نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری برای اولین بار، جراحی پلاستیک توسط مصری‌ها ابداع شده است. پاپیروس قدیمی‌ترین رساله جراحی شناخته شده تاریخ محسوب می‌شود که قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد دارد. زمانیکه قطع کردن بینی نوعی مجازات به حساب می‌آمد، طبقه کوزه‌گران عاقبت روشی برای بازسازی بینی اختراع کردند. با این روش […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
برای اولین بار، جراحی پلاستیک توسط مصری‌ها ابداع شده است. پاپیروس قدیمی‌ترین رساله جراحی شناخته شده تاریخ محسوب می‌شود که قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد دارد. زمانیکه قطع کردن بینی نوعی مجازات به حساب می‌آمد، طبقه کوزه‌گران عاقبت روشی برای بازسازی بینی اختراع کردند. با این روش قسمتی از پیشانی افراد را استفاده می‌کردند که این اختراع باستانی هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بحث دیگری از این نوع جراحی در یونان باستان و نوشته‌های رومی آمده است.
پلاستیک از کلمه یونانی پلاستیتوس(مناسب برای شکل دهی) گرفته شده است، عبارت جراحی پلاستیک اولین بار پس از انتشار کتاب «دست نوشته جراحی پلاستیک» به زبان آلمانی توسط زایس در سال ۱۸۳۸ میلادی بر سر زبان‌ها افتاد ولی فن‌گراف از برلین، اولین کسی بود که کلمه پلاستیک را در سال ۱۸۱۸ میلادی در عبارت «رینوپلاستیک» به کار برد. گفته می شود که حدود ۱۲ هزار سال قبل، انجام عمل‌های جراحی و توسعه علم پزشکی ترمیمی آغاز شد و شواهد باستان‌شناختی و کتاب تاریخی نشان می‌دهد که پزشکان تمدن‌های کهن در این‌زمینه بسیار موفق عمل می‌کردند.
جراحی آب مروارید
قدیمی‌ترین شواهد تاریخی موجود از عمل جراحی مربوط به عمل چشم است. چیزی که امروزه تحت عنوان جراحی آب مروارید شناخته می‌شود و به عقیده بسیاری هدیه طب مدرن به جامعه بشری است، سال‌ها قبل توسط هندی‌های باستان انجام می‌شد. قدیمی‌ترین نوشته در مورد جراحی آب مروارید در کتاب مقدس عهد عتیق و نوشته‌های هندو آمده است.
در شهر سوخته در دسامبر ۲۰۰۶ باستان‌شناسان موفق شدند یک چشم مصنوعی را در حدقه چشم بقایای اسکلت زن بسیار بلندقدی به ارتفاع ۱۸۲ سانتیمتر پیدا کنند. این زن که احتمال می‌رود بین ۲۸۰۰ تا ۲۹۰۰ سال پیش از میلاد زندگی کرده باشد، بسیار بلندتر از زنان عادی دوره خودش بوده است. این چشم مصنوعی شکلی نیم‌کره‌ای به قطر کمی بیش‌از ۵/۲ سانتیمتر دارد و با ماده بسیار نرمی ساخته شده و سطح آن با لایه نازکی از طلا پوشانده شده است. دایره‌ای در بخش مرکزی چشم کنده شده که تداعی‌گر عنبیه است.
جراحی جمجمه
یکی دیگر از قدیمی ترین عمل های جراحی مربوط به عمل ترفیناسیون (تراپانسیون) یا سوراخ کردن جمجمه با مته برای رسیدن به سخت‌شامه و درمان مشکلات مربوط به فشار بین‌جمجمه‌ای و بیماری‌های دیگری چون میگرن، صرع و بعضی از اختلال‌های روحی است. اینکاها در این کار در متبحر و قادر به انجام جراحی پیچیده در سطح بالای جمجمه بودند. طبق مطالعه منتشر شده در مجله دنیای جراحی، اینکاها از روش های کامل و بی نقصی برای خراشیدن، برش و سوراخ در جمجمه استفاده می کردند و به طور کلی کارشناسان کالبدشناسی خوبی بودند.
یکی از یافته‌های مهم شهرسوخته در استان سیستان‌وبلوچستان، جمجمه دختر دوازده یا سیزده سالهای است که ۴۸۰۰ سال پیش پزشکان بخش از استخوان جمجمه او را با هدف درمان بیماری هیدروسفالی سوراخ کرده‌اند. هیدروسفالی به حالتی گفته می‌شود که در آن، مایع مغزی نخاعی بیش از حد در بطن‌ها و حفره‌های مغز انباشته و در کودکان به افزایش حجم این حفره‌ها می‌انجامد. این افزایش حجم سبب افزایش فشار درون جمجمه، بزرﮒشدن غیرعادی ابعاد آن و آسیب‌های مغزی و حتی مرﮒ می‌شود.
از نظر باستان شناسان یکی دیگر از رازهای موفقیت مردمان باستان در زمان جراحی جمجمه، اشراف کامل آنها بر اهمیت میکروب زدایی و رعایت موازین بهداشتی در زمان جراحی بوده است. آنان می دانستند که در صورت شکل گیری عفونت در زمان جراحی، احتمال زنده ماندن بیمار به شدت کاهش می یابد. برای‌مثال از ۱۲۰ جمجمه ماقبل‌تاریخ که در گورستانی باستانی در فرانسه کشف شد و مربوط به ۶۵۰۰ پیش از میلاد است حدود ۴۰ جمجمه سوراخ داشتند.
دندان‌پزشکان باستانی
انسان از دیرباز می‌دانست که دندان عامل مهم غذاخوردن و بنابراین عضوی حیاتی برای بقاء است. به همین منظور براساس شواهد باستان شناختی قدمت علم دندانپزشکی دست‌کم به ۹ هزار سال قبل بازمی‌گردد که در تمدن دره ایندوس در مکزیک کشف شده و به‌نظر می‌رسد که بیشتر برای زیبایی دندان به‌کار رفته است. موارد مشابه دیگری از مرمت دندان، روی مومیایی ۴ هزار ساله مصری به‌دست آمده که با استفاده از سیم طلا برای دندان‌هایش پل زده‌اند.
