سایه برین روزنامه نگار – جولان افسارگسیخته سگ‌های ولگرد در شهرستان دماوند، سال‌هاست برای مردم این ناحیه مزاحمت ایجاد کرده‌است. جولان‌هایی که حتی خطرات جانی برای مردم، به خصوص کودکان را به دنبال داشته‌است و کسی نمی‌داند که این سگ‌ها، دارای بیماری هستند یا خیر یا اصلا متعلق به کجا هستند و چه کسی مسئول رسیدگی به آن‌هاست. رسیدگی به این سگ‌ها، راه و روش خودش را دارد و همه، حتی مردم آسیب‌دیده از حضور سگ‌های ولگرد، راضی نیستند که با این حیوانات برخوردی شود که خلاف رعایت حقوق حیوانات است. بر همین اساس بود که سال گذشته، شائبه کشته شدن ۱۵۰۰ سگ ولگرد دماوند با سلاح گرم توسط شهرداری، باعث ناراحتی و واکنش مردم شد. اتفاقی خلاف قانون که ابتدا تایید و تقبیح شد اما سپس کار به تکذیب کشید و در نهایت «تقی میرزاکریمی»، سرپرست اداره محیط زیست شهرستان دماوند در گفتوگو با ایرنا خبر کشتار ۱۶۰۰ سگ را تکذیب کرد و آن را “بزرگ‌نمایی” خواند. میرزاکریمی ضمن بیان این که کمتر از ۵۰ سگ کشته شد، گفت: «کل سگ‌های آن منطقه به ۱۷۰۰ سگ نمی‌رسد و تعداد سگ‌های موجود در پناهگاه نیز حدود ۴۰۰ قلاده است.» شایان ذکر است که حتی مدتی میان مردم شایعه شد که این سگ‌ها با اسید کشته‌اند که از همان ابتدای مطرح شدنش هم بعید بود.
احتمالا دغدغه‌مندان این معضل، ابعاد مختلف آن اتفاق را به خاطر دارند و مرور تمام آن رویدادها، هدف اصلی این متن نیست. هدف ما تاکیدی بر این نکته است که امروز همچنان دماوند با این معضل در حال دست و پنجه نرم کردن است.
سگ‌های ولگرد که تحت هیچ مراقبت و نظارتی نیستند، هم خود آسیب می‌بینند و هم به مردم آسیب می‌زنند. به گزارش «کیهان»، رئیس‌شبکه بهداشت دماوند اعلام کرده که در ۷ ماه گذشته با ۳۰درصد افزایش، تاکنون ۹۰۰ مورد مراجعه به‌خاطر گاز گرفتن سگ داشته‌ایم و هنوز هیچ اقدامی جهت ساماندهی اصولی و همیشگی آنها در دستور کار قرار نگرفته است.
قبل از اینکه به راهکارهای معمول ساماندهی این سگ‌ها بپردازیم و آنها را به مسئولین ذیربط یادآوری کنیم، ذکر این نکته را ضروری می‌دانیم که ماجرای این سگ‌های ولگرد و آسیب‌هایشان، از اساس با گسترش عادت نگهداری حیوان خانگی در ایران به تقلید از جوامع غربی، متفاوت است. فارغ از تاییدکردن یا نکردن نگهداری حیوانات خانگی، حضور یک سگ از نژاد خانگی که تحت درمان پزشک قرار دارد با سگ‌های ولگرد از نژادهای نگهبانی که ممکن است بیمار هم باشند تفاوت دارد. پس اگر کسی یا جایی عقیده مخالف با نگهداری حیوان خانگی دارد، آسیب سگ‌های ولگرد را بهانه مخالفت خود نداند. نکته دیگر اینکه بسیاری از متخصصان این حوزه معتقدند که یکی از علت‌های مهم افزایش این سگ‌های مزاحم، دلسوزی و مهربانی مردم است؛ یعنی کسانی که بعضا به شکل روتین، به این سگ‌ها غذا می‌دهند که کار بسیار اشتباهی است. اگرچه این حیوانات هم حق زندگی و رسیدگی دارند اما نکته اینجاست که شهرداری باید آنها را در یک پانسیون جمع‌آوری کند و با تغذیه آنها در همان محل، موجبات وابستگی آنان را فراهم آورد. غذا دادن کنار خیابان‌ها و معابر به سگ‌ها، جدایی آنها از شهر را هنگام جمع‌آوریشان مشکل خواهد کرد.
جامع‌ترین روش جهت مقابله با این معضل را در همان زمان کشتار جمعی سگ ها، «دکتر بهزاد امیری»، رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در گفتگو با «ایرنا» ارائه کرد. وی اظهار داشت: «راهکار قانونی برای جلوگیری از افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد و بدون صاحب این است که سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها آنها را جمع آوری کند. این سازمان باید مراکز نگهداری سگ‌های ولگرد را ایجاد کند، سگ‌های ولگرد را واکسینه کند و عقیم‌سازی انجام شود. اگر سگ‌ها بیمار باشند در صورتی که قابل درمان هستند، باید درمان شوند و اگر قابل درمان نیستند باید از طریق مرگ ترحم‌آمیز، معدوم شوند.»
پس قدم اول برای مردم است که به این حیوانات غذا ندهند و این امتناع را رفتار بی‌رحمانه و غیر حیوان‌دوستانه ندانند چرا که اولین نفع این خودداری را خود سگ‌های ولگرد خواهند برد. دومین وظیفه برعهده شهرداری‌ها و الزام جمع‌آوری سگ‌ها، عقیم‌سازی و درمان کردن آن‌هاست و در صورت داشتن بیماری لاعلاج، کشتن آنها با آرام‌بخش است. یکی از دلایل شهرداری برای اینکه انجام دادن چنین کاری به همین سادگی‌ها هم نیست، این است که ظرفیت مراکز نگهداری سگ‌ها، پاسخگوی این تعداد سگ ولگرد نیست و البته نگهداری از آنها هزینه هم لازم دارد.
نخست اینکه با استناد به ادله‌ای که در خصوص عدم کشتار جمعی سگ‌ها در مردادماه سال گذشته اعلام شد، تعداد این سگ‌ها نباید بیش از ظرفیت پانسیون‌ها باشد؛ اگرهم هست، آیا همین امروز اقدام به ساخت پانسیون‌های تازه، دیر نیست؟ از جایی که هیچ راه منطقی و ترحم‌آمیز دیگری برای ساماندهی این سگ‌ها وجود ندارد، تنها راه پیشرو، اقدام به ساخت پانسیون است که شاید این ماجرا امروز به بخش‌های دور ذهن همه ما منتقل شده باشد، اما برای مردم ساکن در این منطقه، ماجرای هر روز است و از این معضل در رنج هستند.
- نویسنده : ارسالی توسط سایه برین
