روایت ساخت اولین بمب اتم
روایت ساخت اولین بمب اتم

مدتی پیش بود که اولین پوستر رسمی از فیلم «اوپنهایمر» منتشر شده بود، حالا کمپانی یونیورسال اولین تریلر رسمی برای این فیلم بیوگرافی ساخته کریستوفر نولان را منتشر کرده است. این فیلم در مورد دانشمندی به نام جی رابرت اوپنهایمر و کارهای او در پروژه منهتن است. نه تنها هواداران کریستوفر نولان، بلکه بسیاری از […]

مدتی پیش بود که اولین پوستر رسمی از فیلم «اوپنهایمر» منتشر شده بود، حالا کمپانی یونیورسال اولین تریلر رسمی برای این فیلم بیوگرافی ساخته کریستوفر نولان را منتشر کرده است. این فیلم در مورد دانشمندی به نام جی رابرت اوپنهایمر و کارهای او در پروژه منهتن است.

نه تنها هواداران کریستوفر نولان، بلکه بسیاری از مخاطبین دنیای سینما از تماشای تریلر جدید فیلم «اوپنهایمر» به شدت وجد آمدند. با این‌که مدت زمان تیزر آن‌چنان زیاد نیست، طرفداران دو آتشه‌ نولان عواطف و احساسات مختلفی از خود بروز داده‌اند. از آنجایی هم که دقیقا تاریخ اکران فیلم «اوپنهایمر» مشخص شده، واکنش‌ها به شدت دیدنی است.
این تریلر صحنه‌هایی آتشین و رنگارنگ را به نمایش در می‌آورد که احتمالا اشاره به انفجار بمب اتم دارد. از سوی دیگر، تریلر صحنه‌های سیاه و سفید از کیلین مورفی در نقش جی رابرت اوپنهایمر را به نمایش می‌گذارد. فیلم «اوپنهایمر» یا حداقل بخش‌هایی از آن به صورت سیاه و سفید خواهد بود تا بیننده‌ها اثری متفاوت از کریستوفر نولان را شاهد باشند.
«اوپنهایمر» فیلمی در ژانر بیوگرافی و جنگ است که توسط کریستوفر نولان نوشته و کارگردانی می‌شود. با این وجود، فیلم «اوپنهایمر» برگرفته از کتابی به نام «پرومتئوس آمریکایی» است؛ کتابی به شدت پرفروش درباره‌ زندگی‌ رابرت اوپنهایمر، خالق بمب اتم که نویسنده‌ این کتاب موفق به دریافت جوایز متعددی نظیر جایزه‌ی پولیتزر شده است. جالب است بدانید که فیلم «اوپنهایمر» اولین فیلم نولان محسوب می‌شود که توسط کمپانی برادران وارنر تهیه نمی‌شود. بر اساس گفته‌ها و شنیده‌ها به نظر می رسد نولان به دلیل استراتژی پخش شرکت بر پلتفرم اچ‌بی‌او مکس (HBO Max) با این کمپانی در این پروژه همکاری نمی‌کند. بر همین اساس، فیلم «اوپنهایمر» توسط شرکت خوش‌نام و آوازه‌ دیگری به نام یونیورسال پیکچرز قرار است به مرحله‌ اکران برسد.
در این فیلم کیلین مورفی نقش جی. رابرت اوپنهایمر را بازی می‌کند که اغلب او را پدر بمب اتم می‌دانند. امیلی بلانت که نقش کاترین، همسر اوپنهایمر را بازی می‌کند در این تیزر می‌گوید: دنیا در حال تغییر است، در حال اصلاح. این لحظه متعلق به توست.
در پوستر این فیلم تنها تصویری از کیلین مورفی در مقابل آتشی عظیم که احتمالا آتش ناشی از بمب اتمی است دیده می‌شود. این فیلم روایت زندگی جی رابرت اوپنهایمر فیزیکدان و مدیر پروژه منهتن است که اولین بمب اتمی را در آمریکا ساخت. این فیلم با بودجه ۱۰۰ میلیون دلاری اولین همکاری کمپانی یونیورسال و کریستوفر نولانی است که بعد از اختلافات بسیار مخصوصا در حوزه اکران آنلاین از برادران وارنر جدا شد.
تیزر یک بار دیگر از شعاری که روی پوستر فیلم نیز درج شده استفاده می‌کند: «دنیا برای همیشه تغییر می‌کند.» سپس صدای رابرت داونی جونیور در نقش لوییس استراوس شنیده می‌شود که اوپنهایمر را مردی که زمین را تکان داد می‌نامد.
در این فیلم علاوه بر کیلین مورفی، مت دیمون، امیلی بلانت، رابرت داونی جونیور، فلورنس پیو، رامی مالک، جاش هارتنت، دیوید دستمالچیان، کنت برانا و کیسی افلک به فیلم نولان ملحق شده‌اند. یونیورسال «اوپنهایمر» را ۲۱ ژوئیه ۲۰۲۳ (۳۰ تیر ماه ۱۴۰۲) اکران خواهد کرد. کریستوفر نولان که برای ساخت سه‌گانه شوالیه تاریکی (The Dark Knight)، فیلم تلقین (Inception) و فیلم تنت (Tenet) شناخته می‎شود، وظیفه نگارش فیلم‌نامه اقتباسی فیلم «اوپنهایمر» را بر اساس رمانی به همین نام برعهده داشته است. خود او نیز وظیفه کارگردانی فیلم را در دست دارد.
در حال حاضر بر اساس اولین تیزر، واکنش و نگرانی‌های مختلف از سمت مخاطبین ابراز شده که در ادامه به‌طور مرور برخی از آن ها می پردازیم.
چه اندازه از فیلم «اوپنهایمر» سیاه و سفید خواهد بود؟
یکی از نکات بسیار جذاب تیزر فیلم «اوپنهایمر» در این مسئله نهفته بود که صحنه‌هایی از فیلم را به نمایش کشید که به‌طور کل سیاه و سفید بود. نولان به احتمال زیاد برای تداعی کردن دوره‌ی جنگ جهانی دوم از این تکنیک رنگ بهره‌برداری کرده اما شاید هم این فیلم‌ساز خواسته نشان دهد که فیلم کلا سیاه و سفید است؛ درست مثل فیلم اول نولان به اسم «تعقیب» محصول سال ۱۹۹۸ میلادی. اگر قرار باشد فیلم کاملا سیاه و سفید باشد، این مسئله هم جای سوال دارد آیا صحنه‌های انفجار هم سیاه و سفید به تصویر کشیده می‌شوند یا از جلوه‌ بصری و رنگی دیگری مثل قرمز استفاده خواهد شد؟
نگرانی برای میکس صدای بحث برانگیز فیلم «اوپنهایمر» در این‌که کریستوفر نولان یکی از بهترین کارگردان‌های سینما از سال ۲۰۰۰ به بعد است، هیچ شکی وجود ندارد اما یکی از مشکلات فنی که در فیلم‌های اخیر نولان موجب نگرانی منتقدین و هواداران شده، میکس صداست؛ به این صورت که در برخی از صحنه‌ها با این‌که دیالوگ‌ها توسط بازیگرها به درستی ادا می‌شوند، اما برخی از بخش‌های جملات به درستی شنیده نمی‌شود. برای مثال در فیلم «تنت» (Tenet) این مسئله به یک عامل آزاردهنده در سالن سینما تبدیل شده بود. هواداران نسبت به این مسئله در فیلم «اوپنهایمر» هم ابراز نگرانی کرده‌اند. به نظر می‌رسد این نگرانی به دلیل یک ایراد جزئی در رندر گرفتن جلوه‌های صوتی فیلم به وجود می‌آید؛ چراکه حجم صدای بالای جلوه‌های صوتی نظیر انفجار است که مانع فهم دقیق بیننده از شنیدن دقیق جملات و دیالوگ‌ها می‌شود.
بازی زمان در فیلم «اوپنهایمر»
نولان توانسته در حوزه‌ فیلم‌سازی انعطاف بسیار خوبی از خود نشان دهد. او از فیلم‌های ابرقهرمانی گرفته تا آثار درام را کارگردانی کرده ولی یکی از محبوب‌ترین مضامین مورد علاقه‌ی نولان چیزی است که تقریبا هواداران به خوبی با آن آشنا هستند: زمان. نولان بارها در آثار مختلف خود از این عنصر وام می‌گیرد. در فیلم «ممنتو» (Memento) و «میان ستاره‌ای» (Interstellar) به خوبی می‌بینیم که چطور نولان از مقوله‌ی زمان به زیبایی بازی گرفته و ما را در دنیای جنون‌آمیز داستان غرق می‌کند.
از آنجایی که در تیزر فیلم «اوپنهایمر» یک شمارس معکوس وجود دارد، همچنان رد پای زمان در فیلم «اوپنهایمر» احساس می‌شود. اکران فیلم «اوپنهایمر» برای اواسط ماه جولای سال ۲۰۲۳ میلادی، تقریبا هم‌زمان با سالگرد آزمایش هسته‌ای ترینیتی برنامه‌ریزی شده است. به نظر می‌رسد نولان از همان ابتدا در صدد بوده تا طبق زمان به جلو پیش رود.
«اوپنهایمر» تا چه اندازه از لحاظ تاریخی دقیق خواهد بود؟
«من به مرگ تبدیل شده‌ام؛ نابودکننده‌ی جهان‌ها»؛ این جمله‌ای از شخصیت اوپنهایمر در دنیای واقعی بوده که به یکی از قوی‌ترین جملات ماندگار در کل تاریخ تبدیل شده است. متاسفانه برخی سوتفاهم‌ها نسبت به این صحبت‌ها درباره‌ی اوپنهایمر شکل گرفته که هواداران انتظار دارند در فیلم «اوپنهایمر» خبری از آن نباشد. این‌که شخصیت اوپنهایمر در دل داستان فیلم، دقیقا در صحنه‌ی آزمایش ترینیتی چه بر زبان می‌آورد، کاملا به نولان بستگی دارد. آیا این فیلم‌ساز دقت تاریخی را برای این اثر انتخاب می‌کند یا اثرگذاری سینمایی با خلق موقعیت و جملات جدید؟ انتظار برای فهم این مورد کار به شدت سختی خواهد بود.
چرا شمارش معکوس در تیزر فیلم «اوپنهایمر» وجود دارد؟
وجود یک شمارش معکوس در تیزر تبلیغاتی یک فیلم آنچنان چیز عجیبی نیست اما نکته‌ی جالب در تیزر «اوپنهایمر» اینجاست که این ویدیو به صورت زنده حتی الان که این متن را می‌خوانید از کانال رسمی شرکت یونیورسال پیکچرز در دست پخش قرار دارد. به ظاهر به نظر می‌رسد که تیزر فیلم در یک حلقه‌ی زمانی مجدد تکرار می‌شود. این اتفاق رخ می‌دهد اما در واقع در هر مرتبه، اعداد شمارش معکوس هم عوض می‌شود. تغییر شمارش معکوس مورد توجه هواداران بسیاری قرار گرفته و واقعا جای تعجب دارد که چطور چنین طرح تبلیغاتی منحصربه‌فردی در یوتیوب پخش می‌شود. باید به تلاش تیم تبلیغاتی فیلم «اوپنهایمر» بابت ابداع این تکنیک جذاب در یک تیزر فیلم تبریک گفت.

 

 

 

رویداد

استفن کینگ به دادگاه می‌رود

استفن کینگ، رمان‌نویس مشهور در مخالفت با ادغام دو غول بزرگ انتشاراتی جهان در دادگاه شهادت می‌دهد. وزارت دادگستری آمریکا از یک قاضی فدرال خواسته تا از ادغام دو انتشارات عظیم «پنگوئن رندوم هاوس» و «سایمون اند شوستر» به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار جلوگیری کند و قرار است «استیون کینگ» نویسنده مطرح به عنوان یکی از چندین نویسنده‌ای که تحت تاثیر این تصمیم متضرر می‌شوند در دادگاه شهادت دهد.«سایمون اند شوستر» سال‌هاست ناشر آثار «استفن کینگ» است. دولت آمریکا نیز که مخالف ادغام این دو انتشارات بزرگ است معتقد است ادغام پیشنهادی احتمالاً منجر به دریافت پیش‌پرداخت‌های کمتری به نویسندگان کتاب‌های پرفروش می‌شود، به این معنی که نویسندگانی که سال‌ها روی دست‌نوشته‌های خود زحمت می‌کشند، دستمزد کمتری برای تلاش‌های خود دریافت خواهند کرد».«کینگ» که نگارش رمان‌هایی پرفروشی چون «درخشش» و «کری» را در کارنامه دارد به همراه برخی از فعالان عرضع انتشارات و نمایندگان نویسندگان در دادگاه شهادت می‌دهد.«پنگوئن رندوم هاوس» که بزرگترین ناشر کتاب در ایالات متحده است در نوامبر ۲۰۲۰ اعلام کرد قصد دارد انتشارات رقیب یعنی «سایمون اند شوستر» را خریداری کند. «پنگوئن رنودم هاوس» متعلق به شرکت رسانه‌ای آلمانی «برتسلمان» است در حالی که انتشارات «سیمون اند شوستر» بخشی از کمپانی «CBS» است و وزارت دادگستری شکایت خود در مخالفت با ادغام این دو انتشارات را در نوامبر ۲۰۲۱ تنطیم کرده است.

 

 

 

تجسمی

جنبش اعتراضی یک نقاشی را پس از ۱۰۰ سال جابه‌جا کرد

مسوولان یک موزه ولزی مکان نمایش یک تابلو نقاشی را تحت تاثیر «جنبش جان سیاه‌پوستان مهم است» تغییر دادند. پرتره‌ای از «توماس پیکتون» بیش از یک قرن در یک موقعیت مکانی مهم «موزه ملی کاردیف» به نمایش گذاشته شده بود. این تابلو نقاشی «توماس پیکتون» را بیشتر به عنوان یک قهرمان نظامی به تصویر می‌کشد تا در قامت یک ستمگر؛ و حالا تحت تاثیر اعتراضات «جان سیاه‌پوستان مهم است»‌ به مکان دیگری منتقل شده است. این تابلو دو متری از دوشنبه در شرایط متفاوتی در این موزه به نمایش گذاشته می‌شود.
این تابلو نقاشی در نهایت پس از ماه‌ها مباحثه و مشورت از گالری چهره‌های بزرگ ولز به اتاق دیگری منتقل شد. در اطراف این نقاشی نیز توضیحات واضحی از رفتار خشونت‌بار او با مردم «ترینیداد» به نمایش گذاشته شده است. او در قرن نوزدهم به عنوان فرماندار «ترینیداد» فعالیت می‌کرد.
بازدیدکنندگان برای بازدید از این تابلو نقاشی باید از دو اتاق عبور کنند که مملو از آثار هنری دو هنرمند ترینیدادی است. این آثار به طور ویژه برای نمایشگاهی به نام «تعریف جدیدی از پیکتون» خلق شده‌اند. مسوولان این موزه علاوه بر برگزاری نمایشگاه «تعریف جدیدی از پیکتون»، پروژه ۱۰ ساله‌ ضد استعماری را آغاز خواهند کرد که به واسطه آن تک تک آثار این موزه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

 

 

میراث فرهنگی

ورود سازمان بازرسی به ماجرای تابلو منتسب به مظفرالدین شاه
در پی انتشار عکس‌هایی از تابلو به فروش‌رفته پرتره مظفرالدین شاه قاجار در حراجی کریستیز بریتانیا و جای خالی این تابلو روی دیوارهای کاخ گلستان در تهران سازمان بازرسی کل کشور به موضوع ورود کرد و بررسی در این خصوص آغاز شده است.‏‎بازرس‌کل امور ورزش، جوانان و گردشگری سازمان بازرسی کل کشور در حاشیه بازدید از کاخ گلستان بیان کرد: اخیرا موضوعاتی مبنی بر گم شدن پرتره‌ رنگ روغن مظفرالدین شاه اثر شاخص کمال‌الملک در تالار برلیان کاخ گلستان مطرح شد.‏‎لقمان کیاپاشا گفت: با توجه به ادعاهای مطرح شده پیرامون این موضوع، در محل کاخ حاضر شده و از مدیر مجموعه و همچنین مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی و گردشگری توضیح خواسته شد و با توجه به پاسخ‌های اخذ شده، سازمان برنامه تحقیق و بررسی را در دستور کار دارد.‏ وی بیان کرد: در کنار بازرسی پیرامون ادعاهای مطرح شده و توضیحات ارائه شده توسط مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی و گردشگری مقرر شد مطابق قوانین بین‌المللی اقدامات لازم را برای بازگرداندن اثر مذکور در دستور کار قرار گیرد.‏‎بازرس‌کل امور ورزش، جوانان و گردشگری سازمان بازرسی‌کل کشور با تاکید بر اینکه از محل نگهداری دیگر آثار و همچنین مخزن کاخ نیز بازدید شد، افزود: یکی از موضوعاتی‌که از سوی سازمان بازرسی در این بازدید مدنظر قرار گرفت، نحوه و شرایط نگهداری آثار و اشیاء تاریخی بود که در این راستا نیز توضیحاتی ارائه شد.

 

 

 

یادبود

احمد گلشیری، مترجم ادبیات داستانی درگذشت
احمد گلشیری، مترجم ادبیات داستانی، دوشنبه شب ۱۰ مرداد در ۷۶ سالگی در اثر نارسایی قلبی دار فانی را وداع گفت. این مترجم پیشکسوت که مدتی بود به بیماری پارکینسون مبتلا بود، در پی تشدید این بیماری و عفونت خون و ریه در بخش گوارش بیمارستان الزهرای اصفهان بستری شده بود.
زنده یاد احمد گلشیری مترجم مطرح متولد سال ۱۳۲۵ بود که فعالیت ادبی خود را از جنگ اصفهان آغاز کرد. احمد گلشیری، برادر هوشنگ گلشیری، نویسنده فقید و پدر سیامک گلشیری، نویسنده است. از میان آثاری که احمد گلشیری ترجمه کرده، مجموعه چندجلدی داستان و نقد داستان است که جلد اول آن در سال ۱۳۶۸، جلد دوم در سال ۱۳۷۰، جلد سوم در سال ۱۳۷۶ و جلد چهارم در سال ۱۳۷۸ به چاپ رسید و ۱۲ سال از عمر این مترجم را به خود اختصاص داد.
از دیگر آثار احمد گلشیری مجموعه ۱۰ رمان است با عنوان‌های ساعت شوم نوشته گابریل گارسیا مارکز، پدرو پارامو نوشته خوان رولفو، نفرین ابدی بر خواننده این برگ‌ها نوشته مانوئل پوئیگ، ناپدیدشدگان نوشته آریل دورفمن، از عشق و دیگر اهریمنان نوشته گابریل گارسیا مارکز، گرسنه نوشته کنوت هامسون، شکار انسان نوشته خوزه ایبالدو ریبیرو، دوئل از آنتون چخوف، سال‌های سگی نوشته ماریو بارگاس یوسا، و چه کسی پالومینو مالرو را کشت نوشته ماریو بارگاس یوسا که در سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۸۳ منتشر شده‌اند.
به گفته سیامک گلشیری پسر مرحوم گلشیری احتمالاً مراسم تشییع پیکر و خاکسپاری‌ پیکر احمد گلشیری، امروز برگزار می‌شود.
غلامحسین سالمی با تأکید بر این‌که احمد گلشیری تحت تأثیر هیچ‌کس نبود و با اشاره به پر کار بودن این مترجم فقید می‌گوید: حق احمد گلشیری در دورانی که زحمت کشید، ادا نشد. این مترجم با تأکید بر این‌که حق احمد گلشیری ادا نشد، خاطرنشان کرد: او واقعا زحمت کشید، کارهای خوب و گزیده منتشر کرد. متأسفانه این سرزمین چنین است که اگر زیاد کار کنی، قَدرَت را نمی‌دانند. بیش از ۲۰ کتاب منتشر کرد، نه با کسی کلنجار رفت و نه پشت سر کسی حرف زد، هرگز نشنیدم که احمد گلشیری گفته باشد، فلانی فلان شد، یا چیزی درباره کسی گفته باشد. جز به نیکی نام بردن از همه کس، کار دیگری نکرد. او تأکید کرد: گلشیری مترجمی بسیار وارسته، نجیب و دوست‌داشتنی بود که فقط به کار خود و معرفی آثار نویسندگان
خوب می‌پرداخت.
غلامحسین سالمی درباره این‌که احمد گلشیری چقدر زیر سایه نام برادرش(هوشنگ گلشیری) قرار گرفت، گفت: ما یک‌سری از این مشکلات را داشیم من نمونه دیگری می‌توانم بگوییم، پوران فرخزاد، پیش از آن که فروغ فرخزاد، کار نوشتن شعر را شروع کند، شعر می‌نوشت، در رادیو برنامه اجرا می‌کرد و جزو گردانندگان برنامه‌های رادیویی بود اما هیچ‌وقت کارهایش را چاپ نکرد. کارهایی که بعدها بالاخره چاپ شد، به اصرار ما بود و هرجا می‌نشستم می‌گفتم پوران زودتر از فروغ شعر گفتن و نوشتن را آغاز کرد. خدا بیامرز احمد گلشیری هم همین‌بود.
این مترجم ادامه داد: درباره خیلی‌ها همین حرف را می‌زنند که فلانی نان پدرش را می‌خورد، فلانی نان اسم برادر یا خواهرش را می‌خورد، متأسفانه خود انسان‌ها مورد بررسی قرار نمی‌گیرند بلکه می‌گردند تا ببیند به کجا وصل است، خواهر و برادرش چه کسی هستند که این موضوع خیلی تلخ است. احمد گلشیری به هیچ وجه تحت تأثیر کسی نبود، به هیچ وجه.
این در حالی است که ضیاء موحد در این خصوص می‌گوید: احمد گلشیری با هوشنگ گلشیری رقابتی داشت که البته این رقابت معنایی نداشت، زیرا او مترجم بود و برادرش نویسنده.
موحد همچنین گفت: زنده‌یاد گلشیری از همان ابتدا با جُنگ اصفهان همراه بود، سهمش هم ترجمه‌ داستان بود. او کارهای تئوری ترجمه نمی‌کرد، همه ترجمه‌هایش داستان بود که بعدا مجموعه شد. نکته جالب در ترجمه‌هایش این بود که می‌گشت تا ببیند راجع‌به این داستان چه حرف‌هایی زده‌اند و آن‌ها را هم ترجمه می‌کرد. بنابراین کارهایش، هم ترجمه داستان بود و هم معرفی داستان و شگردهایی که نویسنده به کار برده است. این موضوع مورد توجه افرادی قرار گرفت که به داستان علاقه‌ داشتند.