فریدون توللی درسال۱۲۹۸ شمسی در شیراز به دنیا آمد. تحصیلات دبستان و دبیرستانی رادرشیراز گذراند و سپس رهسپار تهران گردید ودر دانشگاه تهران در رشته باستان شناسی به ادامه تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۲۰ در رشته باستان شناسی دانشکده ادبیات این دانشگاه فارغ‌التحصیل گردید. سپس به کار باستان شناسی روی آورد و تا […]
فریدون توللی درسال۱۲۹۸ شمسی در شیراز به دنیا آمد. تحصیلات دبستان و دبیرستانی رادرشیراز گذراند و سپس رهسپار تهران گردید ودر دانشگاه تهران در رشته باستان شناسی به ادامه تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۲۰ در رشته باستان شناسی دانشکده ادبیات این دانشگاه فارغ‌التحصیل گردید. سپس به کار باستان شناسی روی آورد و تا امرداد ۱۳۳۲شمسی چندی رئیس اداره باستان‌شناسی استان فارس بود، وآنگاه در کتابخانه دانشگاه شیراز به کار مشغول شد.
ایام حیات فریدون توللی شاعر بزرگ معاصر با فراز و نشیب های زیادی همراه بود .روح و روانی بی آرام و پر دغدغه داشت .ومدتی در انزوا به سر برد و گوشه گیری اختیار کرد . لب فرو بست و در خاموشی به سر برد .چند سال از عمرش بدین منوال گذشت لکن بر اثر آشنایی با نیما یوشیج باغ خزان زده طبعش به بهار گرائید و بار دیگر به سخنوری پرداخت و در شعر به‌شیوهً جدید گرایش یافت و به یکی از پیشروان آن تبدیل شد.
توللي ابتدا از پيروان و دوستداران شعر نيما بود اما نزديكي شعر به نثر و رهايي از قيد وزن و قافيه در كار نيما ؛ بين او و شعرش با نيما و شعر نيما فاصله انداخت .
در شعر توللي كليه ضوابط شعر نو، نظير كوتاهي و بلندي مصراع ها، تركيب هاي نو، مضامين و مفاهيم تازه و ديد گاهي متفاوت با گذشته را مي توان مشاهده كرد . اما شعر او، در عين حال پايبندي به قالبهاي سنتي، بدون قالب و عاري از وزن و آهنگ موسيقاتي و قافيه نيست . دفترهای شعر «رها» و «نافه» او محصول همین دوران است. وی بعدها به مخالفت با فرم آزاد نیمایی پرداخت و مجموعه‌ای از غزل و قصیده به شیوه قدیم را با نام «شگرف »و«پویه» منتشر کرد.
در اشعار دل انگيز « توللي » خواننده در جهاني از رنج و درد، شادي و ناكامي و حرمان فرو مي رود و با قدرتي كه شاعر در انتخاب الفاظ و بيان معاني دارد، آدمي را همسفر راه خويش مي سازد و او را آنجا مي برد كه: « خاطر خواه اوست .»
توللی با زبان فرانسه آشنایی داشت و اشعاری از شاعران فرانسه‌زبان را به فارسی برگردانده‌است. او سرانجام پس از سال‌ها بیماری قلبی در سال ۱۳۶۴ درگذشت. همسر وی مهین توللی بود که از آنها سه فرزند به نام‌های نیما و فریبا و رها به‌جای مانده‌است. توللی به‌خاطر علاقه زیادش به نیما نام او را بر نخستین دختر خود می‌گذارد.
ویژگی اشعار
شعر توللی عمدتاً شعری عاشقانه، رمانتیک و احساساتی است: با تصاویر، واژه‌ها و ترکیب‌های فریبنده خوشاهنگ، که با بیان شاعرانه احساسات فردی، بیش از هر چیز از کامجوییهای جسمانی سخن می‌گوید توللی در سرودن شعر عاشقانه به شیوه نو، روزگاری پیشرو و نظریه‌پرداز بوده‌است و در این زمینه سهم بزرگی دارد.توللی در سال ۱۳۲۹ مجموعه رها را منتشر ساخت.
شعر نو از دید توللی ویژگیهایی دارد: او وزن را در شعر می پذیرد ولی عقیده دارد که باید با حال شعر هم اهنگی داشته باشدیعنی وزنی که شاعر برمی گزیند باید متناسب حال و هوای شعر باشد
در حدود ده سال بعد با سرودن مجموعه «نافه» سخت به نیما و یارانش تاخت و آنان را یاوه سرا گفت . بدین سان توللی پیوند خود را با نیما گسست و شیوه خود و گروهی که بدان گرایش دارد را نوپردازان راستین می خواند . توللی قافیه را طرد نمی کند، از سرودن اشعار بی وزن می پرهیزد، رعایت قواعد فارسی را واجب می شمارد و نوپردازان راستین را به رعایت آن توصیه می کند. اشعار توللی در مجموعه«رها »سرشار از غم و نا امیدی و وحشت و تاریکی است و در« نافه »هم یک چند با همین مفاهیم دست به گریبان است اما پس از چندی به نوعی زندگی ویژه دست میابد و ان را در مجموعه« پویه» به اوج می رساند.
فریدون توللی از جهت محتوای غنایی و عاشقانه باید بنیانگذار شعر نو تغزلی خواند . تصویر در شعر وی اهمیت فراوان دارد و می توان گفت که شعر توللی تا اندازه ای شعر تصویری است.
توللی زبانی توانا دارد و در ساختن تعبیر های شاعرانه و خلق ترکیبات و کاربرد الفاظ و موسیقی کلام در میان شاعران معاصر کم نظیر است. تولّلی در شعر بیش از هر چیز به زبان و تصویر اهمیت می‌داد و در استفاده از موسیقی کلام و ساختن تعابیر شاعرانه و ترکیبات تازه کم نظیر بود و به گفته دکترپرویز خانلری در بیان عواطف عاشقانه به درجه‌ای خاص رسیده بود. مضامین شعر او بیشتر عشقهای گناه آلود و کامجوییهای جسمانی، اندوه، ناامیدی، خستگی، مرگ و وحشت از آن است، چنانکه او را «پیشوای شعر مرگ» نامیده‌اند.! دکترغلامحسین یوسفی مرگ را در شعر او نتیجه غیرمستقیم پیشه باستان‌شناسی او دانسته و اشعار عاشقانه‌اش را با شعر سعدی قابل قیاس خوانده است. گروهی از شاعرانِ شیوه تغزلیِ نو، خاصه از ۱۳۳۲ش به بعد، اینگونه مضامین اشعار وی را سرمشق قرار دادند، چنانکه از لحاظ محتوای غنایی و عاشقانه، می‌توان او را بنیانگذار شعر نو تغزلی دانست.
