کمتر کودکی است که این روزها به فضای مجازی از جمله شبکه های اجتماعی مانند تلگرام، اینستاگرام و دیگر نرم افزارهای اجتماعی وابستگی نداشته باشد. وابستگی ای جدید با نام «اعتیاد به اینترنت». دنیای مجازی و استفاده از آن در این روزها مختص به سن خاصی نیست و تمامی کودکان علاقه مند به استفاده از […]
کمتر کودکی است که این روزها به فضای مجازی از جمله شبکه های اجتماعی مانند تلگرام، اینستاگرام و دیگر نرم افزارهای اجتماعی وابستگی نداشته باشد. وابستگی ای جدید با نام «اعتیاد به اینترنت». دنیای مجازی و استفاده از آن در این روزها مختص به سن خاصی نیست و تمامی کودکان علاقه مند به استفاده از این دنیای بی انتها و پر رمز و راز هستند. کودکانی که تمام دنیای واقعی خود را فدای دنیای مجازی می کنند و برای کنجکاوی یا لذتجویی از آنها استفاده می کنند.
به اعتقاد روانپزشکان، این موضوع یک اختلال روانی بشمار می‌آید که با نام «اعتیاد به اینترنت» شناخته می‌شود. این اعتیاد به اینترنت، مواردی مانند اعتیاد به محتوای جنسی، اعتیاد به روابط آنلاین، اعتیاد به خرید یا قمار آنلاین، اعتیاد به بازی‌های ویدئویی و … را شامل می‌شود که در کودکان بیشتر معطوف به بازی‌های رایانه‌ای و آنلاین است و در نوجوانان افزون بر بازی‌های آنلاین به فعالیت‌هایی از قبیل گذاشتن پست و نوشتن کامنت، دانلود و تماشای ویدئو و چت می‌شود.
موضوعی که اخیراً سازمان جهانی بهداشت هم این اعتیاد به بازی‌های ویدئویی و دیجیتال را به فهرست اختلالات روانی افزوده است.
پیامد غرق شدن کودکان شناور در فضای مجازی
پژوهشگران، یکی از دلایل مهم وابستگی کودکان و نوجوانان به اینترنت را ترس از تنهایی می‌دانند، حسی که برای جبران آن خود را غرق در شبکه‌های اجتماعی و ارتباط با دوستان مجازی می‌کنند. در واقع اینترنت پناهگاهی برای گریز از مشکلات بدون چاره در زندگی واقعی است که این امر افسردگی و پرخاشگری آنان را افزایش می‌دهد.
یک کارشناس فضای مجازی کودک و نوجوان درباره راهکارهای پیشگیری و مقابله با اعتیاد کودکان و نوجوانان به خبرنگار زنان و خانواده ایرنا گفت: ساده‌ترین روش، پاک کردن صورت مساله است یعنی والدین از اساس بخواهند جلوی دسترسی فرزند خود به اینترنت و دستگاه‌های هوشمند را بگیرند، این روش در دنیای امروز نه امکان‌پذیر است و نه مطلوب است.
سید محسن مروجی با اشاره به اینکه راهکار درست، بهره‌گیری از روش‌های مدیریت هدفمند برای کاهش وابستگی کودکان به اینترنت است، افزود: در این زمینه، رسیدن به یک درک مشترک با فرزند لازمه راه است، ضروری است که والدین بر سر یک روش برای کاهش فعالیت کودک در اینترنت به توافق برسند، در غیر این صورت، الزامی برای فرزند ایجاد نمی‌شود و کودک یا نوجوان تمایلی برای تغییر رفتار خود نشان نمی‌دهد.
وی، گفتگو بر پایه مراقبت را به عنوان نخستین روش رسیدن به درک مشترک میان والدین و فرزند دانست و خاطرنشان کرد: لازم است والدین گفتگوی خود را با نکاتی حاوی احساس دوست داشتن کودک و نوجوان آغاز کنند، بگونه‌ای که فرزند احساس کند برای پدر و و مادر خود مهم است و والدین او به شادی و رفاه وی اهمیت می‌دهند. کودکان و نوجوانان معمولاً تذکرات والدین را بر پایه سرزنش، انتقاد و تحقیر خودشان به حساب می‌آورند از همین رو در این مساله باید متقاعد شوند به هیچ وجه قصد والدین، محکوم کردن آنها نیست.
تربیت سطحی
افزایش ضریب نفوذ اینترنت بین افراد کم سن و سال موجب شده خیلی از آنها، سطحی بار بیایند و در مباحث مختلف، عمیق نشوند و حتی گاهی مورد سوء استفاده برخی افراد بزرگسال نیز قرار بگیرند. درواقع اعتیاد به اینترنت موجب شده کودک از بصیرت و آگاهی مورد نیاز برای حضور در جامعه محروم شود و مهارت های اجتماعی را یاد نگیرد.
حتی در این بین، سلامت جسمی کودک هم به مخاطره می افتد، چون کودک غرق در فضای مجازی می شود و دیگر وقت و علاقه ای برای ورزش، تحرک و بازی ندارد.
بنابراین اگر می خواهیم کودکان ما از کودکی خود به شکل مطلوب تری بهره ببرند و فرآیند تکامل را بدرستی طی کنند، نیاز است مدیریت درستی روی استفاده کودک از اینترنت به عمل آید؛ به گونه ای که ساعت های استفاده کودک از فضای مجازی و نوع محتواهایی که می بیند، از سوی والدین محدود و کنترل شود. ابزارهای خوبی موجود است از اپلیکیشن‌های مدیریتی تا تبلت ویژه کودک و نوجوان که مدیریت دسترسی و زمان‌بندی و حتی گزارش‌گیری از فعالیت کودک و نوجوان را در اختیار والدین قرار داده است.
