گروه سیاسی/ اوضاع اقتصادی مردم خوب نیست، سرمایه‌گذاری خارجی در کشور به‌ندرت اتفاق می‌افتد، فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و تجّار هزار و یک مشکل دارند و دولت نیز ناچار شده در چنین اوضاعی برای تأمین بخشی از کسر بودجه سال ۱۴۰۱، به افزایش عوارض و مالیات روی بیاورد، ارزش پول ملی با پله […]
گروه سیاسی/
اوضاع اقتصادی مردم خوب نیست، سرمایه‌گذاری خارجی در کشور به‌ندرت اتفاق می‌افتد، فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و تجّار هزار و یک مشکل دارند و دولت نیز ناچار شده در چنین اوضاعی برای تأمین بخشی از کسر بودجه سال ۱۴۰۱، به افزایش عوارض و مالیات روی بیاورد، ارزش پول ملی با پله ثبات فاصله دارد و گویا هر روز در انتظار خبری از امضای توافق است تا مانند یک مسکن موقّت به خود بزند و ناپایداری خود را بپوشاند و در این میان، مقامات دولتی هم هر روز از افزایش ساکنان زیر خط فقر خبر می‌دهند و همه مدیران ارشد کشور می‌دانند بخشی از این مشکلات، در اثر تحریم‌های ظالمانه دشمنان ایجاد شده و هوشمندانه این است که به هر شکلی این تحریم‌ها را بشکنند تا راه گلوی اقتصاد باز شود و بتواند تنفس کند.
در چنین شرایطی هر روز هم افکار عمومی و هم شاخک‌های اقتصاد کشور چشم به وین و گوش به مذاکرات «تیم علی باقری کنی» دوخته است تا با خبری از احتمال یک توافق قریب‌الوقوع را بشنود و اندکی آرام بگیرد و روز گذشته خبری که بر چنین احتمالی تأکید دارد از راه رسید، خبری که از نظر بسیارانی می‌تواند در حکم دود سفید در وین باشد هر چند افراطیون در تهران و واشنگتن تلاش دارند آن را با جیغ بنفش بپوشانند.
دولت بایدن روز گذشته برخی از معافیت‌های تحریمی ایران را که در زمان ترامپ لغو شده بود، بازگرداند و بسیاری از تحلیل‌گران بر این باور هستند که رییس‌جمهوری ایالات متحده با این اقدام، نیم‌نگاهی به مذاکرات احیای برجام در وین دارد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا نیز تأیید کرد چندین معافیت از تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران را امضا کرد. همچنین وزارت خارجه آمریکا، تهدید به تحریم علیه کشورها و شرکت‌های خارجی از جمله روسیه، چین و کشورهای اروپایی را که با بخش غیرنظامی برنامه هسته‌ای ایران همکاری می‌کردند لغو کرد.
گفتنی است این معافیت‌ها، بخشی از همان بندهایی بودند که در زمان امضای برجام اولیه در دولت حسن روحانی، برقرار شده بودند اما دولت ترامپ حدود سه سال قبل به این معافیت‌ها به‌عنوان بخشی از کارزار «فشار حداکثری» خود علیه جمهوری اسلامی ایران پایان داده بود.
مقامات دولتی آمریکا گفته‌اند که معافیت‌ها برای کمک به پیشبرد مذاکرات وین بازگردانده می‌شود. وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «معافیت ارائه شده برای تسهیل گفت‌وگوها طراحی شده است که برای رسیدن به توافق در بازگشت متقابل به برجام کمک می‌کند و زمینه را برای بازگشت ایران به اجرای تعهداتش فراهم خواهد کرد.»
این وزارتخانه در بیانیه خود گفت: « این اقدام همچنین برای کمک به منافع منع اشاعه و ایمنی هسته‌ای ایالات متحده و محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران طراحی شده است.»
برخی رسانه‌ها نوشتند این معافیت‌ها به کشورها و شرکت‌های خارجی اجازه می‌دهد تا در پروژه‌های نیروگاه هسته‌ای بوشهر ایران، آب سنگین اراک و راکتور تحقیقاتی تهران کار کنند.
البته این اقدام جو بایدن بی‌پاسخ نماند و در میان جمهوری‌خواهان افراطی و حتی برخی دموکرات‌ها صدای اعتراضات را بلند کرد. گروهی از قانون‌گذاران مجلس نمایندگان آمریکا همزمان با مذاکرات وین و رفع برخی تحریم‌ها از سوی دولت بایدن برای تسهیل گفت‌وگوها، در هراس از شکل‌گیری هر‌گونه توافق، در نامه‌ای به «جو بایدن» از او خواستند بر توانایی‌های دفاعی موشک‌های بالستیک ایران تمرکز کند. این معترضان همان افرادی هستند که رابطه خوبی با «تل‌آویو» دارند و همواره نیز از سوی گروه‌های معاند چون سازمان مجاهدین تمجید و تجلیل می‌شوند.
در داخل ایران نیز برخی رسانه‌های طیف تندرو نسبت به آن واکنش منفی نشان دادند و تلاش کردن بگویند طرف آمریکایی کار خاصی نکرده چون این معافیت‌ها، تنها یک لغو از ۱۵۸۱ تحریمی است که توسط دولت ایالات متحده و قانون‌گذاران آن با هدف فشار حداکثری و منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران اعمال شده بود و لازم اسه همه آن تحریم‌ها ملغی گردد تا درخصوص توافق با غرب یا آمریکا، اقدامی کنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان نیز در واکنش به این اقدام رییس‌جمهوری ایالات متحده گفت: آنچه روی کاغذ رخ می‌دهد خوب است اما کافی نیست ضمن اینکه از طریق واسطه‌ها به طرف آمریکایی گفتیم باید حُسن نیت خود را به ما ثابت کند.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز ضمن تأیید این اقدام آمریکا، گفت: هر اقدامی که در مسیر درست عمل به تعهدات برجامی باشد، توسط تهران به دقت مورد توجه قرار می‌گیرد اما این اقدام آمریکا کافی نیست.
به‌باور ما این اقدام دولت جو بایدن دربردارنده یک سیگنال مهم مثبت است و دولت سیزدهم نباید از کنار آن به‌سادگی عبور کند و آن را نادیده بگیرد یا بدتر از آن، اجازه دهد جریانات تند و افراطی و رسانه‌هایی که نزد افکارعمومی بی‌اعتبارند و اولویت‌های جامعه برای‌شان اهمیتی ندارد، بر آن اثربگذارند بلکه برعکس باید این نرمش دولت بایدن را به فال نیک گرفت و برای امتیازات بیشتر چانه‌زنی کرد.
از دستگاه دیپلماسی کشور توقع داریم ضمن حفظ هوشیاری، درخصوص این اقدام دولت بایدن نیز خوشبین باشد و مانند برخی افراطیون درخصوص آن اظهار نظر نکند. در پایان لازم است جمله آیت الله جوادی آملی را مرور کنیم که زمانی خطاب به محمد جواد ظریف گفته بود «دست دادن با دشمن ادب ماست اما بعد از آن انگشت‌تان را بشمارید» که به این معناست که ما در سیاست و فرهنگ‌مان، در عین هوشیاری با دشمن روبه‌رو می‌شویم و امروز هم که آمریکا یک گام به عقب برداشت، اتاق فکر دیپلماسی نباید میدان را به طرفداران با تئوری مخاصمه با جهان واگذار کند تا آنان با جیغ بنفش خود، این فرصت مهم را ناچیز جلوه دهند.
