یک نشریه سوئیسی با اشاره به بحران های اقتصادی ناشی از شیوع کرونا در جهان، از افول اقتصادهای مبتنی بر فروش نفت در خاورمیانه خبر داد. نشریه «نویه زوریخر سایتونگ» سوئیس امروز (شنبه) در مقاله ای به قلم «کریستیان وایزفلوگ» نوشت: هر چند تصور بر این است که تحولات چشمگیر قیمت در بازار نفت […]
یک نشریه سوئیسی با اشاره به بحران های اقتصادی ناشی از شیوع کرونا در جهان، از افول اقتصادهای مبتنی بر فروش نفت در خاورمیانه خبر داد.
نشریه «نویه زوریخر سایتونگ» سوئیس امروز (شنبه) در مقاله ای به قلم «کریستیان وایزفلوگ» نوشت: هر چند تصور بر این است که تحولات چشمگیر قیمت در بازار نفت نباید منجر به تحولات سیاسی شود، اما گاهی اوقات این تحولات می توانند امپراطوری های بزرگ را از بین ببرند. سقوط اتحاد جماهیر شوروی را نمی توان تنها با سقوط قیمت ها در دهه ۱۹۸۰ توضیح داد، اما بدون نفت ارزان تر شاید این اتفاق نمی افتاد. مسکو دیگر نمی توانست اقتصاد برنامه ریزی شده را که ناکارامد شده بود، تحمل کند.
جای تعجب نیست که کشورهای اوپک پلاس نسبت به روند نزولی اخیر قیمت نفت واکنش نشان داده اند. آنها به سرکردگی عربستان سعودی و روسیه، در اواسط آوریل توافق کردند ۱۰ میلیون بشکه کمتر در روز تولید کنند. اما از آنجا که بحران کرونا به فلج کردن اقتصاد جهانی برای ماهها ادامه خواهد داد، تلاش دیپلماتیک تاکنون هیچ نتیجه ای نداشته است. نزول بهای نفت تا جایی پیش رفت که حتی منفی شد و در حال حاضر بین ۱۵ تا ۲۵ دلار در نوسان است. در مقایسه با ماه های گذشته ، طلای سیاه بیش از نیمی از ارزش خود را در مدت زمان بسیار کوتاهی از دست داده است.
خاورمیانه در آستانه تحولات سیاسی جدید
با این اوصاف می توان گفت از دست دادن عظیم درآمد می تواند به ویژه در خاورمیانه که یک سوم تقاضای جهانی نفت را تأمین می کند ، به تحولات سیاسی منجر شود. عربستان سعودی و عمان برای بودجه متعادل دولت به فروش نفت به قیمت بشکه ای ۸۷ دلار، امارات متحده عربی ۷۰ دلار و بحرین ۹۵ دلار نیاز دارند. حتی قبل از افت قیمت، بودجه آنها شاهد کسری بود.
در حالی که پادشاهان کوچک خلیج فارس به لطف ذخایر ارزی زیاد ، احتمالاً قادر به مقابله با این شوک هستند ، اما برای کشورهای پرجمعیت مانند عربستان سعودی یا عراق قضیه دشوارتر خواهد بود.
تا سال ۲۰۱۴ ، پادشاهی سعودی عملاً هیچ بدهی دولتی نداشت. اما پس از آن قیمت نفت از بیش از ۱۰۰ دلار به حدود ۵۰ دلار در هر بشکه کاهش یافت و درآمد ریاض به نصف کاهش یافت. سعودی ها مجبور به افزایش مالیات ، کاهش یارانه ها و بدهی های خود شده بودند.
در این شرایط عربستان سعودی فقط در صورت افزایش قیمت نفت یا در صورت تنوع بخشیدن به اقتصاد ، قادر به بازپرداخت این وام ها خواهد بود و این امر خیلی سریع اتفاق نخواهد افتاد بنابراین بدهی و مالیات ها رو به افزایش خواهد بود.
اصلاحات؛ پاشنه آشیل ولیعده سعودی
پادشاهی محافظه کار، اصلاحات قابل توجهی را در زمان ولیعهد جوان محمد بن سلمان انجام داده است. علاوه بر کارهای دیگر ، او کشور را به سمت گردشگری غیر مذهبی باز کرده است. اما این منبع جایگزین درآمد ، که می توانست سود نسبتاً سریعی به دست آورد ، به دلیل همه گیری کرونا از بین رفته است. این امر همچنین به امارات در همسایگی عربستان آسیب خواهد رساند ، جایی که اخیراً درآمد گردشگری حدود ۱۲ درصد از درآمد ملی را تشکیل داده است.
در داخل کشور ، فشار بر ولیعهد محمد بن سلمان افزایش می یابد. او با اصلاحات خود ، همه چیز را بر روی نقشه اقتصادی قرار داده و از این طریق روحانیت محافظه کار را که به طور سنتی یکی از مهمترین ستونهای خانواده سلطنتی بوده ، به حاشیه رانده است. در عین حال ، او با به دست گرفتن قدرت بیشتر و بیشتر با روش های غیرقابل نفوذ و خاموش کردن منتقدین ، در خانواده حاکم دشمنان بسیاری را به وجود آورده است. براساس گزارش های تأیید نشده ، ولیعهد قیام قصر را در ماه مارس خنثی کرده است.
تضعیف عربستان سعودی و امارات احتمالاً عواقبی برای کل خاورمیانه به همراه خواهد داشت. دو سلطنت بزرگ خلیج فارس پس از بهار عربی از ترس ظهور اخوان المسلمین المسلمین ، اقدامات ضد انقلابی را رهبری کردند.
در سال ۲۰۱۳ ، آنها کودتای نظامی علیه رئیس جمهور محمد مرسی در مصر را با میلیارد ها دلار تأمین مالی کردند. در اردن آنها با پولشان از خانواده سلطنتی حمایت کردند و در بحرین مداخله نظامی کردند. تا به امروز امارات تسلیحات مورد نیاز را به خلیفه حفتر جنگ سالار لیبی تحویل داده که یک سال طرابلس را محاصره کرده است. با توجه به کاهش درآمدهای نفتی، سؤال این است که امارات و عربستان سعودی تا چه مدت توان تحمل چنین ماجراهای سیاست خارجی را دارند.
