سایه برین روزنامه نگار – از ابتدای سال‌جاری، نگرانی پیرامون بحث تامین شیر خشک در کشور وجود داشت و اردیبهشت‌ماه بود که دولت در پی افزایش نگرانی‌ها، هر نوع کمبودی در این زمینه را تکذیب کرد. همان‌موقع، «فرامرز خدایان»، مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا برخی اخبار منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر کمبود شیر خشک در بازار و عرضه آن با کد ملی را شایعه و جو‌سازی در شبکه‌های اجتماعی عنوان کرد و افزود: «امسال بیش از ۲۰ درصد افزایش تولید شیر خشک در کشور داشته‌ایم.»
با استناد به این اظهارات یعنی نه تنها کمبودی در کشور وجود ندارد، بلکه مازاد هم وجود دارد و خوانندگان مستحضرند که وقتی اعلام می‌شود ۲۰ درصد افزایش تولید، یعنی حداقل تا یک سال بعد نباید صحبتی از کمبود مطرح باشد. اما در همین ماه‌جاری، اعلام شد که خرید شیر خشک مشروط به ارائه کارت ملی نوزاد است. پیرو این خبر، افکار عمومی گمانه‌زنی کرد که قطع به یقین اتخاذ این تصمیم به دنبال کمبود گسترده‌ی این محصول است اما صراحتا اعلام شد که چنین نیست. «منوچهر دادگرنژاد»، مدیرکل امور فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو در خصوص این الزام تشریح کرد: «به جهت حمایت از مصرف‌کننده، به شیر خشک ارز ۴۲۰۰ تومانی تعلق می‌گیرد؛ بنابراین به دلیل اختلاف قیمت موجود، احتمال خروج شیر خشک‌ها از زنجیره و قاچاق معکوس آن و یا استفاده در مصارف دیگر نظیر شیرینی فروشی‌ها و … وجود داشت. به همین دلیل ارائه این محصول با کدملی و تاریخ تولد نوزاد و ثبت در سامانه تی‌تک از ۲۰ مهرماه الزام‌آور شد تا طول زنجیره تامین تا مصرف قابل رصد باشد.»
حال با گذشت تنها یک هفته از این اظهارات، کمبود شیر خشک در کشور علنی شد. این علنی شدن هم به دنبال برگزاری مزایده واردات شیر خشک توسط سازمان غذا و دارو بود که عیان است با هدف جبران کمبود این محصول از طریق واردات در دستور کار قرار گرفته‌است.
هدف ما از ارائه این گزارش و روندی که موجودی شیر خشک در کشور از ابتدای سال تا کنون طی کرده، به اصطلاح مچ‌گیری از دولت نبود و اگرچه غیر منطقی است، اما غیر ممکن نیست که محصولی با تولید مازاد، در فاصله چندماهه کمیاب شود؛ کمااینکه شیر خشک امروز کمیاب نیست و موجود است؛ اما کم است. آنچه به ما حق انتقاد می‌دهد این است که تولیدکنندگان داخلی از نحوه حمایت سازمان غذا و دارو از شرکت‌های داخلی گلایه دارند. زمانی که مشکلات تحریم گریبان‌گیر ورود شیر خشک به کشور است، باید با تمام قوا از تولیدکنندگان داخلی حمایت شود. اظهارات «هانی تحویل‌زاده»، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیر خشک اطفال، در این زمینه بسیار قابل تامل است. او پیرو خبر واردات گسترده شیر خشک به کشور در گفتگو با مهر اظهار داشت: «سازمان غذا و دارو از ابتدای سال تخصیص ارز مورد نیاز برای تأمین مواد اولیه شیر خشک را کاهش داده و میزان مواد اولیه‌ای که با ارزهای سال گذشته وارد شده بود رو به کاهش است.»
رئیس انجمن تولیدکنندگان شیر خشک اطفال گفت: «مواد اولیه‌ای که از ارز سال گذشته باید تأمین می‌شد، حتی زودتر از ۹ ماه وارد کشور شده و آمارهای تولید و عرضه شیر خشک نیز موجود است. متأسفانه به جای تخصیص ارز برای مواد اولیه، ما شاهد تخصیص ارز برای واردات شیر خشک آماده هستیم و سازمان غذا و دارو برای واردات فراخوان داده و به فوریت یک محموله بزرگ هم از کشور ترکیه وارد کرده‌اند.»
ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که وقتی از مشکلات تحریم در خصوص واردات شیر خشک می‌گوییم، منظور این نیست که تحریم‌های گسترده مانع ورود قوطی‌های فیزیکی آن به کشور بشود و اصلا نام شیر خشک در لیست تحریم‌ها نیست اما در مسیر آن سنگ‌اندازی شده‌است. به اذعان «سجاد اسماعیلی»، مشاور رییس سازمان غذا و دارو، بانک‌هایی که جهت انتقال ارز شیر خشک با شرکت‌های شیر خشک کشورمان کار می‌کنند، بانک‌های اروپایی هستند که متاسفانه در خردادماه امسال کشورمان را تحریم کردند و این تحریم هم مزید بر علت شد و بعد از اینکه ۱۰ میلیون یورو از سوی بانک مرکزی برای تامین ماده اولیه شیر خشک تامین شد، پول در بانک اروپایی به دلیل تحریم‌ها، بلوکه شد و بعد از یک ماه پیگیری، نهایتا پول واریزی برگشت داده شد. هنوز زمان زیادی از روزهایی که ما می‌توانستیم با تولید داخلی، کاملا نیاز کشور به شیر خشک را برطرف کنیم نگذشته‌است. حتی جالب است بدانید که ما صادر کننده شیر خشک هم بودیم و این محصول را به کشورهایی مثل سوریه، عراق و لبنان می‌فروختیم. تحریم، همان تحریم است و تولیدکننده هم همان تولیدکننده قبلی است. چه اتفاقی افتاده که امروز نیازمند واردات گسترده آن و به طبع، خروج ارز از کشور می‌شویم؟ نیازی به تاکید ما نیست که این خریدهای مقطعی، نیاز کشور برای طولانی مدت را حل نخواهد کرد و برای فصل کامل این بحران برای تمام نسل‌ها (با توجه به تبلیغات گسترده فرزندآوری هم که داریم)، هیچ راهی به جز حمایت و پشتیبانی از تولیدکننده داخلی وجود ندارد.
- نویسنده : ارسالی توسط سایه برین
