کاوه ایرانی- روزنامه نگار / بعد گذشت بیش از ۷۲ ساعت از سقوط هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ خطوط هوایی اوکراین و به رغم آنکه برخی از مسئولین تاکید داشتند علت سقوط این هواپیمای مسافربری با ۱۷۶ سرنشین نقص فنی بوده است، با بررسی های صورت گرفته ثابت شد که این سانحه در […]
کاوه ایرانی-
روزنامه نگار /
بعد گذشت بیش از ۷۲ ساعت از سقوط هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ خطوط هوایی اوکراین و به رغم آنکه برخی از مسئولین تاکید داشتند علت سقوط این هواپیمای مسافربری با ۱۷۶ سرنشین نقص فنی بوده است، با بررسی های صورت گرفته ثابت شد که این سانحه در پی خطای انسانی و شلیک موشک پدافند هوایی سپاه پاسداران به وقوع پیوسته است.
به گزارش «جمله» در حالی که از زمان بروز سانحه هوایی بوئینگ ۷۳۷ اوکراین برخی از مسئولین ذی ربط ادعاهای مربوط به سقوط این هواپیما بر اثر برخورد موشک را به کلی مردود دانسته بودند، بامداد روز گذشته ستاد کل نیروهای مسلح طی بیانه ای اعلام کرد این سانحه در پی شلیک یک فروند موشک پدافند هوایی (سپاه پاسداران) به وقوع پیوسته است. ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این حادثه «بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیرعمد» روی داده است زیرا در آن زمان با توجه به «افزایش بی‌سابقه تحرکات هوایی در منطقه، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسخگویی به تهدیدات احتمالی در بالاترین سطح آماده‌باش» قرار داشتند. در این اطلاعیه آمده است که به محض اطلاع از وقوع این حادثه، آنهم «در بحبوحه تهاجم موشکی به پایگاه آمریکای جنایتکار و احتمال تاثیر اقدامات نظامی در این حادثه» ستاد کل نیروهای مسلح اقدام به تشکیل هیأت بازرسی، متشکل از کارشناسان فنی و عملیاتی آنهم مستقل از سازمان هواپیمایی کشوری کرده است. نتیجه بررسی‌های این هیأت نشان داده است: «پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین از فرودگاه امام خمینی حرکت نموده و درهنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار می‌گیرد که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیرعمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به (شهادت) رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی می‌گردد.» در پایان اطلاعیه، این ستاد ضمن «عذرخواهی به خاطر خطای انسانی پیش آمده» اعلام کرده است که «اطمینان کامل می‌دهد با پیگیری انجام اصلاحات اساسی در فرآیندهای عملیاتی در سطح نیروهای مسلح، امکان تکرار این گونه خطاها را غیرممکن ساخته و بلافاصله مقصر آن را به سازمان قضایی نیروهای مسلح معرفی نماید تا با خطاهای صورت گرفته برخورد قانونی صورت گیرد.»
پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی
در پی اطلاع از نتایج تحقیقات ستاد کل نیروهای مسلح درباره سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی، رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی با ابراز همدردی عمیق و مجدد با خانواده‌های داغدار، ستاد کل نیروهای مسلح را مأمور پیگیری کوتاهی‌ها یا تقصیرهای احتمالی در این حادثه و مراقبت برای عدم امکان تکرار چنین سانحه‌ای کردند.
در بخشی از پیام رهبر معظم انقلاب آمده است: «با اطلاع از نتایج تحقیقات ستاد کل درباره‌ی حادثه‌ی هواپیمای مسافربری اوکراینی و اثبات دخالت خطای انسانی در آن، مصیبت درگذشت جان‌باختگان این حادثه‌ی اندوهبار برای اینجانب بسیار سنگین‌تر شد. لازم میدانم اولاً به خانواده‌های معظم این عزیزان بار دیگر همدردی عمیق و تسلیت صمیمانه‌ی خود را ابراز کنم و از خداوند متعال برای آنان بردباری و آرامش روحی و قلبی تمنا نمایم. ثانیاً به ستاد کل نیروهای مسلح مؤکداً درباره‌ی پیگیری کوتاهی‌ها یا تقصیرهای احتمالی در این حادثه‌ی دردناک سفارش کنم. ثالثاً مراقبت و پیگیری‌های لازم برای عدم امکان تکرار چنین سانحه‌ای را از مدیران و مقامات ذی‌ربط مطالبه نمایم».
واکنش حسن روحانی رئیس جمهور
حسن روحانی، رئیس جمهور نیز با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «جمهوری اسلامی ایران از این اشباه فاجعه‌بار بسیار متاسف است». او ضمن تسلیت به خانواده‌های قربانیان این حادثه، اعلام کرد که به کلیه دستگاه‌ها ذی‌ربط دستور داده است که «تمامی اقدامات را برای جبرای، همدردی و دلجویی از خانواده جان‌باختگان انجام دهند».
او با اشاره به کشته شدن اتباع خارجی در این حادثه نیز نوشت: «وزارت امور خارجه، همکاری کامل کنسولی برای شناسایی و بازگرداندن پیکرهای قربانیان به خانواده‌هایشان را به عمل می‌آورد.»
روحانی افزود: «این حادثه دردناک موضوعی نیست که به سادگی بتوان از کنار آن گذشت. می‌بایست تحقیقات تکمیلی برای شناسایی کلیه علل و عوامل این فاجعه ادامه یافته و مسببین این اشتباه نابخشودنی مورد پیگرد قانونی قرار گرفته و نتایج به استحضار ملت شریف ایران و خانواده‌های قربانیان برسد. همچنین ضرورت دارد برای رفع نقاط ضعف سامانه‌های پدافندی کشور، ترتیبات و تمهیدات لازم اتخاذ گردد تا هرگز چنین فاجعه‌ای تکرار نشود.»
محمد جواد ظریف وزیر خارجه نیز ضمن عذرخواهی، آمریکا را عامل شرایط بحرانی منجر به هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی دانست. ظریف در پیامی توییتری نوشت: «روزی غم‌انگیز. نتایج اولیه تحقیقات داخلی نیروهای مسلح نشان داد که خطای انسانی آنهم در زمانی بحرانی به دلیل ماجراجویی‌های آمریکا باعث وقوع فاجعه شده است. تاسف، عذرخواهی و تسلیت عمیق ما به ملت‌مان، خانواده‌های قربانیان و به ملت‌هایی که از این حادثه آسیب دیده‌اند.»
خواستار شفافیت ایران و انجام تحقیقات کامل هستیم
در یکی از اولین واکنش‌های بین‌المللی به اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح ایران، ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین خواستار مجازات عاملان سقوط هواپیما و پرداخت غرامت به خانواده‌های قربانیان شد. وی با انتشار پیامی در فیسبوک از ایران خواست تا «عدالت» را برای عاملان حمله اجرا کند. جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا خواستار «شفافیت» ایران در این پرونده شد تا به این ترتیب انجام «تحقیقات کامل ودقیق» درباره این حادثه ممکن شود. ترودو در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اولویت ما در این پرونده، روشن شدن ابعاد این حادثه از مسیر شفافیت و عدالت است… این یک تراژدی ملی است و همه کانادایی‌ها عزادار هستند. ما به همکاری با شرکای خود در سراسر جهان ادامه می‌دهیم تا این اطمینان حاصل شود که یک تحقیق کامل و دقیق انجام شده است.»
آقای ترودو افزود: «دولت کانادا انتظار همکاری متقابل مقامات ایرانی را دارد.»
جزئیات شلیک به هواپیمای مسافربری
سرتیپ پاسدارامیر حاجی زاده، فرمانده هوافضای سپاه روز شنبه در یک نشست خبری جزئیات شلیک به سمت هواپیمای اوکراینی را ارائه داد.
وی با بیان اینکه در هنگام عملیات در غرب کشور بود گفت: «بعد از شنیدن خبر برای خودم آرزوی مرگ کردم.» وی همچنین تاکید کرد که تمام «مسئولیت» این اتفاق را می‌پذیرد و «مطیع هرگونه تصمیمی» است که «مسئولین بگیرند.»
حاجی زاده با بیان اینکه کشور از روزها پیش در شرایط اضطراری و آماده باش کامل قرار داشت و احتمال درگیری «از ابتدای انقلاب بی سابقه بود» گفت که در چنین شرایطی «همه یگان‌های آفندی و پدافندی در آماده باش صد در صد بودند.»
وی افزود که در چنین شرایطی پدافند هوایی «در سطح جنگی» قرار دارند و «بالاترین سطح آماده باش توسط شبکه یکپارچه پدافند به سامانه‌ها ابلاغ می‌شود.»
به گفته وی در روز سانحه گزارش‌هایی مبنی بر شلیک موشک کروز به اهدافی در ایران در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفته بود.
وی گفت که هواپیما پس از برخاستن از باند فرودگاه به سمت یک نقطه حساس نظامی حرکت می‌کند و با توجه به سطح امنیتی بالا و هشدار شلیک موشک کروز اپراتور «هواپیما را موشک کروز تشخیص می‌دهد. او موظف بود در این شرایط تماس بگیرد اما…موفق نمی‌شود، ۱۰ ثانیه فرصت تصمیم‌گیری داشت و در این شرایط این تصمیم بد را می‌گیرد و هواپیما مورد اصابت قرار می‌گیرد.» وی در عین حال تاکید می‌کند که بارها از مسئولان خواسته شده بود تا «فضای کشور از پروازها متوقف شود» اما «به واسطه بعضی از ملاحظات» این تصمیم گرفته نشد. وی درباره اینکه ابتدا برخورد موشک به هواپیما تکذیب شد گفت که «احتمال می‌دهم که هواپیمای خودی را زده باشیم و تیمی که برای بررسی حادثه تشکیل شده بود کاملا قرنطینه بودند. ما اجازه نداشتیم چیزی را به کسی بگوییم. این که چند روز خبر اعلام نشود به این دلیل نیست که می‌خواهیم کتمان کنیم، رویه همین است.»
