیدگاه مادران پایین‌تر از دیدگاه ماماها است. این موضوع بیانگر آن است که ماماها بیش از مادران معتقدند که خدمات مطلوب را در زایشگاه به مادران ارائه می‌دهند».
محققان فوق ادامه می‌دهند: «در خصوص مؤلفه احترام به حریم خصوصی مادر، نتایج نشان می‌دهد که نظر هر دو گروه مورد اشاره به هم نزدیک است. اما در خصوص مؤلفه‌های احترام به حق انتخاب و تصمیم‌گیری آزادانه مادر و مؤلفه چهارم یعنی دسترسی به اطلاعات به نحو مطلوب، باز هم مادران باردار شرکت کننده در بررسی فوق، کمتر از ماماها، مطلوب بودن چنین خدماتی را باور دارند».
نتایج این پژوهش که در مجله «اخلاق پزشکی» منتشر شده است، می‌تواند در فراهم شدن شرایطی برای ارائه خدمات مطلوب و مورد نیاز مادران باردار کمک کند.
