بازگشت مردم به جشنواره فجر
زمان انتشار فراخوان، «محمد خزاعی»، رئیس سازمان سینمایی سابق دبیر جشنواره بود و اولین تغییر نیز در متن فراخوان قابل مشاهده بود؛ بازگشت سیمرغ از نگاه مخاطبان به متن رویداد که همواره یکی از چالش برانگیزترین بخش‌های جشنواره بوده است. علت حذف آن، عدم شفافیت در رای‌گیری‌ها عنوان شده بود و به نوعی مدیران وقت قائل به وجود دست‌های پشت پرده در روند امتیازدهی به آثار بودند و در طول سه سال استقرار دولت سیزدهم این جایزه حذف و اذعان شد تا زمانی که نتوان ساز و کار شفاف و دقیقی برای آن اندیشید، باز نخواهد گشت. مخالفان این سیاستگذاری اما معتقد بودند که حذف سیمرغ مردمی، مخاطب را به عنوان اصلی‌ترین دارایی جشنواره فجر حذف خواهد کرد و با عدم حضور آن نمی‌توان آمار قابل استنادی از سلیقه مردم و اقبال آنان به آثار سینمایی به دست آورد. امروز اما مجددا این جایزه به جشنواره بازگشته و باید دید با حضور مجدد آن پس از سه سال، آیا شاهد برگزاری بدون حاشیه‌اش هستیم یا باز هم دستخوش عدم شفافیت خواهد شد.
داخل جدا، خارج جدا
تغییر بعدی که اخیرا اتفاق افتاد، تغییر مدیریت جشنواره بود. «رائد فریدزاده» که با حکم «سیدعباس صالحی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ریاست سازمان سینمایی را برعهده گرفته است، خزاعی را از سمت دبیری جشنواره برکنار و «منوچهر شاهسواری» را به جای او گماشت. همزمان با این تغییر، یک دستور تازه نیز داده شد و آن هم تفکیک بخش بین‌الملل از سینمای ایران در جشنواره فجر بود. این دو بخش نیز سه سال است که با هم ادغام شده‌اند و امروز مجددا اعلام شده که به صورت جداگانه برگزار خواهند شد. در طول سه سال گذشته، انتقاداتی نسبت به اینکه ادغام این دو بخش، فضای جشنواره بین‌الملل را کم‌رونق کرده مطرح می‌شد و حال باید دید آیا تفکیک، رونق را به این رقابت بازمی‌گرداند یا نه. تصور ما بر این است که علت عدم رونق بخش بین‌الملل این نیست. در تمام سال‌هایی که این دو بخش چه با هم برگزار می‌شدند و چه جدا، خارج کشور استقبال شایسته‌ای از جشنواره فیلم فجر نداشت. درواقع حضور در این رقابت برای سینماگران جهان دارای جذابیت نیست و اینکه چرا اینگونه است، فصلی جدا برای بررسی می‌طلبد که هدف اصلی این متن نیست.
مدیران تازه با مسئولیت مبهم
اتفاق جالب توجه دیگر، انتخاب شورای سیاستگذاری برای این جشنواره است. به گزارش میزان، «سیدمحمد بهشتی»، «حسین انتظامی»، «فرهاد توحیدی»، «علیرضا شجاع‌نوری»، «محمدمهدی عسگرپور»، «علیرضا تابش»، «منوچهر محمدی» و «منوچهر شاهسواری» با حکم رائد فریدزاده به عنوان اعضای شورای سیاستگذاری چهل و سومین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند. اما یک علامت سوال بزرگ، شرح وظیفه هر یک از این اعضاست. به درستی روشنگری نشده که هرکدام از این افراد چه مسئولیتی دارند. نکته دیگر در خصوص آنها این است که انتقاداتی نسبت به سیاستگذاری‌ها نیز از طرف این افراد به گوش می‌رسیده‌است. اگرچه سکوت نکردن در برابر ناکارآمدی‌ها و نقاط ضعف فضیلت بزرگی است، با این‌حال باید ببینیم آیا منتقدان صرفا منتقدند یا راهکاری هم دارند. این در جشنواره امسال قابل مشاهده خواهد بود.
ستارگان احتمالی جشنواره
آخرین خبر قابل توجه در خصوص جشنواره فجر، اخبار منتشره در خصوص حضور چهره‌ها و آثار این دوره است. در بارزترین نمونه‌ها، «مسعود ده‌نمکی»، «اخراجی‌ها۴» را که بازگوکننده وقایع پیش از «اخراجی‌ها۱» است را به جشنواره خواهد رساند. به گزارش همشهری آنلاین، «پیمان معادی» نیز احتمالا «بالاده» را برای حضور در جشنواره فجر تهیه می‌کند.کارگردانی این اثر را «احمد بهرامی» برعهده دارد. به گزارش شهرآرانیوز، «امیر جدیدی» نیز قرار است در دومین ساخته سینمایی «یوسف حاتمی‌کیا» بازی کند تا در صورت رسیدن فیلم به جشنواره این رویداد سینمایی پذیرای یک ستاره دیگر باشد. آخرین حضور وی در جشنواره فیلم فجر به سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد. براساس اخبار منتشر شده، امیر جدیدی در این فیلم با «هدی زین‌العابدین» همبازی است. «ابراهیم حاتمی‌کیا»، «بهروز افخمی»، «رسول صدرعاملی»، «فریدون جیرانی»، «حمید نعمتاله»، «محمدحسین فرحبخش»، «مهران احمدی»، «ابوالقاسم طالبی» و «محمدحسین لطیفی» نیز از جمله کارگردانانی هستند که احتمال حضورشان در جشنواره وجود دارد. «احسان علیخانی»، «محمود رضوی»، «علی اوجی» و… هم اسامی آشنا در میان تهیه‌کنندگانند که پروژه‌های درحال تولید دارند.
شاید بتوان گفت این دوره جشنواره، یکی از مبهم‌ترین دوره‌های آن است. نه می‌توان از کیفیت مدیریت آن تا زمان حصول نتیجه گمانه‌زنی داشت و نه چشم‌اندازی از میزان استقبال هنرمندان به اصطلاح «قهر کرده» از جشنواره وجود دارد. یا بسیار پررونق است یا سیاستگذاریهای تازه شکست خواهد خورد که امیدواریم حدس ابتدایی درست‌تر باشد تا یکی از شور و شوق‌های رخت بربسته از سینما و مخاطبان، به آنها بازگردد.
