از «ترمیناتور» گرفته تا «جنگ ستارگان»، آثار قدیمی ژانر علمی-تخیلی ابداع تماس تصویری، تبلیغات هدفمند و پهپادهای نظامی را برای آینده پیش‌بینی کردند که با پیشرفت فناوری محقق شد. فیلمنامه‌نویسان و فیلمسازان قرن بیست و بیست‌ویکم از سینمای علمی- تخیلی برای پیش‌بینی پیشرفت‌های تکنولوژیک در جهان و پیامدهای آن استفاده می‌کردند. در کنار پیش‌بینی‌های درست […]
از «ترمیناتور» گرفته تا «جنگ ستارگان»، آثار قدیمی ژانر علمی-تخیلی ابداع تماس تصویری، تبلیغات هدفمند و پهپادهای نظامی را برای آینده پیش‌بینی کردند که با پیشرفت فناوری محقق شد.
فیلمنامه‌نویسان و فیلمسازان قرن بیست و بیست‌ویکم از سینمای علمی- تخیلی برای پیش‌بینی پیشرفت‌های تکنولوژیک در جهان و پیامدهای آن استفاده می‌کردند. در کنار پیش‌بینی‌های درست این فیلم‌ها بسیاری از چیزهایی را که برای دنیای امروز ما متصور شده بودند درست از آب درنیامد.
به عنوان نمونه تصور این که تا قبل از پایان دهه ۱۹۹۰ سوار ماشین‌های پرنده شویم یا در دهه ۲۰۰۰ ربات‌های انسان نما به جزئی از جوامع انسانی تبدیل شوند، بیش از اندازه خوشبینانه بود. با وجود این پیش بینی های نادرست، آنچه در برخی از این فیلم ها درباره آینده تصویر شد، دقیق بود و در گذر زمان محقق شد. در برخی موارد نیز فیلم‌های علمی- تخیلی منبع الهام برخی از ابداعات بودند چون افراد هوس می‌کردند آنچه را در تلویزیون می‌بینند تقلید کنند. در ادامه به برخی از پیش‌بینی‌هایی می‌پردازیم که در فیلم‌های قدیمی درباره آینده مطرح و به حقیقت تبدیل شدند.
۲۰۰۱: ادیسه فضایی- تماس تصویری
در همان حال که فیلم پیشتازان فضا (۱۹۷۹) بر اختراع تلفن‌های موبایل تاثیر گذاشت، یکی دیگر از فیلم های دهه ۱۹۶۰ تصور ایجاد یک راه ارتباطی پیشرفته دیگر را به وجود آورد. فیلم ۲۰۰۱: ادیسه فضایی ساخته استنلی کوبریک که ماجراهای آن در سال ۲۰۰۱ میلادی اتفاق می‌افتد، سفری به افق آینده بشریت از دیدگاه دهه ۱۹۶۰ است و نمونه‌ای از ژانر علمی-تخیلی سخت که تلاش می‌کند آینده احتمالی را براساس علم موجود به تصویر بکشد. سبک فیلمسازی کوبریک و تعهد آن به اصالت تا حدی ممتاز بود که معتقدان به تئوری های توطئه می‌گفتند ناسا برای فرود جعلی روی ماه که در سال ۱۹۶۹ اتفاق افتاد وی را احضار کرده است.
بخشی از آینده ادیسه فضایی که براساس فیلمنامه‌ای اثر آرتور سی کلارک، نویسنده معروف علمی-تخیلی، ساخته شد، درباره امکان برقراری تماس تصویری بین سیاره‌ها بود. اگرچه ارتباطات میان سیاره ای امروزه به حقیقت تبدیل نشده، برقراری تماس تصویری چیزی است که این روزها با ارتقاء تلفن های همراه و اتصالات اینترنت حسابی رواج دارد. از اسکایپ گرفته تا زوم، قابلیت ما برای برقراری تماس تصویری تحقق پیش‌بینی این فیلم علمی-تخیلی است.
ترمیناتور- پهپادهای نظامی
مجموعه فیلم‌های ترمیناتور آیندهای را متصور می‌شوند که در آن انسان سعی خواهد کرد صنعت دفاعی خود را خودکار کند اما اوضاع درست پیش نمی‌رود. اسکای‌نت به عنوان برنامه‌ای که ساخته شده تا جنگ‌ها را با محاسبات کامپیوتری پیش ببرد، خودآگاه شده و به این نتیجه می‌رسد که بشر تهدیدی برای خود است بنابراین یک جنگ هسته ای را آغاز می‌کند تا نسل بشر را از روی زمین پاک کند. بازمانده‌های این جنگ موفق می‌شوند در دنیای پساآخرالزمانی یک گروه مقاومت تشکیل داده و با اسکای‌نت مبارزه کنند.اگرچه هنوز به جایی نرسیدیم که شاهد یک جنگ تمام اتوماتیک باشیم اما پهپادهای کنترل از راه دور به ارتش‌ها این امکان را داده‌اند تا بدون به خطر انداختن زندگی خلبان یا سربازها، به اهداف خود حمله کنند.
جنگ ستارگان- هولوگرام‌ها
اگرچه مجموعه جنگ ستارگان از خیلی جهات بیش از آن که علمی-تخیلی باشد، فانتزی است، برخی عناصر علمی-تخیلی از هایپراسپیس‌ها گرفته تا ربات‌های انسان‌نما، بخش لاینفک این مجموعه سینمایی هستند.در محیط این فیلم بسیاری از کلیشه‌های علمی-تخیلی چون بافت‌زادها و جهان‌های بیگانه ظاهر می‌شوند. اکثر این موارد به اندازه چند سال نوری با قابلیت‌های فناورانه ما در جهان واقعی فاصله دارند اما یک اختراع خاص در دنیای جنگ ستارگان هست که در دنیای ما نیز وجود دارد و آن چیزی نیست جز هولوگرام‌ها.اگرچه فناوری هولوگرام امروزه به طور کامل در اختیار ما نیست اما دستکم از حیث ارتباطات مانند آنچه در جنگ ستارگان شاهد آن بودیم، ما نیز از هولوگرام‌ها در بسیاری از محیط های متعارف استفاده می‌کنیم. اخیرا حتی از این هولوگرام ها برای احضار هنرمندان درگذشته نیز استفاده شد. همچنین، اگرچه هولوگرام‌ها توسط مردم عادی برای برقراری ارتباط استفاده نمی‌شوند، در سال ۲۰۱۸ به صورت تجربی از آنها برای برقراری تماس استفاده شد.
فناوری حقیقت مجازی و حقیقت افزوده نیز ابداعات مشابهی هستند که از تمایل به برقراری ارتباط کامل‌تر با تصاویر دیجیتال الهام گرفته شده‌اند.
بازگشت به آینده: بخش دوم- فناوری پوشیدنی
فیلم بازگشت به آینده ۲ در اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی شخصیت‌های خود را به سال ۲۰۱۵ فرستاد و تصویری جذاب از آینده به مخاطبان ارائه داد. در این آینده فناوری‌های زیادی به نمایش درآورده شده‌اند. ساخت برخی از آنها از جمله هاوربرد یا اسکیت برقی نشدنی است یا ما هنوز فناوری لازم برای به کار انداختن آنها را در اختیار نداریم. برخی دیگر از این فناوری‌ها خیلی پیشرفته هستند اما آنها را در اختیار داریم: مثل فناوری پیش بینی وضع آب و هوا که ثانیه به ثانیه کار می‌کند.در قسمت دوم بازگشت به آینده عینک‌هایی وجود دارند با کارکردهایی شبیه به گوشی های هوشمند مدرن که به کاربر امکان فیلم دیدن یا حرف زدن با تلفن را می‌دهند. این فناوری تخیلی همچنین شبیه به پروژه گوگل گلس نیز هست که به در بسته خورد. مشکلاتی که سد راه این پروژه شد نواقص بازاریابی و عملکرد نامشخص بود. محققان به احتمال زیاد در آینده بار دیگر به ساخت عینک‌های هوشمند کمر همت خواهند بست.
گزارش موارد نادر- تبلیغات هدفمند
از میان فیلم‌هایی که در این فهرست به آنها اشاره شد، فیلم گزارش موارد نادر موفق‌ترین عملکرد در پیشگویی آینده را داشته است. با این که غیب‌گویانی که جرم و جنایت را قبل از وقوع آن پیش‌بینی می‌کردند در دنیای واقعی وجود ندارند اما موضوعات کلی این فیلم از جمله آن که اطلاعات دیجیتال به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا افراد را ردیابی و رصد کنند، همان چیزی است که امروزه با آن روبه‌رو هستیم. شاید امروز غیب‌گویی وجود نداشته باشد که بتواند آینده را پیشگویی کند اما یک کامپیوتر می‌تواند براساس حجم وسیعی از داده‌های موجود در اینترنت اطلاعات را پیش‌بینی کند.
در یکی از صحنه‌های گزارش موارد نادر، نقش اول فیلم، جان اندرتون، در یک فروشگاه در حال چرخیدن است که با تبلیغات شخصی سازی شده که نامش را می دانند و از آن برای فروختن چیزهای مختلف چون ماشین به این کاراکتر استفاده می‌کنند، روبه‌رو می‌شود. این نوع از تبلیغات هدفمند امروزه در اینترنت به پدیده‌ای رایج تبدیل شده‌اند و شرکت ها براساس اطلاعاتی که از طریق فعالیت شما در فضای آنلاین به دست می‌آورند، دست به تبلیغ می‌زنند.
موسیقی
رکوردزنی همایون شجریان در جذب مخاطب
در سال‌های اخیر به خصوص پس از کاهش شیوع کرونا، خیلی کم پیش آمده که یک کنسرت فروش بلیت‌هایش در چند ساعت اول باز شدن پلتفرم فروش، تمام شود و بعد از بلیت‌فروشی برای ۳۰ اجرا، کنسرت برای ۳بار تمدید شود؛ تمدیدی که با فروش بیش از ۳۰ هزار بلیت همراه باشد.فروش بلیت کنسرت همایون شجریان آن قدر زود تمام شد و بازار سیاهش شکل گرفت که در روزهای ابتدایی همه علاقه‌مندان به کنسرت شجریان، سایت فروش بلیت را مقصر دانستند، اما تمدید چندباره کنسرت و فروش بلیت‌ها نشان داد که اگر این خواننده، تا پایان تابستان هم کنسرت بگذارد، بلیت‌هایش فروش می‌رود.سال گذشته بود که با فروکش کردن کرونا، کنسرت‌ها برگزار شدند؛ خیلی از خوانندگان که کنسرت‌هایشان را خارج از کشور یا در کیش برگزار می‌کردند به پایتخت بازگشتند. بلیت کنسرت گران شد اما همچنان مخاطب خود را دارد؛ هر چند خیلی‌ها دیگر توانایی رفتن به کنسرت‌ها را به‌خاطر افزایش قیمت بلیت ندارند. حالا کنسرت رفتن هم یک حساب و کتابی برای خانواده‌ها دارد.
پس از پایان ماه‌رمضان برگزاری کنسرت‌ها در حوزه پاپ و حتی سنتی و کلاسیک هم بیشتر شد، ترافیک برگزاری کنسرت‌ها تا اوایل مردادماه و تا زمان آغاز محرم و صفر ادامه دارد.همایون شجریان هم که با گروهش در کشورهای مختلف کنسرت داشت بعد از اجرای کنسرتش در دبی تصمیم به اجرا در پایتخت گرفت. او در نشست خبری خود برای رونمایی از آلبوم موسیقی «گاه فراموشی» وعده برگزاری کنسرت را داد و حالا موعد برگزاری این کنسرت در سالن وزارت کشور فرارسیده است.همایون شجریان از اواخر سال گذشته و شروع سال جدید کنسرت‌هایی را با همراهی گروه سیاوش در کشورهای بلژیک، فرانسه و هلند اجرا کرد و در ادامه ۱۲اردیبهشت امسال نیز با همراهی این گروه موسیقی کنسرتی را در دبی اجرا کرد.
سینما
تجلیل از تهیه‌کنندگان ۹ فیلم «جیمزباند»
تهیه کنندگان «جیمز باند» با دریافت جایزه از موسسه فیلم بریتانیا تجلیل می‌شوند. باربارا بروکولی و مایکل جی.ویلسون تهیه‌کنندگان جیمز باند جایزه فلوشیپ بنیاد فیلم بریتانیا را دریافت می‌کنند. این جایزه که بزرگترین افتخاری است که توسط موسسه فیلم بریتانیا اعطا می‌شود در مراسمی که ۲۸ ژوئن برگزار می‌شود به این دو اهدا خواهد شد.بروکولی و ویلسون نزدیک ۳۰ سال است که برای کمپانی «ائون پروداکشنز» نظارت بر ساخته شدن فرانچایزهای جیمز باند را برعهده داشته‌اند و با هم ۹ فیلم از ۲۵ فیلم باند را تولید کرده‌اند. اولین فیلم از این فیلم‌ها «چشم طلایی» محصول ۱۹۹۵ بود. «اسکای فال» در سال ۲۰۱۳ که برنده جایزه بفتای بهترین فیلم در بریتانیا شد هم از جمله همین فیلم‌هاست.
مایکل جی ویلسون در دهه ۱۹۸۰ نویسنده ۵ فیلمنامه و تهیه کننده ۳ فیلم باند در کنار آلبرت آر بروکولی تهیه کننده اصلی باند و ناپدری‌اش بود. باربارا بروکولی نیز دختر آلبرت بروکولی است و این خواهر و برادر پس از بروکولی بزرگ تهیه مجموعه باند را برعهده گرفتند.فیلم‌های «جیمز باند» امسال ۶۰ ساله می‌شوند و موسسه فیلم بریتانیا این سالگرد را در مراسم ویژه‌ای که یکم و دوم اکتبر برگزار می‌کند، جشن می‌گیرد. بروکولی و ویلسون چندین فیلم دیگر به جز جیمز باند را هم تهیه و تولید کرده‌اند که شامل «رادیاتور» در سال ۲۰۱۴، «توفان خاموش» در سال ۲۰۱۴، «ستارگان فیلم در لیورپول نمی‌میرند» در سال ۲۰۱۷، «نانسی» در سال ۲۰۱۸ و «بخش ریتم» در سال ۲۰۲۰ بوده است. بروکولی معاون بخش فیلم در آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا و رییس تئاتر ملی جوانان و نیز مدیر یک موسسه خیریه آموزش فیلم برای جوانان است. ویلسون معاون افتخاری بنیاد موزه علوم و عضو موزه علوم لندن است.
فیلم
«لایتیر» حریف «دنیای ژوراسیک» در گیشه نشد
دنباله مستقل انیمیشن «داستان اسباب بازی» در هفته نخست اکران در آمریکا کمتر از انتظارها فروخت و رقابت را به فیلم علمی-تخیلی «نیای ژورسیک: قلمرو» واگذار کرد.
«لایتیر»، انیمیشن مستقل در ادامه دنیای «داستان اسباب‌بازی» پیکسار، در نخستین هفته اکران خود در ۴۲۵۵ سینمای آمریکای شمالی به فروش ناامیدکننده ۵۱ میلیون دلاری دست یافت تا نشان دهد که خانواده‌ها که جمعیت اصلی مخاطبان سینما در آمریکا را تشکیل می‌دهند، از زمان شروع همه‌گیری کووید-۱۹، با قدرت کامل به سینماها بازنگشته‌اند، با این حال، این فروش بلیت برای اثری از پیکسار که ساخت انیمشن‌های «شگفت‌انگیزان»، «در جستجوی نمو» و «UP» را در کارنامه دارد، مایوس‌کننده است، بویژه با توجه به اینکه ساخت انیمیشن «لایتیر» ۲۰۰ میلیون دلار هزینه داشته و ده‌ها میلیون دلار هم صرف بازاریابی و تبلیغات این فیلم شده است.پیش‌بینی می‌شد انیمیشن «لایتیر» در هفته نخست اکران حداقل ۷۰ میلیون دلار در گیشه آمریکا فروش داشته باشد اما در مقابل فیلم‌های «دنیای ژوراسیک: قلمرو» محصول یونیورسال و فیلم اکشن «تاپ گان: ماوریک» از کمپانی پارامونت رقابت را واگذار کرد تا یکی از معدود آثار پیکسار باشد که در اکران آغازین در رتبه اول گیشه فروش قرار نمی‌گیرد.
انیمیشن کامپیوتری «لایتیر» در ژانر اکشن ماجراجویی علمی-تخیلی و محصول مشترک استودیوهای پویانمایی پیکسار و والت دیزنی پیکچرز است. این فیلم دنباله‌ای مستقل از سری انیمیشن‌های «داستان اسباب‌بازی» است و داستان پیدایش محیط‌بان فضایی انسانی به‌نام باز «لایتیر» را روایت می‌کند. «آنگوس مک‌لین» این انیمیشن را کارگردانی کرده و «کریس ایوانز» صداپیشگی شخصیت اصلی را بر عهده دارد.این انیمیشن در گیشه بین‌الملل شامل سینماهای ۴۳ کشور نیز ۳۴.۶ میلیون دلار فروخت تا فروش جهانی‌اش در اکران افتتاحیه به ۸۵.۶ میلیون دلار برسد. نمایش انیمیشن «لایتیر» در برخی از کشورها چون عربستان سعودی و امارات ممنوع اعلام شده است.
رویداد
برنده مدال «کارنگی» ۲۰۲۲ اعلام شد
دو جایزه ادبی مدال «کارنگی» و مدال «کیت گرینوی» ویژه برترین اثر و تصویرگری ادبیات کودک بریتانیا برندگان خود را معرفی کرد. «کاتیا بالن» برای کتاب «اکتبر» موفق به کسب جایزه مدال کارنگی سال ۲۰۲۲ ویژه برترین اثر ادبیات کودک شد.
«مدال کارنگی» به عنوان قدیمی‌ترین و مهمترین جایزه ادبی بریتانیا در حوزه ادبیات کودک هر سال توسط مؤسسه کتابداری و اطلاعات به بهترین اثر منتشرشده در بریتانیا در این حوزه اعطا می‌شود. این مدال در سال ۱۹۳۶ به یاد «اندرو کارنگی» نیکوکار اسکاتلندی که بیش از ۲۸۰۰ کتابخانه در دنیای انگلیسی‌زبان بنیان‌گذاری کرد، راه‌اندازی شد و ۱۹ سال پس از آن، جایزه مدال «کیت گرینوی» به نام این هنرمند قرن نوزدهمی به راه افتاد.
رمان مصور و نوآورانه اثر «دانیکا نوگورودوف» که اقتباسی از رمان «راه طولانی سقوط» نوشته «جیسون رینولدز» است هم موفق به کسب جایزه مدال «کیت گرینوی» شد تا اولین رمان گرافیکی است که پس از «کریسمس پدر» اثر «ریموند بریگز» در سال ۱۹۷۳ برنده جایزه تصویرگری شده است.
جایزه «کیت گرین وی» در سال ۱۹۵۵ برای تصویرگری کتاب‌های کودکان بر پا شد و به نام «کیت گرین وی»، تصویرگر محبوب سده نوزدهم نام گذاری شده است. این جایزه سالانه به برجسته ترین اثر تصویری که چاپ نخست آن در بریتانیا باشد، اعطاء می‌شود.
«برنده» ایرانی مسافر جشنواره‌های اروپایی
فیلم کوتاه «برنده» ساخته مهدی مهائی در تازه‌ترین حضورهای جهانی خود، به چهار جشنواره ایتالیایی و اسپانیایی راه یافت.
فیلم کوتاه «برنده» به کارگردانی مهدی مهائی، نویسندگی سولماز اعتماد و تهیه‌کنندگی نوید مسجدی که پیش از این در بیستمین دوره جشنواره ریورساید کالیفرنیای آمریکا و بیستویکمین جشنواره ایمجین‌ایندیای مادرید اسپانیا راه پیدا کرده بود، در جدیدترین حضورش، در دو جشنواره ۲۰ساله ایسکیا و ایسکیاگلوبال ایتالیا و همچنین پانزدهمین جشنواره اوئلوا و نوزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های اجتماعی «FECISO» در اسپانیا نمایش داده می‌شود و با سایر فیلم‌ها به رقابت می‌پردازد.
در این فیلم بابک انصاری، مهرنوش ستاری، عیسی حسینی و فاطمه‌زهرا رحیمی ایفای نقش کرده‌اند و عوامل فیلم عبارتند از: مدیر فیلمبرداری: حسن اصلانی، تدوین: رضا دقاق، جانشین تهیه‌کننده، برنامه‌ریز و دستیار اول کارگردان: مهرنوش حسینی، مدیر صدابرداری: مجید نجاتی، طراحی و ترکیب صدا: احسان افشاریان، موسیقی: یونس اسکندری، طراح صحنه: میلاد آجودانی، طراح گریم: میلاد مزینانی، طراح لباس: حمیده رسولی، منشی صحنه: زهرا مهدوی، اصلاح رنگ و نور: مهران دوستی، مدیر تولید: علی رستمی‌نیا، عکاس: فاطمه تقوی، طراحی پوستر: یاسمن محمودی، فیلمبردار پشت صحنه: سارا ملکی، مشاور رسانه‌ای: فاطمه پاقلعه‌نژاد. مسئولیت پخش بین‌المللی این فیلم را فرست اسکرین فیلم به مدیریت سولماز اعتماد برعهده دارد.
علی نصیریان روی صحنه «سی‌صد»
علی نصیریان، بازیگر برجسته سینما و تئاتر ایران به جمع بازیگران مپینگِ کنسرت-نمایش «سی‌صد» پیوست. پیش از این رضا کیانیان نیز در این بخش حضور یافته بود تا کنار بازیگرانِ روی صحنه، روایتگر حمله مغولان به نیشابور و ماجرای کتاب‌سوزی به کارگردانی امیر جدیدی شود. در «سی‌صد» بازیگرانی چون جواد عزتی، طناز طباطبایی، مهران غفوریان، دل‌نیا آرام، منوچهر علی‌پور، عرفان ناصری و نیما سکوت حضور دارند. «سی‌صد» کاری از سهراب پورناظری با کارگردانی امیر جدیدی و موسیقی تهمورس پورناظری و با صداى رضا بهرام و تهیه‌کنندگی حسین توتونچیان تیرماه در کاخ سعدآباد اجرا می‌شود. داریا همراه نیز به عنوان حامی پروژه، «سی‌صد» را همراهی می‌کند.
