نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری مطالعات باستان شناسی انجام شده نشان می‌دهد که شهر باستانی ری با بیش از هشت هزار سال سابقه، یکی از بزرگترین مراکز تمدنی شناخته شده دنیاست. ری در گذشته‌های دور به زبان یونانی به راگو، راگا، راکیا، در زبان ارمنی ری، در زبان سریانی دورا در زبان پهلوی رگ، راگاری […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
مطالعات باستان شناسی انجام شده نشان می‌دهد که شهر باستانی ری با بیش از هشت هزار سال سابقه، یکی از بزرگترین مراکز تمدنی شناخته شده دنیاست. ری در گذشته‌های دور به زبان یونانی به راگو، راگا، راکیا، در زبان ارمنی ری، در زبان سریانی دورا در زبان پهلوی رگ، راگاری و در کتیبه بیستون کرمانشاه از آن به عنوان راگا یاد شده است.
وقتی اسم تهران می‌آید، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، هوای پر از دود و خیابان‌های شلوغ است. با آن که از پایتخت شدن این مدرن‌ترین شهر ایران فقط چند قرن می‌گذرد، اما در زیر خاکش تمدنی چند هزار ساله آرام گرفته است. مردمان تهران باستان، کارشان دامداری بود و مخترعان سفال‌های منحصر به فردی بودند که سخت و سبک بود و در دماهای بالا نمی‌شکست. در برخی نقاط از این ابرشهر کار به کاوش های باستانی هم نمی کشد و در خاکبرداری های نوسازی ساختمان ها شاهد کشف سفال های چندین و چند ساله می شویم. چه سرنخ‌های باستانی که گم نشد و چه تپه‌هایی که به آجر ساختمانی تبدیل نشدند. اگر بخواهیم کمی احساسات به خرج بدهیم، باید به تهرانی‌ها توصیه کنیم پشت ترافیک یا سر چهارراه‌ها بوق نزنند، مبادا خواب مردگان چند هزار ساله آشفته شود.
محوطه باستانی تهران از تپه‌های قیطریه، دروس، پل‌رومی، بوستان پنجم و پاسداران تشکیل شده. درة مناطق باستانی اطراف تهران شامل پیشوای ورامین، تپة معمورین، چشمه علی (شهرری) می‌شود.
کشف دو خمره آذوقه در شهر ری
چند روز پیش و به دنبال انجام عملیات ساختمانی در یکی از مناطق شهرری، دو خمره بزرگ احتمالا قدیمی به دست آمد. مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان ری، با تایید این خبر گفت: دو خمره کشف شده، که هنوز در دل دیوار قرار دارند، به نظر خالی هستند، اما با توجه به اندازه و جثه آنها به نظر می‌رسد آنها متعلق به ذخیره آذوقه بوده‌اند و وجود هر نوع سکه و طلا در آنها تقریبا غیرقابل باور است.
امیرمصیب رحیم‌زاده، با تاکید بر اینکه تا زمان پایان کار بررسی باستان‌شناسان در این یافته‌ها، نمی‌توان اظهار نظر مشخصی داشت، بیان کرد: به نظر نمی‌رسد محوطه تاریخی باشد، این ملک شخصی‌ساز بوده که در حین انجام عملیات با این کوزه‌ها مواجه شده‌اند، بنابراین تا پایان پژوهش‌های باستان‌شناسی هر اظهار نظری در این زمینه قابل قبول نیست.
قدمت خمره شهر ری، دوره اسلامی است
مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان ری با بیان اینکه، طبق بررسی های کارشناسی انجام شده، این خمره‌ها برای دوره اسلامی است، گفت: باتوجه به اندازه و جثه آنها به نظر می‌رسد، متعلق به ذخیره آذوقه بوده‌اند.
به گفته او، از آنجا که دیوار خانه‌های مجاور، حائل و نگهدارنده ندارند و امکان ریزش آنها وجود ندارد، نمی‌توانیم برای مدت زیادی بررسی درخصوص این کوزه‌ها را طول دهیم از این رو نیاز است تا با سرعت کارها انجام شود. احتمالا باید این خمره‌ها را خارج کنیم و بعد از انجام مطالعات اولیه نظر نهایی را اعلام می‌کنیم.
رحیم زاده ادامه داد: ابعاد این خمره‌ها حدود ۱متر و ۲۰ سانتی‌متر است و هنوز داخل این خمره‌ها را ندیده‌ایم اما باتوجه به آنکه بخشی از این خمره شکسته است و داخل آن نمایان است می‌توان گفت همان بحث ذخیره آذوقه مطرح است. هنوز آذوقه درون آن تشخیص داده نشده. از آنجا که این بخش در معبر قرار دارد این احتمال وجود دارد که در ادامه کند و کاوها با خمره‌های دیگر نیز روبه رو شویم.
مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان ری با اشاره به آنکه این عملیات در ملک شخصی و برای ساخت خانه مسکونی در نزدیک سه راه ورامین انجام شده است، تصریح کرد: از آنجا که شهر ری جدید روی شهر ری قدیم بنا نهاده شده، از این رو پیدا شدن چنین خمره‌ها و کوزه‌هایی در ۳ تا ۴ متری عمق زمین و حین گودبرداری در شهر ری دور از انتظار نیست. در این میان طی چند سال گذشته شاهد کشف حداقل ۴ مورد مانند چنین خمره‌هایی بودیم.
نبود موزه در شهرری
تمام این صحبت‌ها درحالی مطرح می‌شود که شهر ری موزه‌ای برای نمایش این آثار تاریخی ندارد. رحیم زاده در این خصوص گفت: تمام این آثار به مخازن موزه‌های تهران منتقل می‌شوند چراکه شرط اول نگهداری از آثار تاریخی در یک منطقه، داشتن موزه‌ای با تجهیزات کامل و اصولی است که به لحاظ امنیتی تامین باشد. سایر آثار کشف شده از شهر ری نیز در مخزن موزه‌های استان تهران پخش هستند.
او درخصوص چرایی عدم افتتاح موزه شهر ری که قرار بود در سایت موزه تپه میل شاهد فعالیت آن باشیم، گفت: در سال ۸۸ شاهد رونمایی از این موزه بودیم اما هیچگاه به بهره‌برداری نرسید. این روزها نیز درصدد انجام مطالعات برای راه‌اندازی موزه در شهر ری هستیم و امکان‌سنجی آن در حال انجام است. تا زمانی که شهر ری، موزه یا جایی که قابلیت نگهداری و حفاظت از میراث فرهنگی خود را نداشته باشد، این آثار به مخازن موزه‌های استان تهران انتقال داده می‌شوند که البته به نمایش هم درنمی‌آیند.
