حسن صانعی پور / برتری جویی در هر مقوله ای منجر به بروز جریانات مخرب و فاسدی می شود که باعث تخریب و ویرانی آن در طول زمان خواهد شد. واکاوی و بررسی دقیق اتفاقات ورزش ایران و به خصوص مسایل مربوط به لیگ برتر که همواره با حرف و حدیث هایی نیز […]
حسن صانعی پور /
برتری جویی در هر مقوله ای منجر به بروز جریانات مخرب و فاسدی می شود که باعث تخریب و ویرانی آن در طول زمان خواهد شد. واکاوی و بررسی دقیق اتفاقات ورزش ایران و به خصوص مسایل مربوط به لیگ برتر که همواره با حرف و حدیث هایی نیز روبرو بوده، زوایای پنهانی را به ما نشان خواهد داد.
فساد در فوتبال جهان
ارتباط تنگاتنگ فوتبال با فساد در قالب؛ فساد اخلاقی، تبانی و پولشویی، سال هاست که تبدیل به موضوع لاینحل این رشته شده است. خروج فوتبال از یک ورزش و تبدیل شدن به صنعتی که پیامد آن سود های کلان و بازار وسیع کسب کار است، به پیچیدگی های فوتبال افزوده است. نكته تاسف برانگیز در این میان رشد تصاعدی این پدیده با وجود رسوایی های متعدد است. اولین و بزرگترین رسوایی در تبانی های مربوط به مسابقات فوتبال توسط پلیس یوروپل ( پلیس اروپا) و مقامات قضایی كشورهای مختلف اروپایی آشكار شد. سیصد وهشتاد مورد تبانی در سال ۲۰۰۸ در تماس مستقیم با بازیكنان یا باشگاه ها روایت شده که اغلب آنها از سنگاپور سازماندهی و هدایت شده است.
فیفا در سال ۱۹۹۸ مبلغ ۶میلیون دلار بابت ایجاد یك مركز آموزشی در كشور ترینیداد به رئیس یوفا هدیده داد تا این نهاد از سپ بلاتر برای ریاست فیفا حمایت كند. وارنر مدعی شده است با امضای قراردادی در سال ۱۹۹۸ با ژائو هاوه لانژ رییس وقت فیفا حمایت منطقه كونكاكاف (كنفدراسیون فوتبال آمریكای شمالی، مركزی و كاراییب) از بلاتر را تضمین كرد. جریانات مربوط به یوونتوس و سقوط آن باشگاه به دسته پایین تر و پیگیری های جدی دولت ایتالیا در خصوص پولشویی در فوتبال نیز نمونه هایی از فساد فوتبال دنیا می باشد.
از دیگر مصداق های بزرگ پولشویی، می توان به فرار مالیاتی چهل و یك باشگاه فوتبال كشور ایتالیا نام برد. پلیس ایتالیا برای دستیابی به اسناد نقل و انتقالات بازیكنان و قرادادهای بین باشگاه ها و پولشویی احتمالی آنها بازرسی هایی به عمل آورد. و تمام باشگاههای تیم های سری آ “به جز دو تیم” و یازده تیم سری ب و دوازده تیم رده پایین ایتالیا مشمول این بازرسی و تفتیش شدند.
وضعیت فوتبال ایران
نمی توانیم عنوان حرفه ای را به فوتبال ایران بدهیم. گواه این ادعا، فقدان زیر ساخت های لازم در خصوص باشگاه ها ، ورزشگاه ها به علاوه عدم حضور مدیران متخصص است. در این شرایط بروز فساد و گسترش آن به مراتب گسترده تر و پنهان تر خواهد شد. ماجرای بازی رفت تیم‌های پرسپولیس تهران و سپاهان اصفهان که در جریان آن محسن قهرمانی، داور بازی، در دقیقه ۳ یکی از بازیکنان پرسپولیس را اخراج و یک پنالتی به نفع سپاهان گرفت، باعث شد تا علی دایی و محمدرضا رویانیان مربی و مدیرعامل پرسپولیس بعد از بازی قهرمانی را به فساد متهم کنند. سپس داستان افشاگری دایی در مورد کارت های پایان خدمت بعضی از بازیکنان فولاد و تیم های دیگر، آغازی راهی شد که ستاد تخلفات حرفه‌ای فدراسیون فوتبال و مراجع ذی ربط به آن ورود نمایند.
بعد از اتمام هر فصل از لیگ های مختلف فوتبال ایران، حرف و حدیث هایی در مورد باشگاه ها و داوران مطرح می شود. از اعترافات جالب مهندس عابدینی گرفته تا درگیری های اخیر و منحصر به فرد قلعه نویی و پیروانی و نیز اعترافات اخیر داوران در خصوص اشتباهات داوری، زوایای غیر طبیعی وغیر پنهانی است که در همین راستای همین اتفاق افتاده است.
اعترافات تکان دهنده بهروز رهبری فرد که می گوید؛ در استیل‌آذین همه نوع کارهای غیراخلاقی بود؛ خرید داور، خرید بازیکنان حریف و سحر و جادو، مثلا به گلر شموشک پول دادند، به هر سمتی توپ را می‌زدیم، او به طرف دیگری شیرجه می‌زد. یا مدافع تراکتور که بی‌دلیل دقیقه ۱۰ بازی جوری بازیکن ما را زد که اخراج شد. دورانی که در استیل‌آذین حضور داشتم به هر نحوی می‌خواستیم به لیگ برتر صعود کنیم که خدا یقه مان را گرفت. روایت جالب خداداد عزیزی که عنوان کرده است؛ یادم هست یک بنده خدایی به من زنگ زد. نمیدانم با چه تیمی بازی داشتیم. من مدیر فنی پیام بودم، طرف علناً به من گفت بازی را برایتان درمی‌آوریم. خیلی هم حساس بود. گفت دو چک ۱۰ میلیونی بدهید و برنده از زمین خارج شوید. یعنی ۲۰ میلیون می‌خواستند که بازی را دربیاورند. از این اتفاقات زیاد می‌افتاد.
موارد یاد شده، قصه فوتبال ناپاکی است که قرار بود همیشه پاک باشد. می گویند گذر زمان همه چیز را مشخص می کند. شاید سال ها از اتفاقی که افتاده گذشته باشد و دیگر نتیجه فلان بازی برای هواداران دو آتشه فلان تیم اهمیتی نداشته باشد. و فقط باعث شود تا آنها سری به نشانه تاسف تکان بدهند، اما نمی توان به همین راحتی از کنار شاکله اصلی موضوع و اینکه فساد در فوتبال ایران بیداد می کند عبور کرد.
فقط جلالی مرد است
پرونده قهرمانی لیگ هشتم فوتبال ایران و جمله معروف قلعه نویی خطاب به سرمربی فولاد خوزستان که گفت؛ “جلالی خیلی مرد است ” قابل بازنگری و تامل است. جلالی در این خصوص گفته است؛ این بازی روز پنجشبه برگزار می شد و از روز سه شنبه داستان هایی برای من پیش آمد.
داستان از این قرار بود که؛ صبح روز بازی، من از فولاد برکنار شدم و ساعت دوازده فهمیدم که در این بازی روی نیمکت می نشینم. بچه ها را جمع کردم و بیست دقیقه برایشان حرف زدم. گفتم فوتبال را همه بازی می کنند اما مقاطعی هست که شاید برای رسیدن به آن ۲۵ تا ۳۰ سال باید صبر کرد. و نباید این فرصت را از دست بدهید.
ما برای کسی بازی نکردیم. من به بچه ها گفتم برای اینکه شخصیت و منش خودتان را نشان بدهید طلایی ترین فرصت نصیبتان شده است. بعد از بازی هم من برکنار شدم. نمی خواهم بگویم واقعا ماجرا چه بوده چون یازده سال گذشته اما متاسفانه داستان های زیادی بود. محتوای کلام جلالی حکایت از فسادی دارد که در آن سال ها با مردانگی او عقیم مانده است. گویای معلم فوتبال ایران تنها مرد فوتبال ایران است. مردی که به خاطر همین اخلاق تاب تحمل بد اخلاقی ها را نداشته و همواره از آن ضربه خورده است.
آینده روشن در گروی فساد زدایی
تبانی و فساد در فوتبال ایران و جهان تحت شرایط مبهم کنونی به لحاظ مدیریت و وضعیت اقتصادی متزلزل، انکار ناپذیر است. و دور از ذهن هم نخواهد بود که در سال ای اخیر و در سنوات آینده نیز تکرار شود. اما موضوع نگران كننده نبود نهاد ویژه در راستای مبارزه با این فساد و پیگیری قاطع در مورد آن است. پر واضح است که تحت هیچ شرایطی تقلب و تبانی در فوتبال قابل تحمل نخواهد بود. و تا زمانی كه فدراسیون قدرت و تاثیرگذاری عوامل فساد را باور نكند. نخواهد توانست از پیشروی آن ها جلوگیری كند. مقوله ای که گاهی از بنگاه ها و سایت های پولشویی و شرط بندی نیز خط و مشی گرفته و بدون توجه به بحران مالی باشگاه ها، در پی سود جویی می باشد. ادامه این راه و حساسیت فیفا و ای اف سی می تواند وجه بین المللی فوتبال ایران را زیر سوال ببرد.
