ماهور مهراد وزارت راه و شهرسازی برای تولید مسکن در ۸ ماه اخیر، ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن را پی گرفته است. در این طرح که از آن با نام «طرح ملی مسکن» هم یاد می شود، ۱۰۰ هزار واحد در بافت فرسوده شهری، ۲۰۰ هزار […]
ماهور مهراد
وزارت راه و شهرسازی برای تولید مسکن در ۸ ماه اخیر، ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن را پی گرفته است. در این طرح که از آن با نام «طرح ملی مسکن» هم یاد می شود، ۱۰۰ هزار واحد در بافت فرسوده شهری، ۲۰۰ هزار واحد در شهرهای جدید و ۱۰۰ هزار واحد دیگر توسط بنیاد مسکن ساخته میشود.
درواقع در این شیوه ساخت، دولت زمین را در اختیار انبوه‌ساز قرار می‌دهد و انبوه‌ساز هزینه ساخت خانه را تامین می‌کند. در نهایت نیز به نسبت آورده اولیه، دولت و انبوه‌ساز، مالکیت واحدهای ساخته شده در اختیار هر بخش قرار می‌گیرد.
با این حال برخی از کارشناسان معتقدند در روش ساخت مسکن مشارکتی، مالکیت انبوه‌ساز، مشکلاتی از جمله ایجاد فضای سوداگری، طولانی شدن روند ساخت، ناتوانی در کاهش قیمت و سامان دهی بازار مسکن وجود دارد. علاوه بر این در این شیوه مشارکت، نحوه صلاحیت‌سنجی انبوه‌ساز و شیوه تعیین تعداد واحدهایی که پس از تکمیل در اختیار وزارت راه و شهرسازی و انبوه‌ساز قرار می‌گیرد نیز از جمله ابهاماتی بوده که وزارت راه و شهرسازی برای هرکدام پاسخی ارائه داده است.
اگرچه از مشکلات که بگذریم، نفسِ مشارکت با بخش خصوصی در پروژه های مسکن خبر بسیار خوبی است که به رونق بخشی به این بخش کمک شایانی خواهد کرد.
بنابراین در توضیح نحوه انتخاب انبوه ساز نیز باید گفت که به عنوان مثال واحدهای مسکونی که در شهرهای جدید در طرح اقدام ملی احداث میشود حدود ۷۵ درصد در اختیار انبوه‌سازان قرار دارد و انبوه‌سازی که سابقه و صلاحیت انجام چنین پروژه‌هایی را داشته باشد، با دقت فراوان از سوی وزارت راه و شهرسازی انتخاب شده است. شرکت انبوه ساز وابسته به بانک عامل بخش مسکن تاریخچه‌ای از تشکیل گروه سرمایه‌گذاری مسکن دارد که امید است با همکاری شرکت گروه سرمایه‌گذاری مسکن، هرچه سریع‌تر بخش عمده‌ای از ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید و بافت فرسوده شهری محقق شود.
ضمن اینکه در جلسات مختلف حوزه مسکن در ماه های اخیر همواره بر زمانبندی پروژه های مسکن و تحویل در موعدمقرر تاکید شده است و طبق تجربه، قیمت گذاری با ورود این وزارتخانه به بحث تولید مسکن مشارکتی نیز سامان بیشتری خواهد گرفت. این تجربه در کشورهای مختلف نیز تکرار شده است و با ورود دولت به مباحث مربوط به خانه دارد کردن مردم، به ویژه در اقتصادهای دولتی تر وضعیت همیشه بهتر شده است. اگرچه توجه به مشارکت بخش خصوصی در این پروژه نیز دیده شده است.
در همین زمینه مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن نیز به عنوان یکی از تامین کنندگان اراضی موردنیاز برای ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی، از تامین این نیاز در قالب برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن خبر داده است و گفته است که زمین های دولتی در این طرح واگذار خواهند شد.
علی نبیان اظهار داشت: از اواخر سال گذشته و اوایل امسال، طبق تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر اهمیت بحث مسکن و اولویت دادن به آن در دولت، طرح برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت که در کنار آن، موضوع تکمیل مسکن مهر نیز به عنوان یکی از دغدغه‌های متقاضیان پیگیری شد.
وی افزود: پس از افزایش قیمتی که در سال گذشته در بخش مسکن رخ داد، در اولین گام تکمیل مسکن مهر را با یک کار جهادی پیگیری کردیم که در این راستا، پروژه مسکن مهر در سه حوزه شهرسازی زیر ۲۵ هزار نفر توسط بنیاد مسکن، شهرهای جدید توسط شرکت عمران شهرهای جدید و سایر شهرها توسط سازمان ملی زمین و مسکن، پیگیری شده است.
وی درباره طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن اظهار داشت: بر اساس دستور وزیر راه و شهرسازی و رئیس‌جمهور، قرار شد تا ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در سراسر کشور در دستور کار قرار گیرد که ۲۰۰ هزار واحد در شهرهای جدید و نیز ۱۰۰ هزار واحد توسط بنیاد مسکن و ۱۰۰ هزار واحد در بافت فرسوده احداث خواهد شد. بر این اساس، سازمان ملی زمین و مسکن قرار است اراضی مورد نیاز برای ساخت ۲۰۰ هزار واحدی که توسط بنیاد مسکن و شرکت بازآفرینی شهری در بافت‌های فرسوده ساخته میشود را تأمین کند و از سوی دیگر، بازآفرینی شهری و بنیاد مسکن نیز از اراضی خود در این طرح استفاده خواهند کرد.
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به راه‌اندازی یگان حفاظت از اراضی دولتی در سه سال گذشته، خاطرنشان کرد: ظرف این سه سال توانسته‌ایم ۴۴۰۹ هکتار از دخل و تصرف‌ها در اراضی دولتی را آزادسازی کنیم که ارزش ریالی زمین‌های آزاد شده، بالغ بر ۵,۶۳۰ میلیارد تومان بوده است.
به گفته نبیان، سازمان ملی زمین و مسکن، مالک یک میلیون و ۱۹۰ هزار و ۲۱۵ واحد مسکن مهر بوده که تاکنون یک میلیون و ۱۹ هزار و ۶۱۷ واحد، افتتاح و ۲۰ هزار و ۲۹۹ واحد آماده افتتاح شده است؛ ضمن اینکه ۳۵ هزار و ۲۰۰ واحد مسکن مهر بدون متقاضی داشته است.
جذب مشارکت بخش خصوصی برای احداث مسکن
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن همچنین با بیان اینکه در کمک به این طرح، تفاهم‌نامه‌ای برای واگذاری اراضی دولتی به بخش خصوصی منعقدشده است، خاطرنشان کرد: هدف از اجرای این طرح ایجاد ارزش‌افزوده به زمین‌های دولتی است تا بتوانیم با استفاده از آن خروجی این طرح را تبدیل به مسکن کنیم.
گفتنی است که از اثرات خوب ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی این است که بر این اساس، متقاضیان دریافت تسهیلات از صندوق پس انداز یکم (خانه اولی‌ها) بانک مسکن که در سال‌های گذشته اقدام به سرمایه‌گذاری در این صندوق کرده‌اند می‌توانند وام خود را به عنوان هزینه ساخت به سرمایه‌گذاران در طرح اقدام ملی منتقل کنند. استفاده از این صندوق اخیرا تصویب شده است.
البته وزارت راه و شهرسازی برای متقاضیان خرید خانه که هیچ اندوخته‌ای در صندوق پس انداز یکم ندارند هم برنامه‌ریزی کره است. بر این اساس افرادی که تاکنون در صندوق پس‌انداز یکم ثبت نام نکرده‌اند اما می‌خواهند در طرح اقدام ملی صاحب خانه شوند و فقط توانایی پرداخت پول ساخت را دارند و برای پرداخت پول زمین مشکل دارند، باید در طرح فروش مسکن به روش اقساطی ثبت نام کنند.
در این طرح که از آن به عنوان طرح تام فاز نام برده میشود، مکانیزمی طراحی شده است که کسانی که قدرت پرداخت پول ساخت (اعیانی) را دارند اما از پرداخت هزینه زمین (عرصه) ناتوانند، پول ساخت را در اختیار پیمانکار قرار می‌دهند و مشارکت آنها در این طرح آغاز میشود.
