گروه سیاسی/ پیشتر نوشته بودیم که یکی از ضعف‌های دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجه دولت سیزدهم این است که در حوزه‌های مهم و استراتژیک-از منظر افکار عمومی-، خساست به خرج می‌دهد و به‌درستی و در زمان خود اطلاع‌رسانی نمی‌کند و تا امروز هم بیشتر اطلاعاتی که ما گرفتیم از تحلیل برخی دیپلمات‌های پیشین، […]
گروه سیاسی/
پیشتر نوشته بودیم که یکی از ضعف‌های دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجه دولت سیزدهم این است که در حوزه‌های مهم و استراتژیک-از منظر افکار عمومی-، خساست به خرج می‌دهد و به‌درستی و در زمان خود اطلاع‌رسانی نمی‌کند و تا امروز هم بیشتر اطلاعاتی که ما گرفتیم از تحلیل برخی دیپلمات‌های پیشین، گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای و توییت اعضای ارشد طرف‌های برجام بود که در این دوره از گفت‌وگوها حاضر هستند یا نقدهایی که برخی اصولگرایان مخالف این روند، به آن داشتند، بود.
دکتر علی باقری کنی رییس تیم مذاکره کننده دولت سیزدهم که اصولاً اهل سخن‌گفتن نیست و کاراکتر ساکت و آرامی دارد اما این تیم نیز برای خود یک سخنگو ندارد که پیش و پس از گفت‌وگوها نظری بدهد و مسیر و آخرین اتفاقات را برای افکار عمومی تشریح کند و سخنگوی وزارت خارجه هم زیاد وارد جزییات نمی‌شود و تا این لحظه بالاترین اطلاعاتی که از وی شنیدیم، خبر آغاز یا اتمام گفت‌وگوها و بازگشت هیأت‌ها به پایتخت‌های‌شان بود و حتی در چند روز اخیر اخباری از اینکه سعید جلیلی به عنوان یک اصولگرا و از حامیان دولت که سابقه حضور در گفت‌وگوها را در دولت احمدی‌نژاد دارد، نامه‌ای چندصفحه‌ای برای دستگاه دیپلماسی نوشت و نقدهایی را بر روند مذاکرات وارد دانست و برای افکار عمومی جالب بود که از نگاه وی آگاهی یابند اما خطیب‌زاده در نشست خبری روز گذشته در پاسخ به سوالی در خصوص جرییات نامه انتقادی سعید جلیلی در خصوص مذاکرات وین، گفت: مناسب است پاسخ این سوال را از خود ایشان بگیرید اما می‌توانم بگویم ما با اجماع در حال مذاکره در وین هستیم و همه باید این سرمایه را پاسخ بدهند و در واقع از پاسخ به این سوال طفره رفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که با توجه به این که هیات‌های مذاکره‌کننده به پایتخت‌ها برگشته‌اند، آیا زمان خاصی برای پایان مذاکرات مشخص شده است، گفت: ما چندباری در این مسیر تنفس داشته‌ایم اما در هر چهار حوزه مورد بحث در وین پیشرفت‌هایی داشته‌ایم که در برخی پیشرفت و سرعت بیشتر بوده است و در برخی به دلیل بی‌عملی طرف مقابل با کندی همراه بوده است اما امیدواریم هیات‌ها با اراده لازم به وین برگردند و اگر طرف‌های دیگر در بازگشت تصمیم‌های خود را در خصوص مطالبات به حق ایران اخذ کرده باشد، مطمئن باشید به‌سرعت می‌توان به توافق پایدار رسید.
اگر به سخنان خطیب‌زاده بیشتر دقت کنیم همواره به ذکر کلیات اکتفا می‌کند، کلیاتی که هیچ بر آگاهی افکار عمومی نمی‌افزاید و رفع نگرانی از خاطر آنان نمی‌کند در حالی‌که بازار و اقتصاد کشور، به‌شدت منتظر اخباری روشن و شفاف از روند مذاکرات است تا به آینده امیدوار شود و همین کورسوی امید، هر از گاهی جهش و جنبشی در بازار ارز و بورس ایجاد می‌کند و همین تغییرات به‌خوبی نشان می‌دهد نبض آینده اقتصاد کشور در وین می‌زند.
البته اصولگرایان عاقل، بزرگان دولت سیزدهم و همه دلسوزان بر این نظر هستند که بهتر است در این مرحله، به توافقی پایدار با ۴ به‌علاوه یک برسیم و جهت‌گیری کلی دولت با توجه به سخنان مقام معظم رهبری درخصوص بی‌اشکال بودن مذاکره مقطعی و حتی تعامل با دشمن، به این سمت و سو است.
نتیجه اطلاع قطره‌چکانی دولت درخصوص این مذاکرات حتی موجب شد برخی تحلیل‌گران اینگونه اظهار نظر کنند که بی‌اعتنایی رییس‌جمهوری روسیه به سفر آیت‌الله سید ابراهیم رییسی و حرف و حدیثی که در رسانه‌ها ایجاد شد همه به این دلیل بود که ولادیمیر پوتین هم متوجه تمایل ایران به توافق با غرب شد و از آنجایی‌که این توافق را به نفع مسکو نمی‌داند تلاش کرد در مواجهه با نماینده ملت ایران این ناخشنودی خود را نشان دهد و در حقیقت این پیام را به تهران بفرستد که درصورت توافق با غرب -به‌ویژه در شرایطی که روسیه بیشترین مشکل را با غرب دارد- روی کمک وی در هیچ زمینه‌ای نباید حساب کرد.
تأکید می‌کنیم که فقر اطلاع‌رسانی در این حوزه موجب شد بازار گمانه‌زنی‌ها داغ شود و هم رسانه‌های جهانی، هم رسانه‌های منطقه‌ای و هم رسانه‌های رسمی کشور از هر طیف و جناحی تلاش دارند درک و دریافت خود را تصمیم نهایی دستگاه سیاست خارجی دولت سیزدهم نشان بدهند و مذاکرات وین را تمام‌شده -هم در وجه مثبت و هم در وجه منفی- تلقی کنند.
نکته پایانی اینکه زمان به نفع ما در حرکت نیست و دولت سیزدهم هم در اجرای سیاست نگاه به شرق و هم در گفت‌وگوهای برجامی باید متوجه عنصر زمان باشد و سریعتر حرکت کند.
