گروه سیاسی جمله – حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران در آیین آغاز سال تحصیلی دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری که با حضور مسئولان، استادان و دانشجویان این دانشگاه برگزار شد، گفت: دانشگاه به‌عنوان یک کانون پیشرو نباید یک فضای بسته باشد و باید بستری برای آزادشدن فکرها در چارچوب خاص خود باشد.
توصیه رییس قوه قضاییه، البته توصیه پسندیده‌ای است اما دانشگاه، تافته‌ای جدابافته از سایر ساختارها و سازمان‌ها نیست اگر جناب قاضی‌القضات به جامعه نگاه و نظری بیندازد تأیید خواهد کرد که فضای جامعه حتی در رسانه‌ها که به خاطر ذات و ماهیت انتقادی خود باید جلودار نقد و انتقاد باشند، یک فضای باز با هدف آزاد شدن فکرها نیست.
سخنان رییس قوه قضاییه بیشتر به یک تعارف یا حتی شوخی شبیه است زمانی که بسیاری از رسانه‌ها با دیواری به نام سانسور مواجهند و شبکه‌های اجتماعی در دامِ طرح صیانت گرفتار شده و همه چیز از عزم دولت و مجلس به بسته نگاه داشتن جامعه حکایت دارد.
عمده طرح‌های مربوط به شفافیت در دولت و مجلس بی‌سرانجام ماند و همین چندی پیش بود که یکی از نمایندگان تأکید داشت که نباید همه چیز را به مردم بگوییم و بدیهی است وقتی دولت و مجلس که نمایندگان و منتخبان مردم هستند، تلاش دارند فضا را بسته نگاه دارند، احتمال اینکه فضای دانشگاه باز شود، احتمال پایینی است چون عمده تصمیمات و مدیریت دانشگاه در دست همین دو بخش است.
اخیراً فیلمی از حضور وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری در جمع تعدادی از دانشجویان بسیجی در شبکه‌های اجتماعی مجاز و قانونی وایرال شد که جناب زلفی‌گل به اعتراض یا تجمع آنان معترض می‌شود و خطاب به دانشجویانی که از سر و وضع آنان روشن است که همه عضو انجمن اسلامی و بسیج و اصطلاحاً خودی هستند می‌گوید وقتی شما این کار را انجام می‌دهید باید به طرف مقابل خود هم حق بدهید که بیایند و اغتشاش کنند !
زلفی‌گل با تأکید بر اینکه من خودم از جنس شما هستم به دانشجویان بسیجی می‌گوید: چطور شما برای خود این حق را-تجمع با دو پلاکارد در داخل محوطه دانشگاه- قائل هستید اما برای مخالفان فکری خود این حق را قائل نیستید و آنان را
اغتشاش‌گر می‌دانید؟
یکی از دانشجویان با حیرت و تعجب ازین‌که وزیر علومِ ارزشی‌ترین دولت طی سه دهه اخیر، آنان را به اغتشاش‌گران تشبیه کرد می‌گوید ما که نه به ارزش‌های جمهوری اسلامی توهین کردیم نه بی‌نظمی کردیم و الان که دو تا پلاکارد دست‌مان گرفتیم کار غیرقانونی انجام دادیم ؟
مشکل دقیقاً در همین نکته است که رییس قوه قضاییه گفت «دانشگاه باید بستری برای آزادشدن فکرها در چارچوب خاص خود باشد». ظاهراً این «چهارچوب خاص» یا اساساً وجود ندارد یا بسته به تشخیص هر مدیر دانشگاهی و هر وزیر، ممکن است تغییر کند آن‌گونه که زلفی‌گل دانشجویان بسیجی معترض را که هیچ اقدام بدی انجام ندادند، با اغتشاش‌گران سال گذشته یک‌سان می‌داند و موجب خشم دانشجوان بسیجی می‌شود.
حقیقت این است که مدیران دانشگاه، باور چندانی به سخن رییس قوه قضاییه ندارند و نمی‌خواهند دانشگاه بستری برای آزادی اندیشه باشد و برعکس ترجیح می‌دهند دانشگاه را مانند یک دبیرستان اداره کنند که در آن هیچ صدای مخالف و نظر ناهماهنگی دیده و شنیده نشود.
یکی از دلایل ریشه‌ای مشکلات همین است که فضا برای نقد و انتقاد به‌ویژه در دانشگاه‌ها و مطبوعات که بنیانگذار جمهوری اسلامی از آن با عنوان «دانشگاه عمومی» یاد می‌کردند مهیا نیست و هرنوع نقدی با موانع مختلف، کنترل می‌شود و تلاشی هوشمندانه برای بستن فضا در دست اقدام است آن هم در شرایطی که یک سیستم و یک ساختار، در برخورد با امواج سهمگین نقد و انتقادات، یاد می‌گیرد خود را اصلاح کند و دست از رویه‌های نادرست و خطا بکشد و در نهایت سود و عایدی این نقدها، به منافع ملی و اکثریت جامعه خواهد رسید.
توصیه رییس قوه قضاییه توصیه‌ای درست است اما احتمالاً خود ایشان بهتر از هر کسی می‌دانند نه دولت و نه مجلس از چنین توصیه‌ای استقبال نخواهند کرد و اجرای آن را مایه دردسر می‌دانند.
نکته آخر این است که اساساً آزادی بیان و اجازه طرح صدای مخالف و آزادی برگزاری تجمعات بدون حمل سلاح و بدون اهانت به مقدسات مردم هم در دانشگاه و هم در سطح جامعه یکی از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است اما افرادی که طی سال‌های گذشته با ابزارهای قانونی این اصل را خاموش کردند و اجازه نمی‌دهند صدای تضارب آرا و تعاطی افکار در جامعه شنیده شود امروز باید پاسخگوی وضعیت بسته و ساکت دانشگاه‌ها باشند.
- نویسنده : ارسالی از سرویس سیاسی
