جواد نقوی کارشناس ارشد حقوق خصوصی و وکیل پایه یک دادگستری ابتدا تعریفی از ارز دیجیتال داشته باشیم «کریپتوکارنسی یا ارز دیجیتال: به یک سیستم انتقال وجه الکترونیک گفته میشود که برای تأیید تراکنشها و تشکیل واحدهای جدید، متکی به بانکهای مرکزی نبوده و نیازی به شخص ثالث ندارند. در عوض در سیستم ارزهای دیجیتال، […]
جواد نقوی
کارشناس ارشد حقوق خصوصی و وکیل پایه یک دادگستری
ابتدا تعریفی از ارز دیجیتال داشته باشیم
«کریپتوکارنسی یا ارز دیجیتال: به یک سیستم انتقال وجه الکترونیک گفته میشود که برای تأیید تراکنشها و تشکیل واحدهای جدید، متکی به بانکهای مرکزی نبوده و نیازی به شخص ثالث ندارند. در عوض در سیستم ارزهای دیجیتال، تراکنشها در یک دفتر کل توزیع شده به نام بلاک چین ثبت و رمزنگاری میشوند، و این موضوع امکان پرداختهای مستقیم و همتا به همتا را فراهم میکند.»
ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر بسیار در بین مردم دنیا رایج شدهاند و هر شخصی در حد توانش به دنبال کسب اطلاعات بیشتر و اگر هم بشود کسب سود از این فناوری است. سال گذشته همراه با اوج گرفتن ناگهانی ارزهای دیجیتال تب و تاب کریپتو در بین تمام جوامع به وجود آمد. پای مردم ایران به دلیل مشکلات ارزی که داشتند بیشتر به این ماجرا باز شد. طی یک سال گذشته جست و جوی کلمه “بیت کوین” در گوگل در ایران ۵۰ برابر شده است که نشان دهنده جذابیت این موضوع برای مردم ایران است.
از آنجا که یکی از ویژگیهای جهان سوم عمل بدون آگاهی است، برخی از افراد بدون کسب اطلاعات کافی وارد این حوزه میشوند. از طرف دیگر برخی از افراد سودجو از آب گل آلود ماهی گرفته و از فرصت ایجاد شده، سو استفاده میکنند
یکی از مثالهای کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال همین چند مدت پیش در شیراز اتفاق افتاد. شرکتی با نام فایننشال اقدام به جذب سرمایه و فروش ارز دیجیتال خود با نام فوین کرده بود. علی رغم گزارش رویترز و سایت آرمانی از تقلبی بودن این شرکت و کوین آن، بسیاری از مردم به ویژه از استان فارس در دام لیدرهای این شبکه هرمی افتادند و خسارت مالی زیادی دیدند. تا اینکه اخیراً رئیس پلیس استان فارس از دستگیری ۱۵ نفر از سرشاخههای این شرکت هرمی خبر داد
بنابر گزارش مجله TechCrunch در روز ۷ سپتامبر، برایان آرمسترانگ، مدیر عامل صرافی کوین بیس، پیشبینی کرد که در طی ۵ سال آینده تعداد افراد حاضر در اکوسیستم ارزدیجیتال از ۴۰ میلیون نفر به ۱ میلیارد نفر افزایش خواهد یافت.
آقای علی میزانی اسکویی یک مخترع وپژوهشگرارزهای دیجیتالی وعضو سازمان نظام صنفی رایانهای درمصاحبه ای عنوان داشته مارکت کپ یا همان مجموع ارزش ارزدیجیتال دردنیا تقریباً ۳۰۰ میلیارد دلار است وتا سال ۲۰۲۱ به بیش از ۷ تریلیون دلار خواهدرسید.
تمامی اینها نشان دهنده این است که بشر درحال مهاجرت تدریجی از جهان واقعی به جهان مجازی است واین مهاجرت الزاماتی دارد. شاسی نظام اقتصادی دنیا درحال تغییر است وارزهای دیجیتال آینده پول دنیا خواهند بودواین یک امر گریز ناپذیراست ودلیل افزایش قیمت بیت کوین ودرکمتر از یک دهه از پایه ۶ سنت به بیش از ۰۰۰/۱۰ دلاربرسد وباتوجه به استقبال افراد به ارز دیجیتال میبایست شاهد رشد آن باشیم.
مفهوم بیت کوین چیست؟ مقایسه بیت کوین با کارت بانکی
بیت کوین به زبان ساده مانند پول موجود در کارت بانکی شماست با این تفاوت که: کارت بانکی شما را بانک صادر میکند اما حساب بیت کوین را شبکه بلاک چین ایجاد میکند. بانک میتواند حساب شما را به هر دلیلی مسدود کند اما حساب بیت کوین حذف شدنی نیست.
در عابر بانک (ATM) میتوانید کارت خود را وارد کنید و ریال تحویل بگیرید اما بیت کوین ماهیت فیزیک ندارد. (گرچه در حال حاضر عابر بانک بیت کوین نیز در سراسر دنیا استفاده میشود و با وارد کردن مشخصات حساب خود میتوانید پول نقد دریافت کنید)
بانک شما به هر دلیلی ممکن است در جامعه جهانی تحریم شود و حساب شما فقط در محدوده خاصی کاربرد دارد. (مانند وضعیت الان ما در ایران) اما بیت کوین توسط هیچ شخص یا حکومتی کنترل نمیشود و قابل تحریم نیست.
دلیل استقبال مردم از ارزدیجیتال و بیت کوین چه بود؟
جالب است بدانید که بیت کوین در پاسخ به بحران اقتصادی آمریکا در سال ۲۰۰۸ به وجود آمد. این بحران اقتصادی در کل جهان نیز ملموس بود و بسیاری از بانکهای بزرگ مانند بانک برادران لمن ورشکست شدند. در آن سال یک بی اعتمادی گسترده به نظام پولی جهانی بین مردم و سرمایه داران به وجود آمد. مردم به ذخیره پول به روشهای نامتعارف (خرید طلا و ذخیره در خانه) روی آوردند که زیاد امن نبود. در این بین جای خالی یک سیستم پولی امن و شفاف که دچار کمبود نشود، کاملاً احساس میشد. سیستمی که نه بهره بانکی داشته باشد و نه هزینه تراکنشهایش بالا باشد. یک سیستم پولی که ارزش پول درآن افت نکند و تورم بر آن تأثیر نداشته باشد.
این جای خالی با بیت کوین پر شد و اولین کاربرد بزرگ تکنولوژی بلاک چین به ظهور رسید. در واقع حل این مشکل بزرگ پولی در جهان با فناوری نوینی به نام بلاک چین حل شد. فناوری که در آن یک فرد یا یک گروه برای همه تصمیم نمیگیرد، بلکه همه افراد جامعه به یک اندازه در تصمیم گیری و امنیت جامعه کمک میکنند.
بیت کوین توانست در کمتر از یک دهه اغلب مشکلات نظام پولی دنیا را حل کند. کنترل سیستم توسط جمع، امنیت بالا، کاهش هزینه تراکنشها، حذف بهره بانکی، شفافیت کامل، حذف واسطهها و حذف تورم از مزایای بیت کوین نسبت به سیستم پولی جهانی است. همین مزایا باعث شد که نه تنها اشخاص حقیقی بلکه شرکتهای بزرگ و کوچک از بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت جدید استفاده کنند
برای انتقال پول توسط کارت خود باید هزینه تراکنش بپردازید. اما هزینه تراکنش بیت کوین بسیار کم است. از طرفی اگر پولی به کارت شما یا از کارت شما به اشتباه وارد یا خارج شود از طریق بانک قابل ردگیری است.
ایراد: بیت کوینی که از کیف پول بیت کوینی شما خارج شد به هیچ وجه قابل برگشت نیست.
در دنیا متولی نظارت وکنترل سیستم پولی وچاپ وعرضه وارائه پول که پشتوانه ارز ویا طلا باشد و جهت حفظ ارزش دارایی وپایه پولی آن کشور با بانک مرکزی آن کشور است لذا در کشور مانیز متولی این امر بانک مرکزی است واز این بابت دولت نگرانیهایی را دارد که ارز دیجیتال باعث خروج ارز از کشور میشود چراکه اغلب مسافرتهای خارجی به لحاظ محدودیت درانتقال ارز بیش از ۰۰۰/۵ دلار موجب شده که به سمت ارزهای دیجیتال روی آورندوافراد با خرید ارزهای دیجیتال وجایگزین نمودن با ارزهای دیگربه راحتی بتوانند سرمایه خود رابه سایر کشور هاانتقال دهند
و این ناشی از تحریمهای ظالمانه درکشور است پس بنابراین دولت وبانک مرکزی حق دارد دراین خصوص نگران باشد ودلیل افزایش قیمت ارزهای دیجیتال میزان علاقه واستقبال مردم به این سمت میباشد. البته کارکرد ارزهای جهان روا ودیجیتال هرگز نمیتواند جایگزین پول ملی آن کشورقرارگیرد پرا که پول ملی کارکردهایی را دارند که ارزهای دیجیتال این خصوصیت روندارندبیشتر ارزهای دیجیتال که دردنیا رایج هستند حکم طلای جهان مجازی رودارند وحکم سرمایه گذاری رودارند
بانک مرکزی دراغلب کشورهای دنیا همچون سویس علی رغم اینکه نظارت کافی بر ارز دیجیتال ندارد اما از آن استقبال نموده وجهت حفظ پایه پولی کشور خود سیستم تبدیل ارز دیجیتال به واحد پولی خودویا ارزهای معتبررا از طریق بانک یا صرافیها وبرخی فروشگاهها وعابر بانکها پذیرفته است. وکشور ما متاسفانه هنوز زیرساختاری دراین زمینه ندارد لازم به ذکر است که عمده کشورها به لحاظ نگرانی در سیستم پولشویی انتقال وجوه کلان از طریق ارز دیجیتال را ممنوع کردهاند.
به نظر بیت کوین ویا ارزهای دیجیتال معتبر برای کشور با شرایطی ارزآوری نیز دارد وبنابر پیشنهاد برخی از صاحب نظران به بانک مرکزی جمهوری اسلامی درخواست شد تابخشی از حساب ذخیره ارزی خود را به ارز دیجیتال تبدیل کند
دولتمردان کشور به اهمیت این موضوع پی بردهاند واین دغدغه وجود دارد و دولت درصدد تدوین آییننامه مربوط به کسبوکار ماینینگ و تولید ارزهای دیجیتال است که به زودی ابلاغ میگردد.
ضمناً «ققنوس» بهعنوان پلتفرم اقتصاد دیجیتال با کمک بانکهای ملت، ملی، پاسارگاد و پارسیان و هلدینگ های فناوری اطلاعات این بانکها تولید شده و زمینه عرضه توکن بهصورت گسترده برای انواع داراییها را فراهم میکند. که این خود نوید بسیار خوبی است از رویکرد دولت به این بازار ارز دیجیتال.