قسمت اول آنچه در شرایط تحریم و محدودیت‌ها ضرورت دارد، تولید سامانه‌های «علائم الکترونیکی» است. در مورد بخش ریل هم اگر حمایت جدی از سوی تولیدکنندگان و سیاستگذاران در دستور کار قرار گیرد، بخش وسیع‌تری از نیازهای داخلی پوشش داده میشود و افزایش تیراژ محصولات ساخت ایران، قابلیت اجرایی و عملیاتی پیدا خواهد کرد. در […]
قسمت اول
آنچه در شرایط تحریم و محدودیت‌ها ضرورت دارد، تولید سامانه‌های «علائم الکترونیکی» است. در مورد بخش ریل هم اگر حمایت جدی از سوی تولیدکنندگان و سیاستگذاران در دستور کار قرار گیرد، بخش وسیع‌تری از نیازهای داخلی پوشش داده میشود و افزایش تیراژ محصولات ساخت ایران، قابلیت اجرایی و عملیاتی پیدا خواهد کرد.
در سه دهه اخیر اقدامات موثری برای بومی‌سازی در صنعت ریلی در حوزه‌های زیرساخت اعم از روسازی، زیرسازی، علائم الکترونیکی و مواردی از این دست انجام شده است. به‌طور نمونه در حوزه روسازی، علاوه بر تولید و ساخت «ریل»، «آرماتور» و «تراورس‌های بتنی» در داخل کشور، این محصولات به سایر کشورها نیز صادر می‌شوند. در مورد بخش ریل هم، اگر حمایت جدی از سوی تولیدکنندگان و سیاستگذاران در دستور کار قرار گیرد، بخش وسیع‌تری از نیازهای داخلی پوشش داده میشود و افزایش تیراژ محصولات ساخت ایران، قابلیت اجرایی و عملیاتی پیدا خواهد کرد. در این میان باید یک نکته را زیر ذره‌بین قرار داد؛ آنچه در شرایط تحریم و محدودیت‌ها ضرورت دارد، تولید سامانه‌های «علائم الکترونیکی» است. در این رابطه، جریانات و اقداماتی شکل گرفته و در دست اجراست. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر چند شرکت نوپا و چند شرکت باتجربه در داخل کشور، تولید سامانه‌های علائم الکترونیکی را هدف‌گذاری کرده و سعی دارند موتور این سامانه‌ها را روشن کنند و به حرکت درآورند.
برخی از این شرکت‌ها، با طراحی بومی و استفاده از ظرفیتهای داخلی، توانسته‌اند تا حدود ۶۰ درصد قطعات مورد نیاز در صنعت ریلی را بومی‌سازی کنند. آسیب‌شناسی‌ها گویاست که در شرایط تحریمی، این بخش جزو آسیب‌پذیرترین بخش‌های توسعه‌ای زیرساخت حمل‌ونقل ریلی است و ضرورت دارد با حمایت جدی دولت این بخش احیا شود. لیست بخش‌های اقتصادی تحریم‌شده در طول دوران‌های مختلف نشان می‌دهد تا به حال در محدودیت‌های بین‌المللی اعمال‌شده، نامی از این تجهیزات برده نشده است. این در حالی است که این تجهیزات الکترونیکی بسیار حساس و کارآمد بوده و هر آن ممکن است به دلیل تاثیرگذاری مثبت در دوران تحریم و کمک به بومی‌سازی در فهرست تحریم‌شدگان قرار گیرد. شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، در چند سال اخیر با درک این موضوع، نسبت به فعالسازی چندین شرکت نوپا اقدام کرده است. به نظر می‌رسد یکی از راهکارهایی که می‌توان اثرات تحریم‌ها بر بخش حمل‌ونقل ریلی را از طریق آن خنثی کرد، حمایت و پشتیبانی از این شرکت‌هاست.
حوزه دیگری که باید در شرایط تحریم زیر ذره‌بین قرار گیرد، بخش بهره‌برداری راه‌آهن و متروهاست. بررسی‌ها نشان می‌دهد در شرایط فعلی، در حوزه بهره‌برداری راه‌آهن و متروها به استفاده از سامانه‌های مدیریتی و نرم‌افزاری نیاز است. برای ارتقای این بخش، سیاستگذار باید یک نسخه کارآمد بپیچد. پیشنهاد بسیاری از تحلیلگران و صاحب‌نظران این است که کلید راهگشا در دست کسب‌وکارهای نوین است. به نظر می‌رسد در این حوزه لازم است، فراخوانی از طریق شرکت‌های استارت‌آپی و دانش‌بنیان در دستور کار قرار گیرد. در این راستا می‌توان به موفقیت‌های سایر کشورها در زمینه استفاده از سامانه‌های مدیریتی و نرم‌افزاری استناد کرد. نگاهی به تجارب کشورهای اروپایی، آمریکایی و بلوک شرق از وقوع یک تجربه موفق در این زمینه حکایت دارد. بنابراین این ضرورت وجود دارد که تحول جدی در کشور در زمینه سامانه‌های هوشمند مدیریتی و نرم‌افزاری اتفاق بیفتد.
