زهرا ایران‌شاهی/ دیروز در گزارش مفصلی، توضیحات مقامات رسمی کشورمان درباره حادثه بویینگ ۷۳۷ را بررسی کردیم. در طول آماده‌سازی گزارش دعا می‌کردیم که هواپیما سقوط کرده باشد و در بارانِ مشکلاتی که از آسمان و زمین بر سرمان می‌بارد، اتهام از دست دادن هموطنانمان به‌وسیله شلیک موشک، آن هم به اشتباه و توام […]
زهرا ایران‌شاهی/
دیروز در گزارش مفصلی، توضیحات مقامات رسمی کشورمان درباره حادثه بویینگ ۷۳۷ را بررسی کردیم. در طول آماده‌سازی گزارش دعا می‌کردیم که هواپیما سقوط کرده باشد و در بارانِ مشکلاتی که از آسمان و زمین بر سرمان می‌بارد، اتهام از دست دادن هموطنانمان به‌وسیله شلیک موشک، آن هم به اشتباه و توام با خطای انسانی اضافه نشود. چراکه علاوه‌بر غم از دست دادن نخبگان علمی کشور، با کتمانِ اصلِ خبر، اعتماد عمومی نیز دچار خدشه خواهد شد و زمانی که اعتماد کم بشود یا از دست برود دودش به چشم مردم و مسئولان خواهد رفت. پس ای کاش از همان دقایق اول و در شرایطی که مردم و مسئولان باید کنار یکدیگر باشند و با همدلی اجازه ابراز نظرات غیر را ندهند، حقیقت بیان می‌شد.
اما افسوس که این اتفاق نیفتاد و صبح دیروز ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرد که بر اثر بروز خطای انسانی و به‌صورت غیرعمد، هواپیمای مسافربری اوکراینی مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی شد.
فرودگاه بين المللي امام خميني (ره) هم با ارسال اطلاعيه اي از مسافران خواست تا قبل از عزیمت به فرودگاه امام (ره) از انجام پرواز خود کسب اطمینان كنند. همچنین در اين اطلاعيه آمده است، مسافران و مستقبلین محترم می توانند آخرین وضعیت پروازهای فرودگاه امام (ره) را از طریق تماس با تلفن ٠٩٦٣٣٠ یا مراجعه به سایت شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به نشانی www.ikac.ir جویا شوند. مسافران پروازهای خروجی لازم است همچون سابق ٣ ساعت قبل از زمان مندرج در بلیت برای انجام تشریفات پیش از پرواز در ترمینال های فرودگاه حضور یابند.
در چنین شرایطی اینکه اعلام شود پروازها به روال قبل خود برقرار میشود نشان از عادی نبودن شرایط دارد. اما همانطور که در مقدمه گفتیم بهتر بود زودتر از هر اظهار نظر خارجی و داخلی‌ای مسئولان به خطای پیش آمده اعتراف می کردند. چراکه در چنین شرایطی اینکه اعلام شود پروازها به حالت عادی برقرار هستند، منجربه اعتماد مسافران نخواهد شد.
جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی
در فرانسه دانلود میشود
این در حالی است که به رغم اینکه در روزهای گذشته گفته می شد جعبه سیاه به خارج ارسال نخواهد شد حالا مدیرکل دفتر سوانح سازمان هواپیمایی اعلام کرده که جعبه سیاه هواپیمای سانحه‌دیده برای دانلود به فرانسه فرستاده میشود.
حسن رضایی‌فر در خصوص نتیجه ارزیابی ایران از امکان دانلود جعبه سیاه در داخل کشور گفت: همه امکانات خود را برای ارزیابی جعبه سیاه به کار بردیم، اما از آنجایی که هواپیمای سانحه دیده از هواپیماهای مدرن و پیشرفته بوئینگ است ایران تکنولوژی دانلود اطلاعات جعبه سیاه این هواپیما را ندارد و ممکن است با شروع بازسازی جعبه سیاه به آن لطمه زده شود.
او گفت: از کشورهای کانادا، فرانسه و آمریکا درخواست کردیم که تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری خود را برای دانلود اطلاعات جعبه سیاه به ایران بیاورند اما این کشورها پیشنهاد ایران را قبول نکردند. رضایی‌فر گفت: بر این اساس از پنج کشور دنیا از جمله اوکراین، سوئد، انگلیس، کانادا و آمریکا درخواست کردیم که در لابراتوری معتبر و بی طرف در دنیا جعبه سیاه دانلود شود و پیشنهاد نهایی این بود که این کشور فرانسه باشد و هرپنج کشور بر سر اینکه جعبه سیاه در فرانسه رمزگشایی شود موافقت کردند.
به گفته رضایی‌فر، ایران با کشور فرانسه توافقنامه همکاری دانلود جعبه های سیاه هواپیما را دارد و از طرفی کشورهای مرتبط نیز فرانسه را به عنوان کشوری که تکنولوژی دانلود جعبه های سیاه را دارد قبول دارند. مدیرکل دفتر سوانح سازمان هواپیمایی ادامه داد: البته تمامی این تصمیمات تا پیش از انتشار اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح درخصوص سقوط هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین بود و حالا که علت سانحه مشخص شده است باید تصمیم گیری شود که آیا مجددا به دانلود اطلاعات جعبه سیاه احتیاجی هست یا خیر.
او با بیان اینکه در خصوص بازخوانی جعبه سیاه مسئولان تصمیم می‌گیرند ادامه داد: نکته این است که جعبه سیاه در ایران باز نمی‌شود و با نظارت بین المللی و موافقت تمام کشورهای مرتبط در لابرتواری در فرانسه که همه کشورها قبول دارند دانلود میشود. کمیسیون بررسی سوانح فرانسه در سانحه بوئینگ ۷۳۷مکس هم جعبه سیاه را دانلود کرده است و تجربه این کار را دارد.
گفتنی است که یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ – ۸۰۰ متعلق به شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال با شماره پرواز ۷۵۲ با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه پرواز که در ساعت ۶ و ۱۲ دقیقه صبح چهارشنبه ۱۸ دی ماه از فرودگاه امام خمینی (ره) به مقصد کی‌یف پرواز خود را آغاز کرد پس از ۶ دقیقه پس از قطع ارتباط با بخش کنترل ترافیک در ساعت ۶ و ۱۸ دقیقه صبح در حوالی صباشهر و بر اثر اصابت و شلیک اشتباه سقوط کرد و همه سرنشیان آن جان باختند.
تمام هواپیماهای مسافری که با اصابت اشتباه یا عمدی موشک سقوط کردند
در سال ۱۹۸۸- شلیک معروف ارتش آمریکا به ایرباس ایرانی- منجربه کشته شدن ۲۹۰ هموطانانمان شد که البته برای تعمدی بودن آن، ده‌ها دلیل بیشتر است و اثبات شده است.
در سال ۱۹۸۳ هواپیمای کره جنوبی توسط شوروی مورد اصابت قرار گرفت و ۲۶۹ کشته شدند.
در سال ۱۹۷۳ هواپیمای نظامی اسرائیل به هواپیمای مسافربری لیبی در صحرای سینا حمله کرد و ۱۰۸ انسان بی گناه در آن حادثه کشته شدند.
در سال ۲۰۰۱ یک فروند هواپیمای روسی بر فرار دریای سیاه از اسرائیل به سمت روسیه در حال حرکت بود و اکراین به اشتباه به این هواپیما شلیک کرده و ۷۸ کشته حاصل این حادثه بود.
در سال ۲۰۱۷ یک هواپیمای مالزیایی توسط روسیه در میانه جنگ اکراین به اشتباه مورد اصابت موشک‌های روس قرار گرفت و منجر به کشته شدن ۲۹۸ نفر شد. در سال ۲۰۰۷ یک هواپیمای بلاروسی در سومالی مورد هدف قرار گرفت و ۱۱ نفر کشته شدند.
شمارش تعداد هواپیماهایی که در طول تاریخ معاصر جهان بر اثر اصابت موشک ساقط شدند، دلیلی بر عادی کردن یا پاک کردن صورت مساله نیست بلکه به این دلیل است که بدانیم اگرچه وسعت غم از دست دادن هموطنانمان در شرح و بیان نمی‌گنجد اما قطعا تسلط بر خود و اوضاع و احوال درونی‌مان منجر خواهد شد تا توان مدیریت خود و شرایط را داشته باشیم و تبدیل به ملتی نشویم که مدیریت بحران را بلد نیست.
