سایه برین روزنامه نگار- خودروهای برقی، امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته جهان به شکل انبوه تولید می‌شوند و دور از دسترس نیستند. این خودروها نخستین بار در دهه ۱۸۸۰ میلادی پا به عرصه تولید گذاشتند اما استقبال جدی از آنها، حوالی سال ۲۰۰۸ به اوج رسید. امروز نیز کشورهای اروپایی و در صدر همه نروژ، بیشترین آمار استفاده از خودروهای الکتریکی را دارند و در بین کشورهای آسیایی، کشور چین پرچمدار است و در رتبه ششم جهان قرار دارد.
مسلم است که کشورهای در حال توسعه کمی از این قافله عقب باشند. این کشورها یا به طراحی خودروهای برقی دست یافته‌اند اما در تکاپوی آماده کردن تمهیدات لازم جهت تولید انبوه آنها هستند یا اینکه در حال آماده کردن شرایط برای تامین اعتبارات لازم جهت وارد کردن این خودروها از کشورهای پیشرفته هستند. کشور ما نیز با طراحی اولین خودروی برقی در سال ۱۳۹۴، به این عرصه پا گذاشت و امروز سه مدل خودروی برقی توسط متخصصان ایرانی طراحی و تولید شده‌اند. «یوز» که ذکر آن رفت، «ساینا برقی» در دی‌ماه ۱۳۹۶ و در نهایت «تارا برقی» در شهریورماه ۱۴۰۱، این سه خودروی طراحی شده و آماده تولید هستند و البته برخی خودروهای معمولی نیز در کشور ورژن برقی دارند. خوانندگان مستحضرند این خودروها تا امروز به تولید انبوده نرسیده‌اند و علت این ناکامی نیز هزینه بالای تولید این محصولات در تیراژ گسترده است؛ اما زمانی که این محصولات به تولید انبوه برسند، کمک وافری به اقتصاد خواهند کرد به شکلی که هزینه‌های تولید، دیگر به چشم نخواهد آمد.
این خودروها با توجه به بحران سوخت گسترده‌ای که در سراسر جهان وجود دارد، باعث صرفه‌جویی گسترده در این خصوص می‌شوند. دیگر اینکه آلودگی هوا در شهرهای بزرگ جهان بیداد می‌کند و پایتخت ایران نیز در لیست شلوغ‌ترین شهرهای جهان وجود دارد. خودروهای برقی می‌توانند سهم قابل توجهی در کاهش آلودگی هوا داشته باشند. مقایسه هزینه‌های جاری، مادامی که این خودروها تولید نمی‌شوند با زمانی که به تولید انبوه برسند ثابت می‌کند که تولید آنها بسیار به‌صرفه‌تر خواهد بود و شاید اعداد و ارقام شروع به تولید آنها کمی ترسناک به نظر برسد، اما باید دستگاه‌های مربوطه با تمام توانی که دارند این ظرفیت را مهیا کنند چرا که در نهایت دارای بازده است. مثلا به گزارش ایسنا، سالانه بیش از ۲۰ هزار نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند که هزینه اقتصادی آن حدود ۸ میلیارد دلار است. بر این اساس منافع اقتصادی حاصل از برقی کردن خودروها در سال بیش از ۳۰ میلیارد دلار می‌شود.
همچنین مصرف بنزین تا بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر در روز نیز گزارش می‌شود و به طور متوسط هر خودرو در ۱۰۰ کیلومتر ۱۰ لیتر بنزین مصرف می‌کند. بنابراین کل مسافتی که روزانه خودروهای بنزینی در کشور طی می‌کنند یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون کیلومتر می‌شود. از طرف خودروهای برقی به طور متوسط به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر ۱۸ کیلووات ساعت انرژی مصرف می‌کنند. با برقی شدن تمام خودروهای بنزینی موجود در کشور تنها حدود ۸۰۰۰ مگاوات به توان مصرفی شبکه اضافه می‌شود که با شارژ شدن خودروهای برقی در ساعات غیر پیک این انرژی هم اکنون قابل تامین است و نیازی به ایجاد ظرفیت تولید جدید نخواهد بود. اگر خودرویی سالانه ۲۴۰۰۰ کیلومتر حرکت کند هزینه سوخت آن با بنزین حدود ۱۶۸۰ دلار و با برق حدود ۳۸۹ دلار می‌شود. در نتیجه با برقی شدن هر خودرو حدود ۱۳۰۰ دلار در سال صرفه‌جویی می‌شود. بر این اساس اگر دولت بابت هر خودرو برقی ۲۵۰۰ دلار یارانه پرداخت کند این مبلغ در کمتر از دو سال بر می‌گردد و در سال‌های بعدی عمر هر خودرو حدود ۱۵ هزار دلار در منابع انرژی یا ارزی صرفه‌جویی می‌شود.
البته بحث گرانی خودروهای برقی پس از تولید نیز مطرح است. «حسین محمدصالحی دارانی»، نماینده مردم فریدن در مجلس شورای اسلامی درگفتگو با «خانه ملت» در این خصوص گفت: «لازم است کمیسیون صنایع مجلس به عنوان کمیسیون تخصصی در این حوزه، در نخستین جلسه خود به بررسی و تعیین تکلیف این موضوع پرداخته و دستگاه‌های نظارتی را ملزم به برخورد جدی با گران‌فروشی محصول برقی کنند تا بیش از این در حق مردم اجحاف نشود.»
این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه تولید خودرو برقی با قیمت‌های نجومی در تضاد با اهداف پیش‌بینی شده تولید خودروهای برقی در کشور است، افزود: «با توجه به اینکه اغلب متقاضیان خودروهای برقی به منظور کاهش مصرف سوخت اقدام به خرید خودرو برقی می‌کنند، عرضه محصولات برقی با قیمت‌های سرسام آور موجب عدم استقبال مردم از خودروهای الکتریکی شده و عملا اهداف از پیش تعیین شده برای تولید این نوع خودروها محقق نخواهد شد، این در حالی است که واردات خودرو برقی با تعرفه صفر و حتی تعرفه ۵ درصد نصف قیمت اعلامی کرمان‌موتور تمام خواهد شد. علاوه بر این اغلب کشورهای دنیا با ارائه سوبسید زمینه را برای تولید خودرو برقی اقتصادی فراهم کرده‌اند.» با این تفاسیر منفعت تولید انبوه خودروهای برقی و ضرورت کاهش قیمت تمام‌شده آنها، واضح و مبرهن است و نیازی به توضیح اضافه ندارد. تنها باید منتظر بمانیم و ببینیم که تا پایان دولت سیزدهم، سرنوشت تولید خودروهای برقی به کجا می‌رسد و می‌تواند ایفا‌کننده نقش مساعد در اقتصاد کشور باشد یا خیر.
- نویسنده : ارسالی توسط سایه برین
