هزینه‌های حقیقت‌نمایی
هزینه‌های حقیقت‌نمایی
مراسم اختتامیه هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران، «سینماحقیقت» با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی، محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره و جمعی از فیلمسازان و داوران در تالار وحدت برگزار شد. مراسم امسال درحالی برگزار شد که طبق گفته‌ی وزیر ارشاد، با اعتمادسازی‌های دولت چهاردهم استقبال از آن افزایش یافته بود.

صالحی‌امیری گفت: مقدمات این جشنواره در دولت سیزدهم انجام شده؛ ولی در این دو سه ماهه اتفاقاتی در رویکرد‌ها و مسیر‌ها افتاده که اعتماد ساز بوده است. برخی از مستندسازان که فکر می‌کردند فیلم آن‌ها عرضه نمی‌شود با رغبت بیشتری به جشنواره حقیقت آمدند.
با این حال نباید از مشکلات مهم مستندسازان غافل شد. بودجه تولید آثار سینمایی به طور عادلانه تقسیم نمی‌شود و در این میان صنعت مستندسازی از بقیه شرایط سخت‌تری دارد چرا که مستند با توجه به ماهیت سختی کاری که دارد نیازمند تجهیزات و فناوری‌های به روزتری است و این مهم در صورتی محقق می‌شود که بودجه مناسب برای کار در اختیار مستندسازان قرار داشته باشد. مستندسازان در صورتی که بتوانند با فناوری‌های روز دنیا خود را منطبق کنند می‌توانند در فستیوال‌های بزرگ بین‌المللی شرکت کرده و برای کشورمان افتخارآفرین باشند حال اینکه این مسیر برای مستندسازان بسیار سخت است چرا که از امکانات در اختیار مستندسازان جهانی برخوردار نیستند. نکته دیگر در خصوص مستندسازی این است که اگر تأکید می‌شود در تولید آثار سینمایی و نمایشی و انواع تولیدات دیگر مثل انیمیشن‌سازی یا برنامه‌های رئالیتی شو محدودیت‌های دست و پاگیر کمتر شود این تأکید برای مستندسازی چندین برابر است. اصلاً اصالت مستندسازی بر این استوار است که اتفاقاتی در لحظه واقعی و از پیش برنامه‌ریزی نشده روبروی دوربین قرار می‌گیرد و هر چقدر که این برنامه‌ریزی‌ها از پیش تعیین نشده‌تر باشند یک اثر مستند با اصالت‌تر است و مخاطبان بیشتری جذب می‌کند؛ حال تصور کنید در شرایطی که محدودیت و سانسوری پا به عرصه مستندسازی بگذارد و به طور کلی این کار با اصالت ذاتی این صنعت در تضاد است. تبلیغات هم‌راستا با سایر تولیدات نمایشی نیز باید در اختیار مستندسازان قرار بگیرد و همان گونه که یک اثر سینمایی یا سریال سروصدا به راه میاندازد باید در خصوص تبلیغات یک اثر مستند هم تمهیدات ویژه‌تری در دستور کار قرار بگیرد.
در راستای همین دغدغه‌ها، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آئین اختتامیه هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم حقیقت گفت: خوشحالم که سینمای مستند ما گام به گام پیش آمده و باری را بر دوش می‌کشد که صراحت روایت دارد. این سینما مختص نسل جوان جسور و خلاق است که به اتکای تاریخ، هنر و پیشینه ابدی و جغرافیایی، داستان‌های کامیابی و ناکامیابی‌ها را می‌سازند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: سینمای مستند ما پیشینه و چشم‌اندازی پر افتخار دارد. ۶۰ درصد ورودی فیلم‌ها از شهرستان‌ها هستند و این نشانگر این است که از جای جای ایران هنرمندان برای مستندسازی اهتمام میورزند.
صالحی با تأکید بر اینکه سینمای مستند ایران بیش از آنچه که است ظرفیت دارد، گفت: برعهده ما است که این ظرفیت را شناخته و به آن بها دهیم. این سینما با انباشت ظرفیت‌ها و استفاده از مضمون‌های بکر و تکنیک‌های تازه مخاطب را به سینمای مستند متصل کرد. هدف دیگر ما بازار‌های بین‌المللی و حضور مستند‌های ایرانی در عرصه بین‌المللی است زیرا این سینما حرف‌های بسیاری برای منطقه و جهان دارد.
وی تأکید کرد: باید تحمل‌پذیری را نسبت به سینمای مستند که پنجره‌ای نسبت به جهان است، بیشتر کرد. سینمای مستند ایران ترکیبی از روایت، خلاقیت، جسارت و مسئولیت است که ترکیبی متجانس از سینمایی مؤثر به حساب می‌آید.
صالحی در ادامه ضمن ابراز خوشحالی از حضور در هجدهمین جشنواره سینما حقیقت، گفت: خوشحالم که در ایران عزیز ما سینمای مستند گام به گام پیش آمده و باری را بر دوش می‌کشد که صراحت روایت دارد. این سینما مختص نسل جوان جسور و خلاق است که به اتکای تاریخ، هنر و پیشینه ابدی و جغرافیایی داستان‌های کامیابی و ناکامیابی‌ها می‌سازند.
وی در جمع خبرنگاران هم با تأکید بر اینکه باید فضای مخاطب سینمای مستند را فارغ از گروه هنر و تجربه گسترده کرد، افزود: نهاد‌ها می‌توانند فیلم‌هایی که با ماموریت آن‌ها تناسب دارد به مخاطبان پیرامون خودشان مرتبط کنند. سازمان سینمایی هم باید بررسی کند که چطور می‌شود فضای مخاطب سینمای مستند را گسترده‌تر کرد. سینمای مستند با تنوع مضمونی و تکنیک روز مخاطب خود را پیدا کرده و باید بستر‌های لازم برای نمایش فیلم‌ها فراهم شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اکران نشدن یکی از فیلم‌ها در جشنواره، توضیح داد: مبنای ما در جشنواره «سینما حقیقت» وفاداری به نظر داوران بود. اگر تهیه‌کننده‌ای تصمیم گرفته فیلمش را خارج کند، قوانین اقتضا می‌کرد ما این کار را بکنیم. ما از اثری که در جشنواره بوده تا لحظه آخر دفاع می‌کنیم چرا که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول مستقیم این اتفاق است.
صالحی درباره بودجه فیلم مستند، گفت: سازمان‌ها و نهاد‌ها از بودجه مسئولیت اجتماعی خود می‌توانند در این حوزه استفاده کنند. ارتباطات خوبی برقرار شده است که از بودجه مسئولیت اجتماعی استفاده کنیم.

  • نویسنده : سایه برین/ دبیر سرویس فرهنگ و اجتماعی