شهلا منصوریه – دبیر گروه اجتماعی / پایتخت در حالی وارد روزهای آغازین آبان ماه ۹۹ می شود که، در هفته های اخیر هوای آلوده ای را پشت سر گذاشته است. طبق اعلام کارشناسان شاخص کیفیت هوای تهران از ابتدای امسال تاکنون وضعیت بدتری نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است، […]
شهلا منصوریه –
دبیر گروه اجتماعی /
پایتخت در حالی وارد روزهای آغازین آبان ماه ۹۹ می شود که، در هفته های اخیر هوای آلوده ای را پشت سر گذاشته است. طبق اعلام کارشناسان شاخص کیفیت هوای تهران از ابتدای امسال تاکنون وضعیت بدتری نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است، آن هم در حالی که در شرایط شیوع کرونا و پیک سوم آن به سر می‌بریم. با این وجود به گفته کارشناسان یک پایان آلوده تر نسبت به سال های گذشته در پیش رو وجود دارد. همان گونه که شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، اعلام کرد که مهر ماه ۹۹ آلوده‌ترین مهر طی پنج سال اخیر بوده است. این در حالی است که کرونا، «شاخص آلودگی هوا» را از یک هشدار همیشگی به یک زنگ خطر جدی برای همه ما تبدیل کرده است. به عبارتی امروز علاوه بر نگرانی عدم رعایت فاصله اجتماعی و نزدن ماسک، سرما و آلودگی هوا هم بر دغدغه ها و نگرانی ها افزوده شده است.
کلانشهر تهران از ابتدای سال هم زمان با شیوع کرونا ۱۵ روز هوای پاک، ۱۵۲ روز هوای قابل قبول، ۳۷ روز هوای ناسالم برای گروه های حساس جامعه و دو روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است. در مدت مشابه در سال ۹۸، پایتخت ۲۵ روز هوای پاک، ۱۵۳ روز قابل قبول، ۲۷ روز هوای ناسالم برای گروه های حساس جامعه و یک روز هوای ناسالم برای همه افراد جامعه داشت. کیفیت هوای پایتخت در مهر ماه امسال نیز ۲۱ روز در شرایط قابل قبول و ۹ روز به دلیل افزایش غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت.
با این وجود و وضعیت موجود آیا می توان به نیمه دوم سال در وضعیت سفید امیدوار بود؟ اگرچه کاهش سطح رعایت پروتکل ها به ۴۲ درصد و بی خیالی برخی ها در زدن ماسک و پرهیز نکردن از سفرهای غیر ضروری، از پیش نوید یک پاییز سیاه را داده است! روز به روز هم اعداد سه رقمی اعلام شده فقط در بیمارستان ها با برچسب کرونا راهی آرامستان ها می شوند تا یادمان نرود وضعیت به مراتب از هر زمان دیگری وخیم تر است.
حرکت دستگاه‌ها کند است
مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران از حرکت کند دستگاه‌های متولی اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوا برای شهر تهران انتقاد کرد. دکتر شینا انصاری، در توئیتر نوشت: با گذشت دو دهه از نخستین برنامه جامع کاهش آلودگی هوا برای شهر تهران در سال ۱۳۷۹، مشخص بودن محورهای اقدامات و قوانین و مصوبات متعدد دولت طی ۲۰ سال اخیر به خصوص ابلاغ قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶، حرکت دستگاه‌های متولی برای بهبود کیفیت هوا کند بوده است.
وی در ادامه افزوده است: بی‌انصافی است اگر برخی اقدامات انجام شده طی این سال‌ها برای بهبود کیفیت هوا مثل حذف سرب از سوخت، کاهش غلظت آزبست در هوا با ممنوعیت مصرف در لنت ترمز، ارتقای حداقلی استاندارد خودروها که باعث شد مونواکسیدکربن در هوای تهران کنترل شود یا بهبود کیفیت بنزین از نظر انتشار بنزن، فراموش شود. ولی فعالیت‌های انجام شده در مقابل حجم بارگذاری منابع مولد آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، کمرنگ بوده است.
چگونگی عبور از آبان و آذر آلوده و کرونایی
حدود هشت ماه از ورود مهمان ناخوانده به کشورمان می گذرد. اما چیزی که مهمتر از آن وجود دارد اکنون، همدستی کرونا و آلاینده‌هاست که شرایط را به‌شدت بحرانی کرده‌اند. به گفته کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت، شرایط جوی پیش آمده تهدید جدی است و مبتلایان به کرونا قطعا با آسیب‌های وخیم‌تر و حتی مرگبارتر مواجه خواهند شد.
سوال مهمی که این روزها به ذهن ها می رسد این است که با توجه به شیوع کرونا و افزایش آلودگی هوا باید چه کار کرد؟ گروهی معتقدند که باید این شرایط بحرانی را بپذیریم و تردد کمتری داشته باشیم و به جای استفاده از وسایل شخصی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنیم. از سوی دیگر شهروندان دغدغه کمبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی را دارند و معتقدند که این ناوگان فرسوده و کم است.
ضرورت مدیریت یکپارچه
مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودرو نیز معتقد است که آلودگی هوا مربوط به سال قبل و امسال نیست و سال‌هاست کلانشهرهای دنیا گرفتار آن هستند. به گفته حسین مقدم، در شهرها قبل از هرچیز باید منشأ آلودگی کشف شود که در تهران قطعا وسایل موتوری منشأ هستند و به همین دلیل قوانین بازدارنده با محوریت وسایل موتوری ازجمله خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت وضع شود. او معتقد است که با فرهنگسازی می‌توان استفاده مطلوب از وسایل حمل‌ونقل عمومی را نهادینه کرد. انجام معاینه فنی مستمر و تولید خودروهای باکیفیت و استفاده از خودروهای برقی درخصوص کاهش آلودگی هوا تأثیرگذار هستند.
یک کارشناس امور حمل و نقل نیز راه حل برطرف کردن مسئله آلودگی هوا را توسعه گسترده و وسیع حمل و نقل عمومی می داند. به گفته مهرداد تقی‌زاده، ناوگان حمل‌ونقل همگانی باید به قدری قوی و تکمیل باشد که خدمت رسانی مناسب‌تر باشد. این در هرشرایطی راهکار مناسبی برای کاهش آلودگی هواست. او به راهکارهای دیگری هم اشاره می کند و می افزاید: کیفیت سوخت و معاینه فنی خودرو نیز تأثیر خود را در پاک شدن هوا می‌گذارد.
