به گزارش ایرنا، حدود ۲۱ سال حضور اشغالگران آمریکایی در افغانستان که با اجرای هزاران برنامه نظامی همچون بمباران مناطق شهری و روستایی به بهانه مبارزه با تروریست و غارت منابع داخلی این کشور آنهم با ژست‌های بشردوستانه همراه بود را می‌توان نخستین مهره‌های دومینویی دانست که کاخ سفید را به ورطه بدنامی و بی‌آبرویی در سطح بین‌المللی کشاند؛ راهبردی که نه فقط هزینه گزافی برای مردم آمریکا تراشید، بلکه نتیجه نهایی آن، توخالی بودن شعار مبارزه جهانی با تروریست را عریان کرد.
اگر از این برهه تاریخی نیز بگذریم، خروج بدون برنامه و دردسرساز نظامیان اشغالگر از کابل، پازل اشتباهات واشنگتن را در افغانستان تکمیل کرد و یک فاجعه انسانی برای این کشور و یک رسوایی عظیم برای آمریکا برجا گذاشت؛ خروج خفت‌باری که برای ملت بزرگ افغانستان همچون انفجار هسته‌ای چند وجهی، تمام ارکان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آنها را تحت تاثیر قرار داد و موجب فروپاشی نه فقط دولت، بلکه زیرساخت های کشور و بنیان بسیاری از خانواده‌ها و جوامع شهری و روستایی شد.
جدای از جنبه‌های نظامی، ژئوپولیتیک و اقتصادی حضور آمریکا در افغانستان، برایند ۲ دهه سیاست‌های غلط واشنگتن در کابل، به شکل‌گیری کشوری وابسته در تمام ابعاد و ارکان انجامید که با خروج نیروهایی خارجی، نتوانست از عهده بحران‌های پیشرو برآید و بی‌درنگ در چنبره آنها غرق شد.
حال در آستانه یکسالگی فرار اشغالگران آمریکا و متحدانش از افغانستان، دفتر هماهنگی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد می‌گوید که هم اینک نزدیک به ۲۵ میلیون نفر در افغانستان در فقر مطلق زندگی می‌کنند و ممکن است امسال ۹۰۰ هزار فرصت شغلی دیگر در بازار کار از بین برود.
مبارزه با تروریسم؛ اسم رمز حمایت از اسلحه‌سازان
یک تحقیق دانشگاه براون می‌گوید که ارتش آمریکا از زمان وقوع حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، تاکنون ۱۴ تریلیون دلار برای طرح ادعایی موسوم به “مبارزه با تروریسم جهانی” هزینه کرده است.
بر اساس این گزارش، ۴.۴ تریلیون دلار از این اعتبارات عاید شرکت‌های اسلحه‌سازی ایالات متحده شده است؛ رقمی که به نظر می‌رسد توضیح مناسبی برای ۲ دهه قتل و غارت ملت افغانستان توسط سیاستمداران جنگ طلب آمریکایی باشد.
همچنین وبگاه خبری بیزینس اینسایدر فاش کرد که بر اساس تحقیق موسسه امور عمومی و بین‌المللی واتسون از دانشگاه براون، نیمی از مجموع بودجه وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ که به ۱۴ تریلیون دلار می‌رسد، به شرکت‌های تسلیحاتی این کشور رسیده است.
این موسسه در گزارش خود افزود: دولت آمریکا پس از وقوع حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، به بهانه “مبارزه جهانی با تروریسم” و همچنین تامین مالی اشغال افغانستان، هزینه‌های نظامی خود را بشدت افزایش داد.
از اشغال حادثه‌ساز تا خروج مرگبار
دولت جورج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۱ میلادی در پی واقعه ۱۱ سپتامبر (۲۰ شهریور ۱۳۸۰) در برج‌های دوقلوی مرکز تجاری در نیویورک به بهانه انتقام از “القاعده” به همراه متحدانش در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به افغانستان حمله کرد و پس از ۲ دهه چون حضور آمریکایی ها بدون هیچ دستاوردی هزینه‌ساز شده بود، سرانجام در ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ (۱۵ ماه آگوست ۲۰۲۱) دولت بایدن مفتضحانه مجبور به خروج از این کشور شد.
در روزهای اول آگوست سال ۲۰۲۱ سرعت بالای پیشروی طالبان در ولایت‌های افغانستان، بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران مسایل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله دولتمردان آمریکایی و نیز مقام‌های ارشد دولت وقت افغانستان را شوکه کرده بود و تنها ۴۸ ساعت پیش از فرار پرحاشیه اشرف غنی رئیس جمهور این کشور از کابل، او در روز ۱۳ آگوست درباره سقوط ولایت هرات با عبدالله عبدالله رئیس اجرایی، امرالله صالح معاون اول رئیس جمهوری، وزیر داخله، وزیر دفاع و مقامات ارشد دولتی در دفتر خود جلسه داشت و به گفته یکی از مقام‌های ارشد پیشین دولتی حاضر در جلسه، آنها به طور دائم یکدیگر را متهم می‌کردند و می‌خواستند بدانند دلیل این که سربازان در نبرد با طالبان سنگرها را ترک می‌کنند، چیست؟ این در حالی است که اشرف غنی رئیس جمهور فراری افغانستان بعدها در مصاحبه‌ای اعلام کرد که زلمای خلیل‌زاد نماینده سابق آمریکا در امور افغانستان با طرحهای خود تمام سیاستمداران این کشور را تقسیم کرده بود.
سناتور باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنا که به طور معمول از سیاست خارجی بایدن حمایت می‌کند، در اواخر شهرویور سال گذشته در جلسه آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده در مقابل سناتورهای کنگره آمریکا، از جنبه‌های مختلف خروج از افغانستان انتقاد و تاکید کرد که خروج از این کشور به طور واضح و مرگبار، نقص داشت.
رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا با انتقاد از توافق طالبان با دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین ایالات متحده، گفت: چیزی به نام طالبان اصلاح‌شده وجود ندارد.
او خطاب به وزیر خارجه آمریکا با انتقاد از دولت بایدن گفت: چرا گروه‌های مختلفی از کسانی که با نیروها و نهادهای آمریکایی در افغانستان کار کردند، موفق به خروج از افغانستان نشده‌اند.
جیمز ریش سناتور ارشد جمهوریخواه در کمیته روابط خارجی سنا نیز گفت: این عقب‌نشینی یک شکست مفتضحانه بود.
وی دولت بایدن را بی‌کفایت خواند و گفت که او به اعتبار بین‌المللی آمریکا صدمه زده و منجر به حمله مرگبار به نیروهای آمریکایی و غیرنظامیان افغان در فرودگاه کابل شده است.
بایدن؛ کور و کر نسبت به هشدارها
در همین ارتباط بهمن سال گذشته پرونده رئیس جمهور آمریکا نیز به دلیل تخلفات گسترده در خروج از افغانستان روی میز مجلس سنا قرار گرفت و اعضای جمهوریخواه کمیته روابط خارجی این مجلس گزارشی منتشر کردند که به تخلف‌های بایدن در خروج از افغانستان می‌پردازد.
نشریه هیل به نقل از گزارش منتشر شده توسط کمیته روابط خارجی سنا، نوشت: سناتورها اعلام می‌کنند که دولت بایدن گزارش‌های اطلاعاتی در مورد تسلط سریع کابل توسط طالبان را نادیده گرفته است.
سناتورها همچنین مدعی هستند که بایدن در خروج از افغانستان حتی درخواست‌های مخالف وزارت امور خارجه را نیز نادیده گرفت.
سناتور جمهوریخواه از ایالت آیداهو درباره این گزارش گفت: به رغم هشدارهای بی‌شمار مبنی بر اینکه طالبان توانایی تصرف سریع افغانستان را دارند، دولت بایدن نتوانست به درستی برای تخلیه هماهنگ شهروندان آمریکایی، افغان‌ها و شرکای متحد خود برنامه‌ریزی کند.
سناتور ریش ادامه داد: دولت کمتر از یک روز قبل از سقوط کابل صبر کرد تا تصمیمات کلیدی در مورد سازماندهی و اجرای عقب‌نشینی را اتخاذ کند، که نشان داد این تصمیم خیلی دیر گرفته شده است.
کاخ سفید، متحد غیرقابل اعتماد
تارنمای رسمی سنای آمریکا فارین در آستانه سالگرد سقوط کابل و دولت پیشین افغانستان در ۱۵ اوت (۲۴ مرداد) به نقل از سناتور آمریکایی و از اعضای کمیته روابط خارجی مجلس سنای ایالات متحده، تاکید کرد: دولت بایدن هیچ اقدامی برای جلب مجدد اعتماد متحدان و شرکای جهانی‌اش انجام نداده است.
ریش معتقد است استراتژی مبارزه با تروریسم آمریکا به دلیل کمبود منابع و فواصل زیاد با مشکل مواجه و افغانستان بار دیگر به یک نقطه کور خطرناک تبدیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: تروریست‌هایی که در گوانتانامو نگهداری می‌شدند به افغانستان بازگردانده شدند و به آنها فرصت بازگشت به میدان جنگ داده شده است.
ریش با انتقاد از این که ده‌ها هزار افغان همکار با دولت آمریکا از زمان به قدرت رسیدن طالبان پس از سقوط کابل در افغانستان سرگردان ماندند، گفت: حقوق بشر و حقوق زنان و دختران در افغانستان از بین رفته است.
این سناتور آمریکایی افزود: امروز القاعده دوباره به روشنی به افغانستان بازگشته، نگرانی‌ها درباره فعالیت‌های تروریستی در حال افزایش است و ما فاقد تدابیر کافی برای اطمینان از کمک‌های آمریکا هستیم که در نهایت به دست طالبان می‌رسد.
وی با انتقاد از عملکرد دولت بایدن تاکید کرد: این واقعیت که یک سال گذشته و هنوز هیچ گزارش جامع یا اصلاح سیاستی از سوی دولت مشاهده نشده، نه تنها نگران‌کننده، بلکه غیرقابل قبول است.
ریش تصریح کرد: برای جلوگیری از تکرار فاجعه مشابه، ضروری است که دولت بایدن به طور جدی در مورد اشتباهاتش تحقیق کند و از آن درس بگیرد.
خروج شتابزده حاصل شکست استراتژی
بن والاس وزیر دفاع انگلیس در آستانه نخستین سالگرد خروج غیرمسئولانه آمریکا و متحدانش از افغانستان، به صراحت اذعان کرد که ۲۰ سال اشغالگری نظامی غرب در افغانستان، با شکست همراه بوده است.
این وزیر کابینه دولت انگلیس در مصاحبه اختصاصی که نشریه دیلی میل با وی انجام داد، همچنین ابراز نگرانی کرد که والدین و اعضای خانواده‌های سربازانی که در افغانستان کشته شدند، احساس می کنند که فرزندانشان را بیهوده و برای هیچ در این جنگ از دست داده اند.
والاس، احساسات خود را اینگونه توصیف کرد که همه آنچه نظامیان انگلیسی برایش جنگیدند و جان باختند، در مقابل چشمان ما فرو ریخت.
وی یادآوری کرد که چطور بازدید از یک بنای یادبود جنگ، او را به این ترس انداخته است که خانواده ۴۵۷ نظامی انگلیسی کشته شده در جنگ افغانستان اینگونه تصور کنند که دختران و پسرانشان به خاطر هیچ چیز جان خود را از دست دادند.
والاس که به شکست آمریکا و متحدانش در جنگ افغانستان به صراحت اذعان کرده است، مدعی شد: ما به دلایل درست به آنجا (افغانستان) رفته بودیم و به مدت ۲۰ سال آنجا ماندیم. امنیت، توسعه اقتصادی و آموزش را انجام دادیم اما شکست خوردیم و تاریخ به ما گفت وقتی غرب کشوری را ترک کرد، قرار بود به حالت قبل برگردد. ما مردم را پشت سر گذاشتیم و این کشور را به طالبان واگذار کردیم، زیرا غرب واقعا نمی‌خواست بماند. و اگر آنها نمی‌خواستند بمانند، اصلا چرا به آنجا رفتند؟
آمریکا؛ پیمان‌شکنی و دیگر هیچ
خبرگزاری صدای افغان اواسط مرداد جاری نوشت: حمله اخیر هوایی به کابل در حالی رخ داد که بر اساس توافقنامه صلح بین ایالات متحده و طالبان، آمریکا بعد از خروج از افغانستان دیگر حق ندارد به حریم هوایی و زمینی این کشور به بهانه‌های گوناگون تجاوز کند بنابراین با این اقدام واشنگتن، توافق دوحه نقض شده است.
روزنامه واشنگتن پست نیز در همین پیوند و ساعاتی پس از اعلام کشته شدن سرکرده ارشد گروه تروریستی القاعده در کابل، با طرح این سوال که ایمن الظواهری در مرکز شهر کابل چه کار می‌کرده و این خود یکی از پیامدهای منفی خروج شتابزده آمریکا از افغانستان است، به شدت از کاخ سفید انتقاد کرد.
در گزارش این روزنامه آمریکایی عنوان شد که حضور الظواهری در مرکز شهر کابل نتیجه یک خلاء است که خروج فاجعه‌بار آمریکا از افغانستان عامل آن شد.
واشنگتن پست در اینباره نوشت: به دنبال خروج فاجعه بار آمریکا از افغانستان در تابستان سال گذشته، بایدن اطمینان خاطر داد که القاعده از این کشور رفته است. بایدن اوت گذشته گفت: “با رفتن القاعده آمریکا چه منفعتی در افغانستان دارد؟ ما برای خلاص شدن از القاعده به افغانستان رفتیم و این کار را انجام دادیم.
این روزنامه همچنین با اشاره به اظهارات همان ماه بلینکن وزیر خارجه آمریکا مبنی بر حضور نداشتن القاعده در افغانستان و عنوان کردن اینکه بقایای القاعده هیچ خطر جدی برای آمریکا ندارند، افزود: تقریبا یک سال بعد درحالیکه آمریکا حمله به جانشین و مرد دست راست اسامه بن لادن را جشن می‌گیرد، این مساله مطرح است که الظواهری در یک غار دور دست در کوه‌های هندوکش (محل اختفای بن لادن) ظاهر نشد بلکه درست در قلب کابل پایتخت تحت کنترل طالبان حضور داشت.
واشنگتن پست در این خصوص نوشت: فکر کنید که این چه معنی می‌دهد؟ در عرض چند ماه از عقب‌نشینی آمریکا از افغانستان، خانواده الظواهری و خود رهبر القاعده به کابل منتقل شدند.
دولت بایدن؛ رسوایی پایان‌ناپذیر
این روزنامه آمریکایی با اشاره به سخنان بایدن در مورد اینکه “الظواهری در هفته‌های اخیر ویدئوهایی تهیه کرده و از پیروان خود خواسته بود تا به آمریکا و متحدانش حمله کنند”، ادامه داد: القاعده به افغانستان بازگشته و بایدن شایسته سرزنش است چراکه شرایطی ایجاد کرد تا به تحت تعقیب‌ترین تروریست جهان اجازه داده به مرکز شهر کابل برود و در شهری که از دست القاعده آزاد شده عملیاتی طراحی کند. کشتن الظواهری بزرگترین پیروزی سیاست خارجی بایدن است اما این حقیقت که رهبر القاعده در کابل بود بزرگترین رسوایی سیاست خارجی بایدن به حساب می‌آید.
تحلیلگران معتقدند که هرچند دستور خروج از افغانستان به ۲ دهه اشغالگری ایالات متحده بر افغانستان پایان داد، اما این اقدام چنان غیرمسئولانه و دارای تبعات فراوان بود که بسیاری آن را تاریک‌ترین برگ از کارنامه دولت بایدن می‌دانند. چراکه پس از خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان، ظرف ۲ هفته دولت کابل به دست طالبان فروپاشید و بایدن مقصر اصلی فروپاشی دولت پیشین و سقوط افغانستان معرفی شد و صرف نظر از اینکه دولت وقت افغانستان می‌توانست بعد از خروج آمریکا عملکرد مثبتی داشته باشد یا خیر، مردم افغانستان هرگز این نقطه تاریک را فراموش نمی‌کنند.
تصمیم بایدن در مورد افغانستان، محبوبیت او در ایالات متحده و جهان را تا ۴۰ درصد کاهش داد و تنها ۲۵ درصد مردم آمریکا اقدام دولت او را در خروج از افغانستان مورد تایید قرار دادند؛ خروجی غیرمسئولانه پس از دو دهه ضربه زدن به ثبات، امنیت، آرامش و اقتصاد این کشور و در بدترین زمان و شرایط ممکن که دردی از مردم افغانستان دوا نکرد.
روزنامه نیویورک تایمز به نقد این رویداد پرداخت و نوشت، رئیس‌جمهوری آمریکا اکنون با این سوال مواجه است که با طالبان که دوباره به یکی از رهبران القاعده پناه داده‌اند، چه کند؟
در همین ارتباط بروس ریدل مشاور چندین رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا به این روزنامه گفت: از این پس وضعیت به قبل از ۱۱ سپتامبر برگشته و طالبان و القاعده دوباره با هم هستند.
به اعتقاد تحلیلگران اگر حتی بپذیریم که آمریکا در آستانه یکسالگی خروج نیروهایش موفق شد رهبر القاعده را در کابل ترور کند که به ادعای بایدن یک پیروزی برای نابودی تروریست‌ها توسط آمریکا برای پرداختن به موضوع رقابت با چین است، اما این اقدام سوالات زیادی را در مورد آینده تروریسم و مبارزه با آن هم ایجاد کرده است.
اول اینکه حضور الظواهری در کابل تحت حاکمیت موقت طالبان تایید می‌کند که افغانستان همچنان پناهگاه امن برای گروه‌های تروریستی است، ولو بایدن امضای توافق صلح با طالبان در دوحه را یک پیروزی برای نابودی تروریسم تلقی کرده باشد و نکته دوم اینکه آیا کشته شدن رئیس القاعده، قدرت القاعده را کاهش داده است یا خیر؟
به اعتقاد تحلیلگران، این اقدام نسنجیده نه تنها در میان سیاستمدارن افغان، بلکه در سطح جهانی و حتی در خود آمریکا نیز بازتاب بسیار منفی داشته و هنوز هم دارد و به طور مشخص انتقادات خود آمریکایی‌ها نسبت به این موضوع قابل توجه‌تر است.
از جمله دیوید پترائوس رئیس سابق نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان و رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سی‌آی‌ای) به تازگی در این خصوص گفت: توافق امضا شده بین گروه طالبان و آمریکا در دوحه را باید در زمره بدترین توافقنامه‌های دیپلماتیک در نظر گرفت که دولت‌های آمریکا تاکنون انجام داده اند.
وی افزود، فقدان تعهد کافی برای پذیرش مسئولیت‌ها در طول سال‌ها حضور آمریکا در افغانستان موجب شد تا جامعه افغانستان متحمل آسیب‌های جدی زیادی شود و این اقدام ضربه‌های بی‌شماری داشته است.
انحراف از ماموریت و گل به خودی
فرمانده پیشین ستاد مرکزی آمریکا در خاورمیانه در مصاحبه با رادیو ان‌پی‌آر کشورش گفت: آمریکا در زمان حضور در افغانستان از ماموریت اصلی خود که جلوگیری از حمله القاعده بود، غافل شد و به جای آن برای تحمیل شکلی از حکومت در این کشور تلاش کرد که بتواند آن را به رسمیت بشناسد.
ژنرال فرانک مک‌کنزی به مواردی اعتراف کرده است که پیش از این مطرح نشده بود. به گفته او، طالبان در مذاکرات دوحه نیت خیر نداشتند و اساس سقوط افغانستان نیز توافقنامه دوحه است. او در مورد سقوط کابل و دلایل آن گفته است که خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان یک اشتباه بود.
در این بین ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به همراه ژنرال مک‌کنزی در شهادت علنی در مقابل کمیته نیروهای مسلح سنای ایالات متحده گفته‌اند که به دولت بایدن توصیه کردند که اگر آمریکا حدود ۲ هزار و ۵۰۰ سرباز را در افغانستان نگه ندارد، ارتش افغانستان سقوط خواهد کرد. چیزی که اتفاق افتاد.
شبکه سی‌ان‌ان آمریکا هم اواسط مرداد امسال در گزارشی با اشاره به اظهارات این ۲ مقام ارشد نظامی و با اعلام اینکه یک سال پس از تصمیم بایدن برای خروج از افغانستان وضعیت در آن کشور بدتر شده است، نوشت: زمانی که بایدن در ۳۱ اوت ۲۰۲۱، همزمان با خروج آخرین سربازان آمریکایی از افغانستان، با مردم آمریکا صحبت کرد، خروج از این کشور را راهی برای موقعیت دادن به واشنگتن برای رقابت بهتر با رقبای قدرت‌های بزرگ توصیف کرد.
این رسانه آمریکایی با بیان اینکه آن اظهارات یک منطق پوچ بود، تاکید کرد: برای سال‌ها، هم چین و هم روسیه امیدوار بودند که نیروهای آمریکایی را از افغانستان بیرون برانند، زیرا افغانستان هم با چین و هم با جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق هم مرز است.
این گزارش با مفتضحانه توصیف کردن خروج آمریکایی‌ها از افغانستان نوشت: بایدن به طالبان اجازه داد تا کشور را به دست بگیرند. پس از فروپاشی افغانستان، رتبه‌های مطلوب بایدن به پایین‌ترین سطح دوران ریاست‌جمهوری او کاهش یافت و به ۴۶ درصد رسید. این آمارها هرگز بهبود نیافته اند. لذا این دولت اکنون با یک معضل سیاستی که خودش ساخته، مواجه است. از آنجایی که میلیون‌ها افغان در آستانه قحطی هستند، مقام های دولت بایدن نمی‌توانند به طور کامل به افغانستان پشت کنند.
تحلیلگر سی‌ان‌ان، کمک به افغان‌ها بدون حمایت از طالبان را به نحوی دشوار خواند و نوشت: در واقع هر کمکی که دولت آمریکا به افغانستان می‌فرستد به طالبان کمک می‌کند تا در قدرت باقی بمانند، پس این مطمئناً یکی از تماشایی‌ترین گل‌ها به خودی ها است که آمریکا تاکنون به ثمر رسانده است.
نقطه پایان دومینو، آغاز یک بی‌آبرویی
برخی تحلیلگران، اشتباه بزرگ دولت آمریکا را تنها محدود به حضور سلطه‌گرانه و خروج آشفته، مفتضانه و فاجعه‌بار از افغانستان نمی‌دانند، بلکه پوشش رسانه‌ای “بسیار منفی” این اقدام را نیز یک اقدام فضاحت‌بار دیگر برای کاخ سفید می‌دانند و معتقدند همین خروج آشفته نیز خود نقطه شروع کاهش محبوبیت بایدن بود.
چندین مقام آمریکایی به شبکه سی‌ان‌ان گفتند که به دلیل ماهیت عقب‌نشینی از فرودگاه بین‌المللی کابل، جایی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر به شکل دیوانه‌وار تخلیه شده و ۱۳ نظامی آمریکایی در یک حمله بمب‌گذاری کشته شدند، امسال دولت بایدن باید مراسم سالگرد خروج نیروهای غربی از افغانستان را بسیار محتاطانه برگزار کند تا در قالب یک جشن پیروزی جلوه نکند.
از همین رو آنها در نظر دارند به جای برگزاری جشن، در برنامه‌های خود از مقام های دولتی و کارکنان نظامی کشور بخواهند در مورد خدمات و فداکاری‌هایی که در افغانستان انجام شده، صحبت کنند.
به اعتقاد آنها این نوع خروج از افغانستان نه تنها کمکی به رئیس جمهور آمریکا نکرد، بلکه تصاویر دلخراش افغان‌هایی که به جت‌های نظامی آمریکایی در حال خروج چسبیده بودند و برخی از آنها پس از برخاستن از زمین جان خود را از دست دادند، یک بی‌آبرویی تاریخی بزرگ را برای بایدن رقم زد.
این رسانه آمریکایی معتقد است: دولت بایدن در حالی به سالگرد خروج آشفته خود از افغانستان نزدیک می شود که با توجه به افتضاح هایی که طی یک سال اخیر توسط واشنگتن در افغانستان به وجود آمده، این امکان نیز وجود دارد که در سالگرد این خروج برخی اقدامات احمقانه دیگر نیز انجام شود.
آمریکا نگران حماقت جدید واشنگتن
شبکه ان‌بی‌سی نیوز آمریکا چندی پیش در گزارشی به نقد اقدامات کاخ سفید در دوره‌های مختلف در افغانستان پرداخت و اعلام کرد که دولت بایدن سخت مشغول کار روی برداشت عمومی از خود در آستانه یک سالگی خروج از افغانستان است و ظاهرا منابعی از شورای امنیت ملی آمریکا به این رسانه گفتند که هدف دولت این است که از انجام هر کار “احمقانه‌ای” قبل، در طول و بعد از سالگرد خروج از افغانستان اجتناب کند تا اوضاع از آنچه هست بدتر نشود.
این شبکه خبری خاطرنشان کرد که مقامات دولت همچنین می‌گویند که تیم بایدن به‌ویژه نگران این است که اگر این مناسبت به درستی برگزار نشود، به مردم آمریکا یادآوری می‌شود که خروج از این کشور چقدر فاجعه‌بار بود و در نتیجه با نزدیک شدن به انتخابات میان دوره‌ای به رئیس‌جمهوری و حزبش آسیب می‌زند.
به عقیده کارشناسان و منتقدان این ایام یکی از بدترین لحظات ریاست جمهوری آمریکا است، به همین دلیل مقامات کاخ سفید در سراسر دولت، تقویم‌های همه مقامات ارشد را جست‌وجو و فیلتر کرده‌اند تا هرگونه رویداد یا تعاملی را که ممکن است نشان دهنده استراتژی نامطلوب سیاست خارجی دولت بایدن شود، حذف کنند.
براساس این گزارش، در بهمن ماه گذشته بود که سناتور ریش عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا از حزب جمهوریخواه گزارشی را در مورد تحقیقات خود در مورد خروج از افغانستان منتشر کرد که بر اساس آن سطوح بالای دولت بایدن در کاخ سفید، وزارت دفاع و وزارت امور خارجه، مسئول شکست‌های متعدد در طول عملیات خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بودند که آبروریزی‌های زیادی را برای کاخ سفید به بار آورده است.
در این بین برخی تحلیلگران سیاسی حتی از بعد دیگر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را زیر سوال برده و اصرار بایدن برای اعلام نکردن آمار دقیق نیروهای آمریکایی خارج شده از افغانستان را هم مورد انتقاد قرار می‌دهند. به اعتقاد این دسته از منتقدان، ناتوانی یا نداشتن تمایل دولت بایدن در بیان اینکه چه تعداد آمریکایی تخلیه شده‌اند و چه تعداد از آنها در افغانستان ماندند، می‌تواند موجب فراهم شدن زمینه برای استیضاح بایدن باشد.
گروهی دیگر از منتقدان حتی نحوه رها کردن افغان‌هایی را که به جنگ کمک کردند، زیر سوال برده و نحوه برخورد دولت آمریکا با مترجمان افغان برای اعطای شهروندی آمریکا را نیز به شدت به باد انتقاد گرفته‌اند و برخی دیگر از تحلیلگران بعد از حوادث اوکراین، حتی معتقدند شاید بایدن به دلیل افتضاحی که در افغانستان به بار آورده است در بحران آفرینی در اوکراین نقش دارد و سعی می‌کند خود را پشت این بحران پنهان کند تا از رسوایی بیشتر چند سال اخیر در افغانستان بکاهد.
واشنگتن؛ دروغگوی بزرگ
روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‌ای که پیرامون بحران مهاجران افغان پس از خروج غیرمسئولانه نیروهای آمریکایی از این کشور نوشته است، یادآوری کرد: هزاران شهروند افغانستان پس از گذشت نزدیک به یک سال و در آستانه سالگرد سقوط کابل هنوز منتظر اجازه ورود به خاک آمریکا هستند.
بر اساس این گزارش، آمریکایی‌ها پیش از ترک افغانستان، به تعدادی زیادی از شهروندان افغان که به نوعی در سال‌های اشغالگری و از سر ناچاری با نیروهای آمریکایی همکاری می‌کردند، وعده دادند که آنها را همراه خود به آمریکا خواهند بود تا خطر و تهدیدی از سوی حکومت جدید متوجه آنها نباشد اما غافل از این که این وعده‌ها، دروغی بیش نبود و حالا بسیاری از این شهروندان دریافته‌اند که فریب خوردند و نیروهای آمریکایی، آنها را به حال خود رها کردند. آنهایی هم که به آمریکا پناه بردند، معلوم نیست چه سرنوشتی در آینده خواهند داشت.
دولت بایدن در ابتدا با وعده‌های دروغین، تعهد داده بود تا به آسان‌سازی امور مهاجرت بسیاری از پناهجویان افغان به‌ویژه افرادی مانند خلبانان و نیروهایی که طی ۲۰ سال در افغانستان با نیروهای خارجی همکاری می‌کردند بپردازد اما با گذشت یک سال این وعده‌ها تحقق پیدا نکرده است.
برپایه این گزارش و مصاحبه با تعدادی از پناهجویان افغان، اعضای خانواده این افراد که همچنان با بیم و امید در افغانستان به‌سر می‌برند هنوز موفق به خروج از این کشور نشدند و در شرایطی بسیار سخت به سر می‌برند و احتمال می‌رود روند ملحق شدن این خانواده‌ها به یکدیگر سال‌ها به طول انجامد.
درحالی که در دهه ۱۹۶۰ برای پناهجویان کوبایی و در دهه ۱۹۷۰ برای پناهجویان ویتنامی اقامت موقت سریع ارایه شد و هرچند که دولت بایدن به تازگی فرم درخواست روادید مهاجرت ویژه را ساده‌تر کرده، روند صدور این روادید حدود سه ساله است.
ارتش افغانستان نیز با وجود ادعای آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه سال‌ها مشغول آموزش نیروهای افغان بودند، نتوانست حتی چند روز از دولت سابق این کشور محافظت کند و این یعنی ایالات متحده هیچگونه اراده و تمایلی برای تبدیل شدن افغانستان به یک کشور قوی و مستقل را نداشت و ندارد.
از طرف دیگر در مدت یک سال گذشته مسدود شدن میلیاردها دلار دارایی‌های ملت افغانستان از سوی آمریکا حاکی از ادامه سیاست‌های غلط و منفعت‌طلبانه سران آمریکایی است و ثابت می‌کند که واشنگتن حتی پس از خروج خفت‌بار از افغانستان، همچنان برای مردم این کشور مشکل‌آفرین است و ادعاهای حقوق بشری کاخ سفید مبنی بر ضرورت حمایت از مردم افغانستان، دروغی بیش نیست.
از همین رو است که هوا چون ئینگ سخنگوی وزارت خارجه چین نیز تاکید دارد که حدود ۲ دهه حضور آمریکا در افغانستان، چیزی جز فقر و آشفتگی برای این ملت به ارمغان نیاورده و بحران انسانی هر روز در این کشور بدتر شده و این هم یکی دیگر از نمونه‌های دموکراسی آمریکایی برای بی‌ثبات کردن دنیاست.
