صبح دیروز، پس از مدت ها انتظار (به دلیل شیوع کرونا) برای برگزاری نشست خبری در یکی از ارگان های حمل ونقلی، بالاخره سازمان بنادر با رعایت فاصله گذاری اجتماعی این نشست را برگزار کرد. مدیرعامل سازمان بنادر در این نشست، با اشاره به وضعیت تجارت و حمل و نقل جهانی به ویژه […]
صبح دیروز، پس از مدت ها انتظار (به دلیل شیوع کرونا) برای برگزاری نشست خبری در یکی از ارگان های حمل ونقلی، بالاخره سازمان بنادر با رعایت فاصله گذاری اجتماعی این نشست را برگزار کرد. مدیرعامل سازمان بنادر در این نشست، با اشاره به وضعیت تجارت و حمل و نقل جهانی به ویژه در حوزه دریایی و آثار و تبعات ناشی از ویروس کرونا، اظهار کرد: از اوایل سال میلادی، جهان درگیر شیوع ویروس کرونا بود و به همین دلیل نیز اقتصاد و تجارت بین المللی از این مسئله متأثر شد و حمل و نقل دریایی را نیز تحت تأثیر قرار داد که در نهایت منجر به افت حمل و نقل دریایی در جهان شد.
محمد راستاد درخصوص تبیین اهداف و برنامه‌های این مجموعه در سال جاری با اشاره به وضعیت حمل و نقل تجاری جهانی در دریا و آثار و تبعات شیوع ویروس کرونا در دنیا اظهار داشت: از اوایل سال میلادی ۲۰۲۰ تقریبا جهان به طور یکپارچه درگیر شیوع ویروس کرونا شد و طبعا این مساله اقتصاد و تجارت جهانی را تحت تاثیر قرار داد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه حمل و نقل دریایی هم کاملا وابسته به تجارت بین المللی است، شاهد افت قابل ملاحظه حمل و نقل دریایی در جهان بودیم. برخی موسسات مطالعاتی پیش بینی می‌کنند در حالی که در سال ۲۰۱۹ میلادی بالغ بر ۱۱ میلیارد تن جابه جایی کالا از طریق دریا در جهان رخ داد، در سال ۲۰۲۰ حداقل ۶۰۰ میلیون تن از این میزان کاسته می‌شود. این اتفاق در سه دهه اخیر بی سابقه است.
راستاد گفت: سفارش ساخت کشتی هم در اثر کاهش تقاضا در ۴ ماه ابتدایی سال میلادی در جهان کاهش پیدا کرده است. در چهار ماه ابتدایی سال ۲۰۲۰، ۱۰۰ فروند کشتی تجاری و باری سفارش داده شده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۹، شاهد کاهش ۷۱ درصدی برای سفارش ساخت کشتی هستیم.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: از نظر اجاره روزانه کشتی های تجاری هم به دلیل کاهش تقاضا، یک کاهش قابل ملاحظه را شاهد بودیم. در یک نمونه اجاره روزانه کشتی هایی بزرگی که در پایان سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۳۵ هزار دلار بود، در ۳ ماه اول سال ۲۰۲۰ به کمتر از ۵ هزار دلار کاهش پیدا کرد.
وی با اشاره به تخلیه و بارگیری کالاهای اساسی در بنادر کشور در شرایط شیوع ویروس کرونا تصریح کرد: مطمئنا این میزان کاهش در حمل و نقل دریایی، بنادر دنیا را تحت تاثیر قرار داده است و بنادر ایران نیز از این مساله مستثنی نیستند. اما آن چیزی که قابل ملاحظه است، این بود که با تمهیداتی که در بنادر تجاری کشور از زمان شیوع ویروس کرونا پیش‌بینی شد، حتی یک روز هم توقف عملیات تخلیه و بارگیری را نداشتیم و به صورت شبانه‌روزی ورود و خروج کشتی‌ها و عملیات تخلیه و بارگیری ادامه دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه ماحصل اقدامات سازمان بنادر و دریانوردی از ابتدای سال ۹۹ تاکنون در بنادر بالغ بر ۱۴ میلیون تن تخلیه و بارگیری بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۵.۸ درصد کاهش داشته است، اظهار داشت: امیدواریم با تعدیل وضعیت شیوع بیماری کرونا و در واقع عادی تر شدن شرایط تجارت منطقه‌ای و جهانی به مرور بتوانیم این عقب‌ماندگی را که در سال جاری تاکنون حادث شده، جبران کنیم. گرچه در سال گذشته علی‌رغم همه فشارها و محدودیت‌هایی که ناشی از تحریم‌ها وجود داشت، توانستیم در روند کلی تخلیه و بارگیری حدود ۷ درصد افزایش داشته باشیم و ۱۵۰ میلیون تن محموله در بنادر تخلیه و بارگیری شود.
کاهش مسافرت دریایی
راستاد افزود: بیشترین تاثیر منفی در جابه جایی مسافران دریایی مشاهده شده است. با توجه به اینکه پیک تردد مسافر دریایی در ایام نوروز است و امسال عملا گردشگری دریایی و سفرهایی دریایی براساس پروتکل‌های پیرامون ویروس کرونا تقریبا به طور کامل متوقف بود، طبیعتا آمار جابه جایی مسافران دریایی به میزان قابل ملاحظه ای کاهش داشته است. تقریبا سفرهای دریایی برای بومیان جزایر بود که با ۱۴۱ هزار و ۸۳۴ نفر مسافر از ابتدای سال تاکنون، این تعداد نسبت به سال گذشته حدود ۹۷ درصد کاهش داشته است.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در زمینه وضعیت موجودی کالاهای اساسی در بنادر کشور اظهار داشت:در حال حاضر موجودی کالاهای اساسی در بنادر کشور ۴ میلیون و ۱۵۴ هزار و ۱۷۷ تن است که از این میزان بالغ بر ۳ میلیون تن در بندر امام خمینی (ره) و مابقی در سایر بنادر کشور وجود دارد.
وی افزود: بیشترین میزان کالای اساسی موجود در بنادر ذرت است که ۲ میلیون و ۴۱۳هزار و ۶۳ تن وزندارد. سایر کالاهای اساسی موجود در بنادر شامل گندم، جو، سویا، برنج، شکر، روغن خام و دانه های روغنی است که در مجموع میزان آنها بالغ بر ۴ میلیون تن است.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: محمولاتی که در حال حاضر در بنادر در حال تخلیه هستند شامل ۲۵ فروند کشتی است که حامل ۵۸۸ هزار و ۷۸۲ تن محموله کالای اساسی هستند. در همین زمینه ۲۳ فروند کشتی هم منتظر ورود به بنادر هستند که میزان محموله آنها یک میلیون و ۷۳ هزار و ۳۷۱ تن کالاهای اساسی است.
سرمایه گذاری بخش خصوصی در بنادر
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: نکته دیگری که باید ذکر شود، پیرامون اقدامات سازمان بنادر و دریانوردی در بحث سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه روبناها و مراکز تولیدی در بنادر تجاری کشور است. در سال ۹۸ توانستیم ۱۱ قرارداد را با بخش خصوصی برای احداث پایانه‌های مختلف، مخازن نگهداری فرآورده های نفتی، انبارهای نگهداری کالا و کارخانه های تولیدی منعقد کنیم.
وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای این تعداد پروژه ۵۵ هزار و ۲۹۰ میلیارد ریال است. حجم سرمایه گذاری که برای سال جاری تاکنون نهایی شده ۵ قرارداد بوده که ۱۰۸۱ میلیارد ریال میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی است و مراحل نهایی شدن را سپری می‌کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه جمع کل سرمایه گذاری بخش غیردولتی و بخش خصوصی در بنادر کشور تا پایان سال گذشته عدد ۱۵۸ هزار میلیارد ریال است، اظهار داشت: در این خصوص بیشترین حجم سرمایه گذاری در بندر امام (ره) با ۳۰۰۹۹ میلیارد ریال است.
وی افزود: تعدادی پروژه در فاز آغاز عملیات اجرایی، افتتاح و بهره برداری در بنادر استان هرمزگان (عمدتا بندر شهید رجایی) و بندر امام (ره) است که بخش عمده‌ای از این موارد شامل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. به زودی در مراسمی رسمی، شروع عملیات اجرایی و افتتاح این پروژه‌ها را شاهد خواهیم بود.
وی تصریح کرد: در بندر شهید رجایی آغاز عملیات اجرایی مخازن نگهداری فرآورده‌های نفتی، شروع عملیات اجرایی احداث پایانه ترانزیتی و صادراتی، شروع بهره‌برداری از پروژه احداث مخازن نگهداری فرآورده‌های نفتی و اسکله‌های شناوری که برای گردشگری احداث شده است را خواهیم داشت. در مجموع میزان سرمایه گذاری برای این پروژه‌ها ۱۶۰۴ میلیارد ریال است و اشتغالزایی برای ۲۰۶ نفر را به همراه خواهد داشت.
راستاد ادامه داد: در بندر امام خمینی (ره) شاهد افتتاح یا شروع عملیات اجرایی ۸ پروژه خواهیم بود. پروژه‌هایی که افتتاح می‌شوند شامل انبارهای چند منظوره کالا برای غلات و کالاهای عمومی، انبارهای چند منظوره مخازن نگهداری مواد نفتی، کارخانه تسویه و بسته بندی روغن و سیلوی نگهداری دانه های روغنی است. میزان سرمایه گذاری در بندر امام (ره)، ۴۸۵۳ میلیارد ریال بوده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی در رابطه با شناورهایی که در حال حاضر در کشور ثبت شدند و تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران قرار دارند، اظهار داشت: به طور کلی این تعداد ۱۲۶۷۹ فروند است که بخش عمده‌ای از این شناورها، شناورهای ناوگان منطقه‌ای و سنتی هستند. کشتی‌های اقیانوس پیمایی که در حال حاضر تحت پرچم ایران فعالیت دارند و توسط سازمان بنادر و دریانوردی به ثبت رسیده‌اند، ۱۷۹ فروند است که ظرفیت ناخالص آنها ۱۳میلیون و ۲۰۰ هزار جی تی است.
وی در ادامه درخصوص عملکرد سال گذشته مراکز هماهنگی جست و جو نجات دریایی اظهار داشت: در سال ۹۸ در مجموع ۱۹۸ عملیات جست و جو نجات دریایی را انجام دادیم. در حوادثی که ناشی از سوانح بود، ۲۴ فروند شناور مغروقه وجود داشته که ناوگان سبک و سنتی بودند. در این عملیات ۹۹۲ نفر افراد نجات پیدا کردند از سوانح و متاسفانه ۱۱ نفر هم کل تلفات انسانی در سال گذشته در حمل و نقل دریایی کشور بود.
راستاد گفت: برای حصول اطمینان از ایمنی کشتی‌های اقیانوس پیمایی که به بنادر کشور تردد دارند، ۳۷۷۷ مورد بازرسی بندری انجام گرفت. یعنی نظارت بر کشتی‌هایی که به بنادر وارد می‌شوند، توسط افسران بازرسی سازمان بنادر و دریانوردی انجام شد.
وی ادامه داد: همچنین در راستای حفاظت از محیط زیست دریایی، سال گذشته ۴۹ مورد عملیات مقابله با آلودگی دریایی و پاکسازی در دریا انجام گرفت. یکی از اقداماتی که برای تامین ایمنی دریانوردی انجام شد، لایروبی آبراهه‌های منتهی به بنادر و حوضچه‌ها است که سال گذشته میزان ناخالص لایروبی انجام شده از نظر حجم ۱۲ میلیون متر مکعب بود.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از اقدامات درخصوص ایمنی دریانوردی، استقرار، نگهداری و بهره‌برداری از ابزارهای کمک‌ناوبری است که ۳۹۱ دستگاه علائم کمک ناوبری در آب‌های تحت مسئولیت جمهوری اسلامی ایران به میزان ۹۸ درصد آماده به کار بوده و به ناوگان سرویس دادند. همچنین گواهینامه‌هایی که برای دریانوردان کشور صادر شد اعم از شایستگی و دوره‌های جانبی، شناسنامه دریانوردی و غیره در سال گذشته ۷۶ هزار و ۸۱۵ فقره اسناد و گواهینامه بوده است. برای ورود و خروج کشتی‌ها به بنادر در سال گذشته ۲۸۴۳۷ مورد عملیات راهنمایی انجام گرفت. یعنی راهنماها به کشتی‌ها ملحق شده و آنها را به بنادر وارد و یا خارج می‌کنند.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی درخصوص توسعه زیرساخت‌های بنادر کشور تصریح کرد: سال گذشته بالغ بر ۲۱۰۰ میلیارد تومان منابع در بنادر کشور هزینه شد. تعمیرات اساسی که انجام شد در حوزه راه و راه‌آهن یعنی مسیرهای دسترسی به بنادر یا مسیرهای داخلی آنها و ریل‌های داخلی، ۲۹ کیلومتر بوده است و ۸ کیلومتر راه در بنادر بازرگانی احداث شد.
وی افزود: میزان محوطه‌سازی ۱۵۱ هکتار در بنادر تجاری کشور بوده است. همچنین احداث ۳۳۰۸ مترمربع ساختمان در ۳ بندر و تعمیرات اساسی در ۵ بندر از جمله دیگر اقداماتی است که در حوزه زیرساخت‌های بنادر انجام شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به آغاز عملیات احداث ۷۰۰ متر اسکله در بنادر کوچک کشور اظهار داشت: عمدتا ناوگان منطقه‌ای و سنتی در این بنادر تردد دارند. سال گذشته شاهد احداث شش هزار متر طول اسکله در ۲ بندر کشور بودیم.
وی تصریح کرد: در زمینه تجهیزات بندری، ۱۵ دستگاه ترانس تینر با هزینه ۹ میلیون و ۴۵۰ هزار یورو و ۴۸.۵ میلیارد ریال سال گذشته در بندر شهید رجایی و یک دستگاه جرثقیل موبایل ساحلی با هزینه بالغ بر ۲ میلیون یورو در بندر امیرآباد به بهره‌برداری رسید.
وی افزود: تجهیزاتی که در بنادر کشور در دست ساخت هستند، ۱۵ فروند انواع شناور عملیاتی مورد نیاز بنادر است. در این زمینه ۱۵۰ میلیون و ۲۷۰ هزار یورو به همراه ۳۸.۵ میلیارد ریال منابع مالی اختصاص یافته است. همچنین ۵۱ دستگاه کامیون آتش‌نشانی برای ایستگاه‌های آتش‌نشانی بنادر در دست ساخت است و میزان اعتبار در نظر گرفته شده برای این منظور ۱۷میلیون و ۴۲۲ هزار یورو و ۳۸.۶ میلیارد ریال است.
وی افزود: در زمینه اتکا به توان داخلی برای تامین قطعات مورد نیاز تجهیزات بندری و دریایی کشور، سال گذشته ۷۶۸ قطعه از طریق سازندگان داخلی تولید شد. این مساله منجر به ۷۰ درصد صرفه‌جویی نسبت به تامین این قطعات از خارج کشور شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: سال گذشته در مجموع ۳۹ فروند شناور مغروغه با ۲۳۸.۲ میلیارد ریال هزینه در سال گذشته خارج سازی شد.
برنامه ریزی برای توسعه گردشگری دریایی
راستاد دربحث صدور مجوز برای ساخت و ساز در سواحل کشور اظهار داشت: سال گذشته ۱۰۸ مجوز تاسیس، ساخت و بهره‌برداری از سازه‌های دریایی در بنادر کشور توسط سازمان بنادر و دریانوردی صادر شد. همچنین در رابطه با تطبیق مطالعات طرح یکپارچه مناطق ساحلی کشور، کار در استان هرمزگان تکمیل شد. در سایر استان‌ها از جمله بوشهر و استان‌های شمالی کار تطبیق مطالعات طرح یکپارچه مناطق ساحلی شروع شده است که منجر به برنامه عمل در سطح شهرستان در طول نوار ساحلی کشور خواهد شد.
وی ادامه داد: در بحث توسعه فاز سوم بندر شهید رجایی که یکی از پروژه‌های مهم توسعه‌ای بنادر کشور است، پیش‌بینی می‌شود که در سال جاری حداقل ۶۱.۵ درصد شاهد پیشرفت این پروژه باشیم. ۱۴۰۰ متر طول اسکله این پروژه است و بنا داریم حداقل ۹۰۰ متر را به بهره‌برداری برسانیم که به عنوان یکی از پروژه‌های سال جهش تولید معرفی شده و به طور جدی در دستور کار است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به مهمترین برنامه‌های سال جاری سازمان بنادر و دریانوردی در سال ۹۹ اظهار داشت: یکی از این موارد افزایش ظرفیت اسمی بنادر بازرگانی کشور از ۲۴۶ میلیون تن به ۲۶۴ میلیون تن خواهد بود. برخی از مهمترین پروژه‌هایی که در این رابطه در دستور کار است احداث سیلوهای ۱۰۰هزار تنی در بندر چابهار و در فاز سوم طرح توسعه بندر شهید رجایی است که بخش مهمی از آن امسال به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی ادامه داد: همچنین از دیگر برنامه‌های امسال سازمان احداث اسکله‌های نفتی بندر شهید رجایی برای صادرات و ترانزیت فرآورده‌های نفتی است که در دست طراحی و احداث است.
وی تصریح کرد: افزایش ظرفیت کانتینری بنادر کشور از ۷میلیون و ۷۰۰ هزار TEUبه ۸ میلیون تن از دیگر برنامه‌های سازمان در سال ۹۹ به شمار می‌آید. در این خصوص مهمترین پروژه، پروژه بندر شهید رجایی و تجهیز بندر چابهار به تجهیزات کانتینری، در واقع مهمترین آیتم‌ها برای افزایش ظرفیت پایانه‌های کانتینری کشور است.
راستاد گفت: درخصوص افزایش ظرفیت گردشگری و سفرهای دریایی نیز پروژه هایی در دستور کار قرار دارد که مهمترین آن در استان گیلان و بندر مسافری چمخاله است. همچنین تعدادی اسکله های گردشگری در بنادر استان هرمزگان و استان بوشهر در دست احداث قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: درخصوص میزان جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی هدف پیش بینی شده این است که توان جذب حداقل ۱۳۸ هزار میلیارد ریال سرمایه فراهم شود. در این زمینه برای ۱۰ قرارداد فرآیند سرمایه‌گذاری در آنها در بنادر شروع شده و قراردادهایی برای پایانه‌های کانتینری و غیرکانتینری در بندر شهید رجایی با بخش خصوصی مدنظر است.
گفتنی است با توجه به اینکه حمل و نقل دریایی نسبت به بقیه روش ها (حمل ونقل هوایی و حمل ونقل زمینی ) ارزانتر بوده و به همین دلیل صاحبان کالا و تجار و بازرگانان و شرکتهای تجاری همواره اصرار دارند که کالاها و جنس ها ی خود را از طریق شرکت های کشتیرانی به سرتاسر جهان ارسال نمایند، بنابراین رشد این صنعت ولو به کندی (به دلیل شیوع کرونا) می تواند آینده تجارت دریایی ایران در سطح بین الملل را تضمین کند.
