مقاومت در برابر اصلاح مشکلات مربوط آن به حدی است که روزبه‌روز آن را در معرض مصائب جدیدتر قرار می‌دهد و از آن دست مسائلی است که همه مافیای آن را می‌شناسند؛ اینگونه نیست که دست‌های پشت پرده کنکور مخفی باشد و مبرهن است که موسسات آموزشی، صاحبان انتشاراتی‌های کنکوری و مراکز مشاوره که از کلیت ماجرا نفع مادی می‌برند و البته مثل همیشه مسئولین و متولیانی که به خود زحمت حل مسئله را نمی‌دهند و با اصل (هرچه پیش آید خوش آید) روزگار می‌گذرانند، بانیان اصلی شرایط موجودند. کنکوری‌ها امروز درگیر چند مشکل عمده هستند که اتفاقا درخصوص برخی از آنها خبرهای خوبی به گوش می‌رسد. در ادامه این موارد را با هم مرور می‌کنیم.
غول امتحانات نهایی!
تاثیر قطعی معدل در کنکور، از خود کنکور استراس‌زاتر شده‌است. به موجب این قانون، معدل امتحانات نهایی سال آخر همچون رتبه کنکور، در ارزیابی نهایی موثر است. از همان ابتدای تصویب، کارزارها علیه این مصوبه به راه افتاد. حرف اصلی مخالفان این قانون هم منطقی است؛ به زبان ساده، داوطلبی که سال‌ها پیش دیپلم خود را اخذ کرده و اکنون قصد شرکت در کنکور را دارد، بی‌خود و بی‌جهت باید در بیش از ده آزمون امتحان نهایی شرکت کند و علاوه بر هدررفت وقت و انرژی فراوان، اضطراب بیشتری متحمل شود. حتی دانش‌آموزانی که به شکل پیوسته این روند را طی می‌کنند هم، گاها خیلی باتمرکز و حساسیت سراغ امتحانات نهایی نمی‌روند و وقت خود را روی کنکور می‌گذارند. اکنون نه تنها مجبورند روی امتحانات نهایی حساس باشند، بلکه در صورت غفلت و تعلل، کنکور هم از دست خواهد رفت. در کنار همه این‌ها، این نکته از همه آزاردهنده‌تر است که برگزاری امتحانات نهایی گاهی اوقات با چالش‌های اساسی همچون ناتوانی در صدور کارت برای داوطلبان مواجه می‌شود و عجیب است که نمی‌توانیم یک ورق کارت را درست صادر کنیم و با تصویب قوانین جدید و بدون فکر، دور خودمان می‌چرخیم.
با روی کار آمدن دولت جدید و تغییرات در سیستم مدیریت کشور، مطالبه حذف تاثیر قطعی معدل شدت گرفت. در این خصوص به گزارش حرف آخر، «علی رمضانی»، از افراد نزدیک به وزیر آموزش و پرورش که این روزها با توئیت‌هایش نقش سخنگوی وزیر آموزش و پرورش را دارد نوشت: «دانش‌آموزان عزیز و خانواده‌های بزرگوار! جناب آقای «علیرضا کاظمی» از زمان حضور در وزارت آموزش‌وپرورش در بحث لغو قطعی تاثیر معدل با شورای انقلاب فرهنگی در حال مذاکره است. انشاله خبرهای خوبی را می‌شنویم.» «احسان عظیمی‌راد»، سخنگوی کمیسیون آموزشی مجلس نیز در توئیتی جدید از خبر خوب برای لغو تاثیر قطعی معدل کنکور خبر داده‌است.
این درحالی‌است که «عبدالحسین خسروپناه»، دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی همچنان در جهان شیشه‌ای خود به سر می‌برد و اخیرا در جشن ۴۰ سالگی تاسیس شورا با تاکید بر پیمایش نظرات مختلف گفت: «تاثیر قطعی معدل را همه قبول دارند و معتقدند به وضعیت قبلی کنکور بازنگردیم که دانش‌آموزان از مدرسه و کتاب درسی و معلم، فاصله بگیرند و در مجموع، این بازگشت به گذشته را هیچ مجموعه‌ای قبول ندارد. اجماع بر این است که تاثیر معدل، قطعی باشد و حتی اتفاق نظر بر این است که تاثیر قطعی معدل بر پایه دوازدهم بماند اما درباره پایه یازدهم و دهم، اختلاف نظرهایی وجود دارد که مجددا در صحن شورا مطرح خواهد شد تا به جمع‌بندی برسد.» در نهایت هم آب پاکی را اینگونه روی دست داوطلبان ریخت که هرگونه تغییر در مصوبه تاثیر معدل در کنکور، سه سال دیگر اعمال خواهد شد و تا آن زمان، روند اجرایی مصوبه تاثیر معدل هیچ تغییری نخواهد کرد؛ با این‌حال نباید ناامید بود.
پشت درهای بسته آزمون
مشکل بعدی، عدم امکان ثبت‌نام برای برخی داوطلبان آزمون کارشناسی‌ارشد و دکتراست. به گزارش مهر، ثبت‌نام در نوبت اول آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ از ۲۵ آذرماه آغاز شد و همزمان با اعلام شرایط، داوطلبانی که در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ پذیرفته شده بودند نسبت به عدم امکان ثبت‌نام در آزمون سراسری ۱۴۰۴ در دوره‌های روزانه (رایگان) و چهار رشته پر متقاضی پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی و دامپزشکی (رایگان و غیر رایگان) معترضند. این گروه از داوطلبان با استناد به ثبت‌نام دانشجویان داوطلب شرکت در آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری سال ۱۴۰۴ معتقدند باید به آنها هم اجازه داده شود در آزمون سراسری ۱۴۰۴ ثبت‌نام کنند.
در سال‌های اخیر تا قبل از سال ۱۴۰۱ پذیرفته‌شدگان در دوره‌های روزانه (آموزش رایگان) دانشگاه‌های کشور اجازه شرکت در آزمون سال بعد را نداشتند و اگر فردی قصد تغییر شرایط خود را داشت یا باید از طریق نقل‌وانتقال دانشگاه‌ها اقدام می‌کرد و یا پس از یک‌سال اجازه شرکت در آزمون را داشت. بعد از رای دیوان عدالت اداری، این ممنوعیت برداشته شد اما پس از آن دانشگاه‌ها با مشکلات عدیده‌ای اعم از انصراف، عدم ثبت‌نام و سایر ناهماهنگی‌ها مواجه شدند. در عین حال بسیاری از داوطلبانی که تنها با یک نمره کمتر در دوره روزانه پذیرفته نشده بودند نیز به دلیل اینکه فرد پذیرفته‌شده شرایط تحصیلی خود را رها کرده و بلاتکلیف گذاشته بود، از تحصیل در دوره روزانه دانشگاه‌های کشور محروم شدند و به نوعی حق آنها در ادامه تحصیل تضییع شد.
مشکل اساسی‌تر اینجاست که این داوطلبان می گویند این شرایط به آنها اطلاع‌رسانی نشده بود؛ با این حال در تازه‌ترین خبر، «رضا محمدی»، سرپرست سازمان سنجش آموزش کشور تأکید کرد: «مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر عدم امکان شرکت پذیرفته‌شدگان صرفاً دوره‌های رایگان و پرمتقاضی سال ۱۴۰۳ در آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ به صورت کامل اطلاع‌رسانی شده‌است و علاوه بر اطلاع‌رسانی عمومی و مکرر درباره مصوبه، این محدودیت در دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ به صورت دقیق درج شد.»
وی افزود: «برای اطمینان از اطلاع‌رسانی، در مرحله انتخاب رشته، هر فرد در صورتی امکان انتخاب رشته را داشت که باید گزینه «آگاهی از ضابطه محدودیت شرکت در آزمون سال بعد» را تأیید می‌کرد. بنابراین داوطلب سال ۱۴۰۳ در زمان انتخاب رشته و تایید فرم انتخاب رشته با آگاهی کامل گزینه را انتخاب کرده چون بدون تایید این گزینه امکان انتخاب رشته وجود نداشته‌است.»
وی سپس تاکید کرده که قبولی در یک رشته و اشغال یک صندلی دانشگاهی برای مدتی و رها کردن بی‌نتیجه آن، به معنی سوزاندن فرصت‌ها و تضییع حقوق دیگر متقاضیان است که می‌توانستند در آن رشته‌ها پذیرش و فارغ التحصیل شوند. ضمن اینکه انصراف از رشته قبولی به ویژه رشته‌های رایگان، به دلیل خالی ماندن ظرفیت‌های آموزشی، هدر دادن منابع ملی است و این خلاف عدالت آموزشی است.
اگر این موارد در دفترچه درج شده و داوطلبان آگاه بودند که هیچ؛ اما انتظار رعایت ضوابط تنها از داوطلبان هم صحیح نیست. در این خصوص باید گفت اگر این کار بی‌عدالتی است، بازنگری در سهمیه‌ها اما عین عدالت است.
گفتنی‌است؛ بیش از دو ماه پیش «فاطمه مهاجرانی»، سخنگوی دولت در صفحه شخصی خود در فضای مجازی در پاسخ به کاربری که خواستار «رفع محرومیت از آزمون ارشد و دکتری» شده بود، نوشت: «در مورد مشکل به وجود آمده برای داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد و دکتری، رئیس محترم جمهوری آقای دکتر پزشکیان دستور پیگیری داده‌اند.» آنچه تا امروز اتفاق افتاده، تنها تبیین ابعاد مختلف موضوع است و مشکل داوطلبان حل نشده‌است. برای حصول نتیجه نهایی باید بیشتر صبر کرد.
- نویسنده : سایه برین/ دبیر سرویس فرهنگ و اجتماعی
