سپهرستاری روزنامه‏ نگار استفاده از بازیکنان خارجی در فوتبال ایران از ابتدای دهه ۸۰ شکل جدی به خود گرفت و این روزها کمتر تیمی را می توان یافت که حداقل یک بازیکن خارجی در ترکیبش نداشته باشد؛ اما استفاده از نفرات خارجی همواره موثر نبوده است بلکه در بسیاری از موارد این بازیکنان تنها هزینه […]

سپهرستاری
روزنامه‏ نگار

استفاده از بازیکنان خارجی در فوتبال ایران از ابتدای دهه ۸۰ شکل جدی به خود گرفت و این روزها کمتر تیمی را می توان یافت که حداقل یک بازیکن خارجی در ترکیبش نداشته باشد؛ اما استفاده از نفرات خارجی همواره موثر نبوده است بلکه در بسیاری از موارد این بازیکنان تنها هزینه اضافی روی دست باشگاه های ما گذاشته اند. خیلی از بازیکنان وقتی به ایران می آیند تنها به یک جای خواب و غذای گرم قانع هستند و بیشتر مبلغ قرارداد آن ها به جیب دلالانی می رود که آن ها را به کشور ما آورده اند.
در سال های اخیر حتی پای بازیکنانی از تیمور شرقی و گینه استوایی نیز به کشور ما باز شده است و گستره جغرافیایی این بازیکنان بیشتر از هر زمان دیگری می باشد. بسیاری از کارشناسان به درستی معتقدند بازیکن خارجی که به کشور ما می آید باید سطحی بالاتر از فوتبال ما داشته باشد تا بتواند سطح فوتبال ما را بالا ببرد. از طرفی با توجه به افزایش قیمت دلار در این روزها و شرایط سخت اقتصادی باشگاه های ما، نیاز به دقت در جذب نفرات خارجی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.
جذب بدون حساب و کتاب فوتبالیست های خارجی در سال های اخیر جریمه ها و پرونده های زیادی را برای باشگاه های ما در فیفا به وجود آورده است؛ پرونده هایی که اغلب با شکست برای تیم های ما همراه شده و باعث پرداخت هزینه های سنگین به این نفرات شده است. نفراتی چون آنتونی گولچ که بدون بازی از ایران رفت یا اکراینی هایی که آخر هم مشخص نشد از کانال چه کسی به پرسپولیس پیوستند یا گوران لاوره و پرو پئیچ که در استقلال بسیار ضعیف نشان دادند ولی پس از جدایی برای این تیم مشکلاتی را به وجود آورده اند. گاهی موضوع حتی فراتر از این هم بوده و باعث کسر امتیاز از تیم ها شده است، نکته ای که فصل گشته تیم پدیده با آن مواجه بود و این فصل گریبان تیم استقلال خوزستان را گرفته است و روزگاری می توانست یک جام قهرمانی لیگ برتر را از پرسپولیسی ها بگیرد. این روزها هم تیم تراکورسازی با بازیکنان خارجی بی نظمش درگیر است و احتمالا قرارداد آن ها را فسخ کند. علاوه بر مسائل فنی، زندگی بسیاری از خارجی ها در کشور ما با توجه به تفاوت های فرهنگی با حواشی و مشکلاتی نیز همراه بوده است.
در این سال ها نمونه عجیب و غریب کم نداشته ایم، نفراتی چون اپیکورد چیکو، بازیکن فولاد که علاقه خاصی به نسیه خریدن داشت و پس از ترک ایران طلبکاران زیادی را در شهر اهواز روی دست باشگاه فولاد گذاشت و مسئولان این تیم در سال ۸۲ مبلغ ۶ میلیون تومان بدهی او را به مغازه های اهواز پرداخت کردند یا ساموئل اوکویه که برای بازی در لیگ دسته اول به ایران آمده بود ولی چند روز پس از عقد قرارداد با تیم دسته اولی سرخپوشان دلوارافزار، در یکی از بیمارستان های تهران بستری شد و به دلیل ابتلا به بیماری ایدز درگذشت! از فلاویو لوپز هم می توانیم نام ببریم که بلافاصله بعد از اینکه با مسئولان تراکتورسازی به مشکل خورد و تبریز را ترک کرد، چنان مصاحبه تند و تیزی علیه باشگاه و مسئولان و هوادارانش انجام داد که به چهره ای منفور نزد هواداران متعصب تراکتور بدل شد.
البته همیشه این طور نبوده که بازیکنان خارجی به تیم های ما ضرر بزنند و سودی نداشته باشند، استقلالی ها پس از سال ها هم چنان از نفراتی مثل فابیو جانواریو و جی لوید ساموئل فقید به نیکی یاد می کنند، سپاهانی ها هم چنان به یاد عماد رضا و ابراهیم توره هستند و هواداران پرسپولیس هم خاطره بازی های خوب نیلسون و ایمون زائد را در ذهن دارند. از این دست بازیکنان خارجی در فوتبال ما کم نبوده اند ولی کماکان کفه ترازو به نفع بازیکنان ضعیف و بی انضباط سنگینی می کند. شاید اکنون زمان آن رسیده است که تیم های ما برای خرید یار خارجی تامل بیشتری به خرج دهند تا بازدهی بهتری از آن ها بگیرند و کمتر دچار ضرر و زیان شوند.

عصیانگر
وقتی از بازیکنان خارجی پرحاشیه صحبت می کنیم، اولین نامی که به ذهنمان می رسد کرار جاسم عراقی است. هافبکی که با تراکتورسازی تبریز در فوتبال ایران مطرح شد و از همان ابتدا نشان داد علاقه خاصی به درست کردن حاشیه دارد. او در استقلال و شاهین بوشهر و نفت آبادان هم بارها این موضوع را ثابت کرده است؛ در کارنامه پر بار کرار درگیری با داور، درگیری با بازیکنان رقیب، درگیری با بازیکن خودی، درگیری با مربی، قهر به دلیل مسائل مالی و درگیری با تماشاگران دیده می شود تا از این نظر کارنامه ای کامل داشته باشد. با وجود تمام این درگیری ها، نبوغ ذاتی کرار و عملکرد فنی مناسب او باعث شده تا تیم های مختلف لیگ برتری همچنان به استفاده از این هافبک عراقی پرحاشیه علاقه نشان دهند.

پرنده فروش گل نزن
وقتی به پرسپولیس افشین قطبی پیوست می گفتند آقای گل برزیل است ولی با گذشت زمان مشخص شد در تیمی محلی بازی می کرده که مدیرعاملی کره ای دارد. پائولو روبرتو دی کارمو در همان اولین بازی اش برای پرسپولیس مقابل سپاهان بارها فرصت های گلزنی را از دست داد تا نشان دهد مهاجم گلزنی نیست. او در پرسپولیس ۸ بار به میدان رفت و تنها یک گل مقابل فولاد خوزستان زد، دیداری که پرسپولیس ۳-۲ باخت تا گلزنی دی کارمو بی اثر باشد. دی کارمو برزیلی خیلی زود و پس از اعتراض هوادارن و انتقاد رسانه ها با دریافت بخشی از قراردادش از پرسپولیس جدا شد و به کوثر لرستان پیوست ولی از آنجا هم او را دیپورت کردند تا به کشورش بازگردد.
آن شش امتیاز
رافائل ادریوی نیجریه‌ای در سال ۱۳۸۵ به ایران آمد. او در کشور امارات کارگر بود و همان سال در صفحه شخصی خود التماس دعا داشت که برای من تیم پیدا کنید! ادریو را فردی به محمدحسن انصاری‌فرد معرفی کرد و با تاکید ویژه آری هان قرمزپوش شد، این بازیکن معلوم نبود برچه دلایلی بسیار زود جذب تیم شد و طرفین معامله، چنان هول جذب او بودند که فراموش کردند از او آزمایش پزشکی بگیرند و سلامت پزشکی را هم در تعهدات و بندهای قرارداد نگنجاندند. رافائل که هپاتیت داشت از پرسپولیس کنار گذاشته شد و از این تیم شکایت کرد. در حالی که پرسپولیس ۸۶ در کورس قهرمانی بود ناگهان اعلام شد که ۶ امتیاز از پرسپولیس کسر شده است. در روز آخر لیگ ۸۶، پرسپولیس خوش‌شانس بود که در دقیقه ۹۷ بازی به سپاهان گل دوم را زد و قهرمان شد، وگرنه یک نیجریه‌ای هپاتیتی، قهرمانی را از پرسپولیس می‌گرفت.

مورد خاص نگودی
بازیکنان خارجی که به لیگ ما می آیند معمولا حواشی تکرار و یکسانی دارند، با این حال جان دی نگودی کامرونی در مشهد یک حاشیه خاص ایجاد کرد تا از این نظر در فوتبال ما خاص بماند. او هنگامی که بازیکن ابومسلم مشهد بود، در جریان بازی با ملوان بندرانزلی نیاز به قضای حاجت پیدا کرد و چون راه سرویس های بهداشتی ورزشگاه دور بود مشکل را به شکل ساده تری در همان نزدیکی ها حل کرد! بعد از این اتفاق باورنکردنی، نگودی برای مدتی دچار محرومیت شد و بعد از بازگشت به میادین به تیم پیام مشهد رفت. یک سال بعد از ماجراهای بازی ابومسلم – ملوان، او در دیدار پیام مشهد مقابل تربیت یزد وقتی بازی به درگیری فیزیکی بازیکنان دو تیم منجر شد، نقش های اصلی را در این درگیری ایفا کرد و در به ضرب و شتم بازیکنان حریف، تماشاگران و مسئولان پرداخت و پس از آن برای همیشه از ایران رفت.