کاوه ایرانی روزنامه نگار در روزهای اخیر اقدام ایران در کاهش سطح تعهدات برجامی، همچنان موضوع اصلی رسانه های بین المللی بوده است. این در حالی است که این اقدام ایران همچنان طبق مفاد توافقنامه برجام صورت گرفته و گویا طرف های دیگر این توافقنامه انتظار نداشتند ایران نسبت به بدعهدی های صورت گرفته در […]
کاوه ایرانی
روزنامه نگار
در روزهای اخیر اقدام ایران در کاهش سطح تعهدات برجامی، همچنان موضوع اصلی رسانه های بین المللی بوده است. این در حالی است که این اقدام ایران همچنان طبق مفاد توافقنامه برجام صورت گرفته و گویا طرف های دیگر این توافقنامه انتظار نداشتند ایران نسبت به بدعهدی های صورت گرفته در طی چند سال اخیر و به ویژه در طول یکسال گذشته که آمریکا به طور یکجانبه از برجام خارج شد، واکنشی نشان دهد.
به گزارش «جمله» به نقل از یورونیوز وزیر خارجه فرانسه در واکنش به تصمیم ایران برای افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم، ضمن غلط ارزیابی کردن این اقدام، نسبت به افزایش تنش در خاورمیانه ابراز نگرانی کرد.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در پاسخ به پرسش خبرنگاران در مورد میزان احتمال وقوع جنگ در خاورمیانه گفت که وضعیت بغرنجی بر این منطقه حاکم شده، به طوری که افزایش تنش‌ها می‌تواند به وقوع رخدادهای ناگواری منجر شود. لودریان که در حاشیه برگزاری جشن روز ملی فرانسه سخن می‌گفت، افزود: «در چنین شرایطی اقدام ایران در عقب‌نشینی از برخی تعهداتش در قالب برجام یک نگرانی مضاعف محسوب میشود، چرا که واکنشی غلط در مواجهه با تصمیم غلط آمریکا در خروج از برجام محسوب میشود». وزیر خارجه فرانسه تاکید کرد: « با وجود این که نه آمریکا و نه ایران و سایر کشورهای منطقه، هیچ‌یک خواستار جنگ نیستند ولی عوامل نگران‌کننده تشدید تنش به ایفای نقش خود ادامه می‌دهند».
افزایش تنش در منطقه
همزمان با اقدام ایران برای افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم، وقایع و رویدادهایی به طور زنجیره وار سطح تنش در منطقه را افزایش دادند. حمله مشکوک به نفتکش ها در دریای عمان، تجاوز پهپاد آمریکایی به حریم هوایی ایران و هدف قرار گرفتن آن توسط پدافند ایران، توقیف بدون دلیل ابرنفتکش حامل نفت ایران در جبل الطارق تنها بخشی از عوامل بالا گرفتن تنش میان ایران و غرب محسوب می شود. این در حالی است که در روزهای اخیر کاخ سفید در پی ایجاد یک ائتلاف منطقه ای علیه ایران بوده و تلاش داشته تا متحدان منطقه ای خود را برای مقابله با ایران تحریک کند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این اقدام آمریکا به دلیل آن است که کاخ سفید حاضر نیست هزینه تقابل با ایران را بپردازد از این رو بیشتر مایل است این اقدام توسط دشمنان قدیمی ایران همچون رژیم سعودی انجام پذیرد. از سوی دیگر رژیم سعودی در چند سال گذشته گرفتار جنگی خودخواسته با کشور فقیر یمن استن که هیچ دستاوردی در آن نداشته و در فکر نجات از این گرفتار است. بر این اساس می توان گفت کشوری که با وجود در اختیار داشتن پیشرفته ترین سلاح های آمریکایی از پس یک کشور فقیر و جنگ زده بر نیامده، هرگز حاضر نخواهد شد به تنهایی وارد کارزاری بی پایان با ایران شود و به حکومت دویست ساله خود پایان بخشد. در چنین شرایطی آمریکا تلاش دارد با همکاری دولت بریتانیا بار دیگر خلیج فارس را به منطقه نظامی تبدیل کند. برای رسیدن به چنین هدفی طی روزهای گذشته با بهانه تراشی های متعدد سخن از ناامنی کشتی های تجاری این آبراه استراتزیک به میان آورده است. آمریکا در حالی سخن از افزایش نیروی نظامی در خلیج فارس به میان آورده که مقامات انگلیسی با وجود بالا گرفتن تنش میان تهران و لندن، همچنان محتاطانه با این موضوع برخورد می کنند.
در همین رابطه سر جان لوریمر، مشاور ارشد وزیر دفاع انگلیس در امور منطقه غرب آسیا در گفت وگو با خبرگزاری رسمی امارات (وام) گفت: «اعزام نیروهای نظامی ارتش انگلیس به خاورمیانه، پاسخ مستقیم به تنش‌های موجود با ایران در منطقه نیست».
وی که اخیراً به امارات سفر کرده است افزود: «این اقدام انگلیس از پیش برنامه ریزی شده است و پاسخ مستقیم به تنش‌های موجود نیست وتداوم حضور نظامی ما نشان دهنده این مساله است».
وی با اشاره به اینکه انگلیس بیش از ۱۵۰۰ نیرو به علاوه چندین کشتی و پیشرفته‌ترین هواپیمای نظامی را در منطقه مستقر کرده است گفت: «کشور ما به دنبال راه حل دیپلماتیک برای کاهش تنش است».
جان لوریمر در رابطه با کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: «ما بطور روشن اعلام کردیم که پایبندی ما به برجام به پایبندی کامل ایران بستگی دارد؛ ما از این تصمیم آنها متاسف هستیم». این مقام انگلیسی گفت که کشورش از ایران می‌خواهد که این اقدامات را متوقف کند و از مسائلی که منجر به تضعیف برجام میشود خودداری کند.
استقبال از میانجیگری بغداد
با بالا گرفتن سطح تنش میان ایران و غرب، بسیاری از کشورها تلاش دارند نقش میانجی را در این عرصه ایفا کنند. در این میان بغداد که در طول یکسال اخیر روند رو به رشدی را در عرصه سیاست داخلی و خارجی داشته است یکی از داوطلبان میانجیگری برای کاهش تنهش های یادشده است. روز گذشته فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از دیدار با محمد الحکیم وزیر امورخارجه عراق در بغداد در یک کنفرانس خبری مشترک تاکید کرد که اروپا از پیشنهاد عراق برای برگزاری کنفرانس صلح منطقه‌ای به منظور کاهش تنش میان تهران و واشنگتن پشتیبانی می‌کند. وی تصریح کرد: «ما به‌طور کامل از ایده برگزاری یک کنفرانس منطقه‌ای که عراق پیشنهاد آن را مطرح کرده است حمایت می‌کنیم و اتحادیه اروپا به‌طور کامل آماده پشتیبانی از این پیشنهاد است». موگرینی در ادامه گفت که در دیدارهایش با سران عراق درباره لزوم کاهش تنش‌ها و دنبال کردن راه‌های انجام گفت‌وگو برای جلوگیری از عواقب جدی سوء محاسبات رایزنی کرده است.
کاهش تنش، نفع مشترک
به گزارش رویترز، موگرینی با تاکید بر تاثیرگذاری امنیت غرب آسیا و خلیج فارس بر امنیت اروپا گفت: «تعامل و حضور خود را در این منطقه افزایش می‌دهیم چراکه معتقدیم به یکدیگر متصل هستیم و نقاط مشترکی داریم.» وی با اشاره به تنش‌های اخیر در خلیج فارس همه طرف‌ها را به خویشتنداری دعوت کرد و گفت: «نفع مشترک همه ما در متوقف کردن تنش‌ها است».
موگرینی با تاکید بر اینکه این منطقه به یک درگیری دیگر نیاز ندارد، خاطرنشان کرد: «به جای رقابت هسته‌ای نیازمند منطق و عقلانیت هستیم. با جای مقابله و درگیری باید از آنچه که سال‌ها برایش وقت گذاشته‌ایم حفاظت کنیم». ایران از یک هفته پیش و در اعتراض به آن چه که عدم ایفای تعهد طرف‌های توافق هسته‌ای با این کشور اعلام کرده، سطح غنی‌سازی اورانیوم را به بیش از ۴.۵ درصد رسانده و تاکید کرده که به سیر کاهش تعهدات خود در قالب برجام ادامه داده خواهد داد. در مقابل، وزرای امور خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا به همراه مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه‌ای ضمن ابراز نگرانی از تصمیم ایران به افزایش غنی‌سازی اورانیوم از تهران خواستند تا همچنان به برجام پایدار بماند.
در همین رابطه بلومبرگ در گزارشی به عدم تمایل اروپا برای اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران پرداخت. دانیل تانبوام رئیس واحد تحریم‌های مالی اروپا، در خصوص امکان اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران گفت: «این مساله چیزی در حدود دو ماه طول می‌کشد اما نظرات آمریکا برای اعمال سریع تحریم‌ها به دلیل این که دیگر آنها عضو برجام نیستند اهمیت چندانی ندارد و اروپایی‌ها هم از این طرح حمایت نمی‌کنند». یک دیپلمات اروپایی در این خصوص گفت: «آمریکا در حال مذاکره با فرانسه و انگلیس برای اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است اما اروپا در حال حاضر به دنبال چنین چیزی نیست». تهران بر این باور است که با خروج یک جانبه آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های اقتصادی این کشور علیه جمهوری اسلامی، اتحادیه اروپا نیز با توقف حمایت اقتصادی خود از ایران ضمن توقف اجرای برجام به طور غیرمستقیم با تحریم‌های ایالات متحده آمریکا همراهی کرده است.
با این حال، مقام‌های اروپایی خواستار تشکیل کمیسیون مشترک با حضور تمامی طرف‌های برجام برای بررسی موارد مورد اختلاف به ویژه اقدام ایران در افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم شده است. در واقع در شرایط حاضر«ترمز تنش زیر پای اروپا» قرار دارد و اگر اتحادیه اروپا خواهان بازگشت به شرایط ثبات در منطقه و جان گرفتن برجام است باید خود اقدامی موثر در این خصوص انجام دهد.
