زهرا ایرانشاهی/ حضور کشتی از زمان ورود به لنگرگاه تا خروج از بندر و درصد اشغال اسکله‌ی ترمینال، از مباحث بسیار مهم در حمل‌ونقل دریایی است. چراکه نسبت مثبتی با سرعت عملکردی عملیات بندری دارد و بر این اساس هرچه ابزارها و امکانات و تجهیرات کافی و لازم برای تخلیه و بارگیری مکانیزه بهتر […]
زهرا ایرانشاهی/
حضور کشتی از زمان ورود به لنگرگاه تا خروج از بندر و درصد اشغال اسکله‌ی ترمینال، از مباحث بسیار مهم در حمل‌ونقل دریایی است. چراکه نسبت مثبتی با سرعت عملکردی عملیات بندری دارد و بر این اساس هرچه ابزارها و امکانات و تجهیرات کافی و لازم برای تخلیه و بارگیری مکانیزه بهتر و بیشتر باشد، سرعت بازرگانی نیز در نهایت بالا خواهد رفت و با افزایش سرعت حمل، تقاضا برای بازار حمل ونقل دریایی کشور بیشتر و اقتصاد نیز پویاتر خواهد شد.
با این مقدمه، مدل پویای عملکرد ترمینال کانتینر بنادر با استفاده ازروش پویای سیستم‌ها، یک مدل آزمایشی بود که از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ بر روی عملکرد بندر شهید رجایی انجام شد و نتایج شبیه‌سازی نشان داد که با افزایش یک دستگاه گنتری کرین تعداد کل کانتینرهای جابه جا شده ۵/۱۲ درصد افزایش و متوسط زمان توقف کشتی ۳۰ درصد کاهش می‌یابد. درواقع با سرمایه گذاری و ساخت یک اسکله تعداد کل تخلیه و بارگیری ۴ درصد افزایش خواهد یافت و متوسط زمان توقف کشتی نیز ۳۷ درصد کاهش می‌یابد.
این در حالی است که به رغم فشارهای تحریم ها و حالا با شیوع ویروس کوید۱۹، سازمان بنادر نیز در راستای افزایش سرعت تحلیه و بارگیری در بنادر، قرارداد ۵۰ هزار میلیاردی احداث بزرگترین ترمینال مکانیزه مواد معدنی در بندر شهید رجایی را سال گذشته امضا کرد تا خط بطلانی بر اندیشه های منفی بافانه بدخواهان بکشد و نشان دهد که در سایه رشد مشارکت با بخش خصوصیِ داخلی می توان عملکرد بنادر بازرگانی را تا اندازه قابل توحهی بهبود بخشید.
قرارداد احداث بزرگ ترین ترمینال مکانیزه مواد معدنی در بندر شهید رجایی به ارزش ۵۰ هزار میلیارد ریال که وسیع‌ترین ترمینال مکانیزه معدنی با حضور مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی به امضا رسید و این قرارداد که سرمایه‌گذاری آن به صورت BOT (ساخت، بهره‌برداری و انتقال) است به ارزش ۵۰۰۰ میلیارد تومان است که در غرب بندر شهید رجایی به مساحت ۱۸۰ هکتار ساخته می‌شود.
طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته این پروژه در ۳ فاز که دوره ساخت هر فاز ۳ سال است، ساخته می‌شود که میزان تناژ تخلیه و بارگیری در حداکثر ظرفیت در آن ۵۰ میلیون تن به صورت سالیانه است.
سازمان بنادر و دریانوردی، مزایای در نظر گرفته شده در اجرای این پروژه را ایجاد یک ترمینال مکانیزه مواد معدنی با تمرکز بر حمل و نقل ریلی مواد معدنی از مبادی مربوطه تا بندر شهید رجایی و بالعکس، ارتقای ظرفیت عملیاتی صادرات مواد معدنی کشور از طریق احداث اسکله و سرمایه گذاری جهت خرید تجهیزات تخصصی، ایجاد اشتغال پایدار نیروی انسانی برای ۵۰۴ نفر به صورت مستقیم، کاهش حوادث در بندر به دلیل تمرکز فعالیت بر حمل و نقل ریلی، افزایش حمل و نقل کالا به صورت ریل پایه، امکان پهلودهی شناورهای غول پیکر مواد معدنی، کاهش آلایندگی و آلودگی هوا به دلیل انجام عملیات تخلیه و بارگیری به روش کاملا مکانیزه اعلام کرده است.
این در حالی است که سازمان بنادر و دریانوردی سال گذشته اقدمات متعدد و اثرگذاری را در حوزه دریایی و ایمنی و حفظ محیط زیست دریایی انجام داده که علاوه بر جلوگیری از انسداد مجرای تجارت دریایی کشور به رغم اعمال تحریم های آمریکایی ها و تأمین سوخت کم سولفور مورد نیاز خطوط کشتیرانی با پیگیری از مراجع ذیربط می توان به نقش آفرینی بنادر در مقابله و کنترل سیلاب استان های ساحلی کشور اشاره کرد.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در ماه آخر پارسال و در مراسم امضای قرارداد ۵۰ هزار میلیارد ریالی احداث بزرگترین ترمینال مکانیزه مواد معدنی در بندر شهید رجایی گفت: بدون شک حجم سرمایه گذاری در این پروژه نسبت به حجم سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط بخش خصوصی در دیگر بنادر کشور اتفاقی بی نظیر است. محمد راستاد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در این اظهار داشت: بدون شک حجم سرمایه‌گذاری در این پروژه نسبت به حجم سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط بخش خصوصی در دیگر بنادر کشور که ۱۰ هزار میلیارد تومان باشد، اتفاقی بی نظیر است که نشان می دهد استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در بنادر روبه افزایش است.
محمد راستاد ادامه داد: این ترمینال یک پایانه تخصصی برای مواد معدنی و فولادی است که خلا آن را به شدت احساس می کردیم. هم اکنون صف کشتی ها و ترافیک کشتی ها مربوط به شناور هایی است که در حال بارگیری مواد معدنی برای صادرات در بندر شهید رجایی هستند. به همین خاطر در افق ۱۴۰۴ در مورد محصولات فولادی باید به رقم ۵۵ میلیون تن خودمان را برسانیم که با پیش بینی های صورت گرفته و با احداث فاز اول این ترمینال که در یک بازه سه ساله خواهد بود ظرفیت مناسبی ایجاد خواهد شد.
راستاد با تاکید بر اینکه دارا بودن چنین پایانه‌ای در کشور به ارتقای رقابت‌پذیری محصولات صادراتی کمک می‌کند، تصریح کرد: هزینه کشتی‌های صادراتی مواد معدنی و فولادی با احداث این پایانه در بندر شهید رجایی کاهش می‌یابد و ما به سمت الگوی مدیریت صاحب‌خانه‌ای بنادر گام بلندی برمی‌داریم.
گفتنی است که علاوه بر موارد فوق، انجام لایروبی ۴۰ هزار متر مکعب از دهانه گرگان‌رود و انجام عملیات خارج سازی کشتی واژگون شده SL-STAR از اسکله بندر شهیدرجایی بخش دیگری از اقدامات انجام شده در حوزه دریایی در سال گذشته است.
همچنین تامین و تحویل ۱۹ دستگاه تجهیزات نمونه برداری از مخازن آب توازن کشتی ها به ارزش تقریبی ۴ میلیارد تومان به بنادر کشور و دریافت مواد زائد نفتی به میزان ۷۰۴۹ مترمکعب و ۴۵۰۲ مورد زباله از کشتی های متردد به بنادر کشور نیز طی سال گذشته از سوی سازمان بنادر و دریانوردی در حوزه دریایی و به ویژه ایمنی و حفظ محیط زیست دریایی صورت پذیرفته است.
تهیه سند تخصصی در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و جابجایی شش میلیون و ۲۰۰ هزار نفر-سفر مسافر و گردشگر در نوروز سال گذشته از ۴۵ پایانه دریایی در شمال و جنوب کشور را می توان به عنوان دو نمونه از دیگر اقدامات انجام شده در این حوزه نام برد.
این در حالی است که علاوه بر موارد فوق، در جهت تسهیل حمل کالا در بنادر و با هدف افزایش سهم حمل و نقل ریلی در بنادر، تعرفه حق دسترسی به شبکه ریلی درون بندر نیز حذف شده است.
